خرداد: بحران بی سابقه در روابط کشورهای عربی بی شک در بحبوحه تنش ها در منطقه خاورمیانه اتفاق کمی نیست و می تواند تاثیر و تحولات مهمی در منطقه رقم بزند.
به گزارش خرداد؛ صادق زیبا کلام در همین ارتباط در سرمقاله امروز روزنامه آرمان امروز به ریشه های این تنش پرداخته که در ادامه آن را می خوانید.
حسب
ظاهر آنچه سعودیها و آمریکاییها اعلام کردهاند، اختلاف با قطر که تا
مرز محاصره قطر پیش رفته است به این علت است که سعودیها رهبر قطر را متهم
میکنند به اینکه از تروریستها حمایت میکند. اما صرفنظر از اینکه
اتهامات عربستان و آمریکاییها بر چه پایه و اساسی استوار است، به نظر
میرسد ریشه اختلافات بین قطر و عربستان به تفاوت ماهیت سیاسی بین رهبران
عربستان و قطر بازمیگردد. برخلاف رهبران عربستان و تا حدود زیادی رهبران
بحرین و امارات که شیوههای دیکتاتوری مطلق دارند، رهبر جدید قطر که جانشین
پدر شده، دارای تمایلات تاحدودی متفاوت از سعودیهاست. ازجمله اینکه شیخ
حمدبنخلیفه آلثانی آشکارا از اخوانالمسلمین جانبداری میکند. در دورانی
که اخوان به ریاست محمد مرسی توانسته بود بر کرسی قدرت تکیه بزند، روابط
مصر و قطر صمیمی بود. جدای از حمایت از اخوانالمسلمین، مساله دومی که
موجب دلخوری سعودیها از قطریها شده، به حمایت رهبران قطر از مبارزان
فلسطینی ازجمله حماس بازمیگردد. همانطور که میدانیم دفتر اصلی حماس در
دمشق بود، اما به دنبال به راه افتادن بهار عربی و ناآرامیهایی که در
سوریه به وجود آمد، حماس حاضر نشد از اسد حمایت کند، در نتیجه رژیم سوریه
رهبران حماس را از سوریه اخراج کرد. قطر تنها کشوری بود که از رهبران حماس
استقبال کرد و به آنها پناه داد. هم مصر و هم عربستان از این اقدام قطر به
هیچرو استقبال نکردند، اما قطر همچنان هم از اخوان و هم از حماس حمایت
کرد. عامل سومی که موجب اختلاف بین سعودی و مصر از یک سو و قطر از سوی
دیگر شد، شبکه الجزیره است. این شبکه که با حمایت قطر به فعالیت میپردازد،
از اساس قابل قیاس با هیچیک از رادیو تلویزیونهای حکومتی در کشورهای
خاورمیانه نیست. به بیان سادهتر، شبکه تلویزیونی قطر که به زبانهای عربی و
انگلیسی پخش میشود هیچچیز کمتر از رسانههای شناختهشده ندارد و توانسته
میلیونها عرب را که اعتمادی به رادیو و تلویزیونهای مصر، عربستان و
امارات ندارند را به سوی شبکه الجزیره بکشاند. بارها و بارها رژیم
حسنیمبارک و حتی ژنرال سیسی خبرنگاران الجزیره را بازداشت کردهاند.
هماکنون
نیز برخی خبرنگاران الجزیره در مصر در بازداشت به سر میبرند، بنابراین
چندان تصادفی نیست که یکی از خواستههای اولیه سعودیها از قطر به منظور
برقراری مجدد رابطه، بستن شبکه الجزیره باشد. جالب که سعودیها به
سیانان و بیبیسی اجازه ورود به عربستان را میدهند، اما الجزیره حق
فعالیت در عربستان را ندارد. مجموعه این موارد موجب میشود کاسه صبر رهبران
سعودی سرانجام لبریز شده و به بهانه حمایت از تروریسم عملا رویاروی رهبران
قطر قرار بگیرند. موقعیت هم به نفع سعودیهاست، چراکه در آمریکا
رئیسجمهوری بر سر کار است که پشیزی احترام برای مفاهیمی چون حقوق بشر و
آزادیهای مدنی قائل نیست. ترامپ نه تنها پشیزی برای حقوق بشر و آزادی
مطبوعات قائل نیست، بلکه همانطور که شاهد بودیم ترامپ برای مطبوعات
آمریکایی نیز شمشیر را از رو بسته است.