محسن غرویان:
«بزغاله» و «آشغال» خطاب کردن مردم، اثر منفی دارد/ چرا در نماز جمعه خبری از جوانان نیست؟
استاد حوزه علمیه قم: در بعضی از شهرهای بزرگ که پایگاه معنویت و اخلاق هستند، گاهی حرفهایی از تریبون نماز جمعه شنیده می‌شود که جوانان را از نمازجمعه فراری می‌دهد. قطعا این نوع برخورد باعث می‌شود که نسل جوان از دین گریزان شود.
خرداد: حجت الاسلام محسن غرویان استاد حوزه علمیه قم می‌گوید: متاسفانه در بعضی از شهرهای بزرگ که پایگاه معنویت و اخلاق هستند، گاهی حرفهایی از تریبون نماز جمعه شنیده می‌شود که جوانان را از نمازجمعه فراری می‌دهد. قطعا این نوع برخورد باعث می‌شود که نسل جوان از دین گریزان شود.
به گزارش خرداد: تریبون نمازهای جمعه در کمتر شهری است که رنگ و بوی سیاسی به خود نگرفته باشد. هرچند واژه «عبادی سیاسی»، عنوانی است که برای آن به کار برده می‌شود اما اظهارنظرهایی که بعضا به حمایت از یکی از جناح‌های خاص مطرح می‌شود، سیلی از انتقادات را بسوی ائمه جمعه روانه می‌سازد. اما این تنها انتقادی نیست که این روزها به نمازهای جمعه می‌شود. ادبیاتی که از سوی ائمه جمعه بکار گرفته می‌شود هم از جمله موضوعاتی است که بسیاری شیوه استفاده از آن را در شان این تریبون نمی‌دانند.
حجت الاسلام محسن غرویان استاد حوزه علمیه قم هرچند موافق سیاسی بودن اظهاراتی است که از تریبون نمازجمعه مطرح می‌شود، اما امامان جمعه را از بیانات جناحی منع می‌کند.
او همچنین با انتقاد از ادبیاتی که از تریبون نمازهای جمعه برخی شهرهای کشور عنوان می‌شود، دو علت را برای عدم استقبال جوانان از نمازهای جمعه طی سالیان اخیر مطرح می‌کند؛ یکی عاری بودن ائمه از علم و دانش روز و دیگری عدم بکارگیری مسائل اخلاقی و ادبیات عرفانی وزین. به گفته وی، جوانان علم و دانش و عقلانیت و نزاکتی را نمی‌بینند و انگیزهای برای حضور در نمازهای جمعه پیدا نمی‌کنند.
مشروح گفت‌وگو با او را در ادامه بخوانید:
در دوره جدیدی که شورای سیاستگذاری ائمه جمعه آغاز به کار کرده است، چه سیاستهایی باید برای حل پاره‌ای از مسائل و مشکلات موجود که انتقادات زیادی را هم برانگیخته است، مورد توجه قرار بگیرد؟
در این زمینه لازم می‌دانم که به چند نکته اساسی اشاره کنم. نخست اینکه صحبتهایی که از تریبون‌های نماز جمعه پخش می‌شود باید مردم را به وحدت، انسجام، مهربانی، دوستی، صلح و آشتی نزدیک کند و اثری از تفرقه انگیزی و خط و نشان کشیدن و دسته بندی بین مردم در آن وجود نداشته باشد. یعنی تریبون نماز جمعه باید تریبون همبستگی ملی باشد. نکته دوم این است که ائمه جمعه باید الگو و اسوه مردم باشند. مانند پیامبران و ائمه معصومین. ائمه جمعه از نظر گفتار و کردار و رفتار و سلوک باید ادب را رعایت کرده و احترام به مردم را حفظ کنند و از بکارگیری الفاظ رکیک و نابجا و تند و خشن پرهیز نمایند. به مردم احترام بگذارند و از الفاظ محترمانه استفاده کنند و حتی یک کلمه تند و نابجا نباید بکار برده شود.
نکته سومی که ائمه جمعه باید رعایت کنند این است که مطالب علمی و عقلانی را مطرح کرده و از بیان موضوعات بی پایه و اساس و خرافی پرهیز کنند. مطالب علمی روز و جدید و کاربردی برای مردم مطرح کرده و آنها را به سمت دانش و تفکر و علم سوق دهند. اگر شورای سیاستگذاری این موارد را در دستور کار قرار دهد وضعیت نمازجمعه‌ها و تریبون‌های نمازجمعه بسیار بهتر خواهد شد.
درست است که نمازجمعه‌ها عبادی-سیاسی هستند؛ اما بعضا شاهد موضعگیری جناحی امامان جمعه هستیم. این موضوع چقدر می‌تواند آسیب‌زا باشد؟
البته ما معتقدیم که نماز جمعه باید سیاسی باشد اما سیاسی در جهت وحدت مردم و مصالح ملی. مردم ما سیاسی هستند اما نباید به اسم سیاسی بودن بین‌شان تفرقه بیفتد و با هم دشمن شده و درگیری پیدا کنند. موضوعات سیاسی باید به معنای عام و کلی در نماز جمعه مطرح شود. با این حال خود امام جمعه هم نباید جناحی باشد. تریبون نماز جمعه نباید وابسته به یک جناح و جریان خاص سیاسی باشد و امامان جمعه هم به عنوان دشمن جناح دیگر در ذهنیت مردم تلقی شود. این باعث تفرقه بیشتر می‌شود. لذا امامان جمعه باید نقش پدر را در یک خانواده بازی کنند و بتوانند آرامش را در جامعه برقرار سازند. تاکید من بر این است که تریبون‌های نماز جمعه باید از جناحی بودن خارج شود.
در برخی از شهرهای کشور بویژه مشهد و تهران، ائمه جمعه از واژهها و اصطلاحات ناپسند استفاده می‌کنند. این اظهارات چقدر می‌تواند به جایگاه نماز جمعه لطمه وارد کند؟ آیا شورای عالی سیاستگذاری درباره ادبیات امامان جمعه نظری نمیدهد؟
شورای سیاستگذاری حتما می‌تواند تاثیرات زیادی داشته باشد. قبلا هم کلماتی همچون «بزغاله» و و الان هم «آشغال» از برخی تریبون‌های نمازجمعه شنیده شده که اثرات منفی داشته و دارد. نماز جمعه باید مردم را به سمت اخلاق و معنویت پیش ببرد. هیچ عالم اخلاقی از این الفاظ در درس اخلاق خود استفاده نمی‌کند. هیچ عالم وارسته ای به خود اجازه نمی دهد که در تریبون اخلاق و عرفان از اینگونه ادبیات استفاده کند. اینگونه ادبیات، اثرات منفی دارد. پیامبر فرمودند من برای مکارم اخلاقی مبعوث شده‌اند. ما در ادبیات پیامبر، امام علی و ائمه و بزرگان اخلاق و عرفان هرگز از اینگونه کلمات ندیدیم. باید دقت شود که از تریبون های نمازجمعه الفاظ محترمانه و مودبانه بیان شود.
برخی می گویند که حضور جوانان و نسل سوم انقلاب پای منبرها کم شده و مستمعین نمازهای جمعه عموما از سنین بالای جامعه هستند. چرا چنین شده است؟
البته بعضی نمازجمعه‌ها را سراغ دارم که به دلیل آنکه امام جمعه، فرد عالم و دوستدار نسل جوان است و علم و دانش لازم را دارد و اخلاق، ادب و نزاکت را رعایت می‌کند، می‌تواند جوانان را به خوبی جذب کند. اما متاسفانه در بعضی از شهرهای بزرگ که پایگاه معنویت و اخلاق هستند، گاهی حرفهایی از تریبون نماز جمعه شنیده می‌شود که جوانان را از نمازجمعه فراری می‌دهد. قطعا این نوع برخورد با نسل جوان باعث می‌شود که از دین گریزان شوند. امام جمعه نقش بسیار زیادی در جذب و یا دفع جوانان دارد. علت اینکه الان برخی از نمازهای جمعه خلوت است و پیرمردها و پیرزن ها در آن شرکت می کنند و جوانان در آن حضور پیدا نمی‌کنند دو مورد است. یکی به دلیل خالی بودن ائمه از علم و دانش روز است و دیگری هم عدم بکارگیری مسائل اخلاقی و ادبیات عرفانی وزین. جوانان اینها را کمتر می‌بینند. یعنی علم و دانش و عقلانیت و نزاکتی در سخنان برخی ائمه جمعه نمی‌بینند و انگیزهای برای حضور در نمازهای جمعه پیدا نمی‌کنند.
