آیت الله سیستانی و الحشد الشعبی
خرداد: بیانیه آیت الله سیستانی در نماز جمعه 15دسامبر 2017 (24 آذر96) در اذهان بسیاری این تصور را ایجاد کرده که ایشان خواستار انحلال الحشد الشعبی است و شاید بخشی از این تصور ناشی از خطا یا بستر ذهنی غلطی بوده که پیش از این مقتدا صدر ایجاد کرده بود.
به گزارش خرداد به نقل از ایرنا، غیر از مقتدا صدر رهبر جریان صدر و گروه مسلح 'سرایا السلام' که در 27 نوامبر 2017(6 آذر96) در بیانیه ای به صراحت انحلال و ادغام الحشد الشعبی در دیگر نیروهای مسلح عراق را خواستار شده بود، هیچ رهبر سیاسی شیعه یا مرجع عالی دینی در نجف اشرف چنین نظری نداده است.
با نگاه به بیانیه آیت الله سیستانی در جمعه 24 آذرماه 96 کاملا واضح است که نه تنها ایشان خواهان انحلال یا حتی ادغام الحشد الشعبی در دیگر نیروهای مسلح عراق نشده بلکه بلعکس بر حفظ منحصر به فرد این نیروی مسلح عراقی تاکید کرده است.
ایشان در بند دوم بیانیه می گوید: 'ضروری است که از این نیرو (نیروهای داوطلب الحشد الشعبی) در چارچوب قانون اساسی و دیگر قوانین عراق بهره گرفت و استفاده کرد.'
تاکید آیت الله سیستانی بر استفاده و بهره گیری از نیروهای داوطلب مردمی معروف به الحشد الشعبی در چارچوب قانون اساسی و قوانین عراق اشاره به قانون الحشد الشعبی دارد که در 26 نوامبر 2016 (6 آذر95)، در پارلمان عراق با اکثریت آراء به تصویب رسید.
براساس قانون الحشد الشعبی، 'این نیرو به عنوان یکی از نیروهای مسلح عراق، شرایطی همانند نیروهای سازمان مبارزه با تروریسم داشته و به طور مستقیم تحت اشراف نخست وزیر به عنوان فرمانده کل قوای مسلح عراق است.'
روی همین اصل در بودجه 2017 و همچنین بودجه 2018، ردیف بودجه ای خاصی برای الحشد الشعبی در بودجه عمومی در نظر گرفته شده است.
البته آیت الله سیستانی در بیانیه نماز جمعه در ادامه فراز مربوط به نیروهای دواطلب مردمی الحشد الشعبی بر 'انحصار سلاح در دست دولت عراق' تاکید کرده بود که مورد اتفاق همه جریان های سیاسی و حتی گروه های مقاومت اسلامی عراق است.
برهمین اساس بعد از بیانیه آیت الله سیستانی، گروه های مختلف مقاومت اسلامی عراق از جمله عصائب اهل الحق، النجباء، کتائب السید الشهدا، سرایا الجهاد و البناء و دیگر گروه های مقاومت اسلامی در بیانیه های جداگانه ای بر انحصار سلاح در دست دولت تاکید کردند.
ادامه بیانیه آیت الله سیستانی نشان می دهد که ایشان اصرار دارد که همچنان از نیروهای داوطلب مردمی الحشد الشعبی در تامین امنیت و حفظ تمامیت ارضی عراق بهره گرفته شود – نه اینکه این نیرو در دیگر نیروهای مسلح عراق ادغام شود و حل شود.
ایشان می گوید: 'بایستی برنامه درستی برای این قهرمانان در راستای مشارکت آنها در حفظ کشور و تامین امنیت آن در حال حاضر و آینده طراحی شود و در مقابل هرگونه تلاش های جدید تروریستی که در صدد آسیب رساندن به ملت و مقدسات عراق است، ایستاد.'
بنابراین سراسر بیانیه معروف جمعه 24 آذر 96 آیت الله سیستانی هرگز نظر به انحلال یا تحلیل یا تضعیف جایگاه و شان الحشد الشعبی یا ادغام در دیگر نیروهای مسلح عراق ندارد.
به اعتقاد کارشناسان این دیدگاه آیت الله سیستانی با واقعیت عراق نیز سازگار است، زیرا همه این نیروهای مسلح – به جزء الحشد الشعبی - تا قبل از یورش داعش به عراق در 2014 حضور داشتند و نتوانستند حمله تروریست ها را متوقف کنند و تقریبا بغداد در تابستان 2014 در آستانه سقوط به دست گروه تروریستی داعش بود.
بسیاری از حامیان صریح الحشد الشعبی همواره تاکید دارند که درصدد کاستن از شان و اعتبار نیروهای مسلح عراق نیستند اما وجه تمایز الحشد با دیگر نیروهای مسلح عراق، روحیه عقیدتی است که این نیرو دارد و ادغام این نیرو در دیگر نیروها به مفهوم از بین بردن این روحیه عقیدتی حماسی در این نیروی جنگی است.
روحیه عقیدتی که همواره به عنوان وجه تمایز الحشد، کارشناسان به آن اشاره دارند، تنها خاص شیعیان نیست زیرا همان گونه که 'احمد الاسدی' سخنگوی سابق الحشد الشعبی همواره اشاره داشت، اینکه از 110 هزار رزمنده الحشد الشعبی 40هزار نفر از اهل سنت هستند.
علاوه بر شیعیان و اهل سنت که اکثریت نیروهای الحشد الشعبی را تشکیل می دهند مسیحیان، ایزدی ها و دیگر اقوام و طوایف عراق نیز در الحشد حضور دارند و همه آنها با عقیده ایمان و شهادت در صحنه های جنگ حضور می یابند و برای همین جنگ های این تشکیلات مردمی، در مدت زمان کوتاهی با پیروزی کامل همراه بود.
مدافعان الحشد چنین استدلال می کنند که یک رزمنده الحشد با حقوق ناچیز 400 دلار (که اخیرا تثبیت شده وپیش تر یا حقوقی در کار نبوده و یا کمتر از این رقم با تاخیر سه ماهه پرداخت می شد) خود را به آب و آتش می زند و به دل دشمن می تازد اما دیگر نیروی مسلح با میانگین حقوق 1000 دلار، بیشتر فضای کارمندی در صحنه های جنگ بر آن حاکم است.
عراق خدمت نظام وظیفه اجباری ندارد و افراد برای پیوستن به صفوف نیروهای مسلح از جمله ارتش یا پلیس و یا سازمان مبارزه با تروریسم همانند کارمندان دولتی، به استخدام در می آیند در حالی که الحشد الشعبی در 13 ژوئن 2014 (23 خرداد 93) با فتوای جهاد کفایی آیت الله سیستانی به عنوان یک نیروی عقیدتی در برابر تروریسم شکل گرفت.
براین اساس و همان طور که بارها نخست وزیر عراق نیز اعلام کرده است فقط مرجعیت عالی دینی عراق درباره آینده آن می تواند تصمیم گیری کند.
'حیدر العبادی' نخست وزیر عراق در 5 اوت 2017 (14 مرداد96) در سخنانی تاکید کرد: 'الحشد الشعبی با فتوای مرجعیت عالی دینی عراق شکل گرفته است و زیر نظر دولت و مرجعیت قرار دارد، و از من بشنوید که الحشد الشعبی هرگز منحل نمی شود.'
کارشناسان امنیتی عراق بر این باورند که پایان نظامی داعش به معنی پایان تهدیدهای عراق نیست و چشم پوشی از روحیه جنگی بالای الحشد الشعبی در فضای به شدت ملتهب منطقه و چالش های امنیتی که هر روز عراق با آن مواجه است و همچنین وجود هسته های خفته و زیرزمینی تروریسم در عراق، اشتباهی راهبردی است و برهمین اساس حفظ و تقویت این نیروی مردمی را تضمینی راهبردی برای امنیت پایدار و صلح در عراق می دانند.
