ضرورت پرهیز از تک گویی
اگر صداوسیما به هر دلیل نمی تواند به انعکاس خبری نشست های مطبوعاتی با پرسش های آزاد و کنترل نشده بپردازد، می توان به روش های دیگری اندیشید و از سایر قابلیت ها و پتانسیل ها بهره گرفت اما درافتادن به وادی تک گویی های ملال آور و تکراری چندان خوشایند نیست . مشکلی را نیز حل نمی کند کما اینکه چنین رویه ای تا کنون نتایج دلخواهی نیز به همراه نداشته به خصوص الان که انحصار ارتباطی تا حدود شکسته شده و معنا و مفهوم سابق را ندارد.
خرداد- پدرام سهرابلو: فارغ از محتوای سخنان رییس جمهور در گفتگوی تلویزیونی شامگاه دوشنبه که طبیعتا موافقان و مخالفانی دارد، آنچه در این یادداشت بر آن تاکید می شود، لزوم فاصله گرفتن از سخنرانی ها و گفتگوهای یک طرفه و اهتمام به ایجاد دیالوگ در قالب پرسش و پاسخ است.
نظام جمهوری اسلامی اولین تجربه حکمرانی در سپهر سیاست ایران خارج از منظومه های سلطانی و شاهنشاهی است. قریب چهل سال از پیروزی انقلاب می گذرد و بدون شک این تجربه، اشکالات و نقاط ضعفی در حوزه های مختلف به همراه داشته که پرداختن به آنها در صلاحیت نگارنده نیست و در این مختصر هم نمی گنجد.
اما از چشم انداز آسیب شناسی تعامل و ارتباط میان حکومت و ملت، که در برگیرنده روش های انتقال پیام میان شهروندان و مسئولان است می توان به چند نکته به قرار زیر اشاره کرد:
1. در پی بروز اعتراض های اخیر، تقریبا همه مسئولان نظام بر حق قانونی اعتراض در عین تقبیح و مذمت آشوب و اغتشاش گری تاکید کرده و خواستار شنیده شدن صدای معترضان شده اند. همین نگاه نقطه عطفی حائز اهمیت به شمار می رود که به جای فرافکنی همه انتقادها و اعتراض ها، بخش مسالمت جویانه آن در سخن به رسمیت شناخته شده است. با این وصف هنوز مکانیسم ها و ابزارهای بیان اعتراض ها تعریف نشده یا در اختیار مردم قرار نگرفته است.
2. طبیعتا انتقادات و اعتراضات عمومی منحصر و محدود به یک حوزه یا مسئول خاص نمی شود زیرا دامنه نارضایتی ها، وسیع تر از آن است که به عملکرد یک مسئول یا یک قوه مربوط شود بلکه مسائل و مشکلات، طیف متنوعی را در بر گرفته که نیازمند اقدام جمعی همه مسئولان نظام است اما با این وجود سعه صدر بیشتری از جانب قوای مجریه و مقننه در برابر انتقادات دیده می شود و شاید بهتر باشد سنت نقد و انتقاد را از مجرای این دو قوه نهادینه کرد و به دیگر بخش ها بسط داد.
3. رییس جمهور به عنوان دومین مقام بلندپایه کشور، اختیارات و وظایف و در عین حال مسئولیت هایی بر عهده دارد که باید در قبال آنها پاسخگو باشد. در عین حال برخی از شهروندان گاه مطالبات و خواسته هایی دارند که ربطی به صلاحیت قانونی قوه مجریه ندارد اما بیان آنها می تواند منجر به افزایش آگاهی های عمومی، تصحیح ذهنیات و توقعات و پاسخگویی سایر مسئولان شود که فی نفسه ارزشمند است.
4. بهترین روش برای اقناع افکار عمومی از طریق تبیین عملکردها و پاسخگویی به انتقادات و اعتراضات، استفاده از ظرفیت رسانه ها و برگزاری جلسات پرسش و پاسخ با خبرنگاران و روزنامه نگاران در دوره های زمانی مشخص است. مزیت کنفرانس ها و نشست های مطبوعاتی بر گفتگوهای یک سویه و یک طرفه که متاسفانه کارکرد مفید و موثری هم ندارند، افزایش آگاهی های عمومی، جلب مشارکت اجتماعی شهروندان در تعیین یا تصویب سیاست ها و ایجاد همگرایی، همبستگی و همدلی ملی بیشتر است. به عنوان مثال در جریان مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 که نهایتا به تصویب برجام انجامید، گزارش هر روز مقام های دیپلماسی کشور در توئیتر و اینستاگرام که با کامنت ها و واکنش ها و اظهارنظرهای موافق و مخالفی همراه بود، اثرات مثبتی در ایجاد همدلی و اتفاق نظر در سطوح مختلف به جا گذاشت.
5. اگر صداوسیما به هر دلیل نمی تواند به انعکاس خبری نشست های مطبوعاتی با پرسش های آزاد و کنترل نشده بپردازد، می توان به روش های دیگری اندیشید و از سایر قابلیت ها و پتانسیل ها بهره گرفت اما درافتادن به وادی تک گویی های ملال آور و تکراری چندان خوشایند نیست . مشکلی را نیز حل نمی کند کما اینکه چنین رویه ای تا کنون نتایج دلخواهی نیز به همراه نداشته به خصوص الان که انحصار ارتباطی تا حدود شکسته شده و معنا و مفهوم سابق را ندارد.
6. مشاور فرهنگی رییس جمهور در آخرین توئیت خود، تغییر شکل و محتوای گفتگوهای رییس جمهور و تقویت وجه رسانه ای و خبری آن را نوید داده که جای امیدواری بسیار دارد. قطعا چنین سنت حسنه ای می تواند سایر دستگاه ها و قوا و نهادها را نیز تحت تاثیر قرار دهد و ارتباط دو سویه مطمئنی برای انتقال پیام ها و انتقادات شهروندان و حاکمان فراهم نماید.
*روزنامه نگار
