آیا شلاق زدن مفسدان در نمازجمعه فساد را کاهش می‌دهد؟
خرداد: جوانی پشت تریبون نماز جمعه رفت، کمی قبل از خطبه‌ها و از همان تریبون به طوریکه هم داخلی‌ها و هم خارجی‌ها بشنوند از قول خود یک پیشنهاد داد، پیشنهادی برای کنترل فساد در کشور و آن را تنها راه حل دانست، اینکه: «کافی است ۱۰ نفر از مفسدان اقتصادی در مقابل همین تریبون نماز جمعه شلاق بخورند تا ببینیم مردم چه استقبالی خواهند کرد.» او البته از اعدام در ملاعام هم گفت که یا اگر حکم محارب داشتند در ملاعام اعدام شوند تا ببینیم چه شور و غوغایی در دل مردم می‌افتد زیرا نماز جمعه سیاسی این است.
پرسشی که مطرح است
اما پیش از این فعال دانشجویی، خیلی‌های دیگر هم از اعدام در ملاعام و شلاق زنی دسته جمعی برای تنبیه مفسدین اقتصادی گفته بودند.
حال پرسش اینجاست که آیا به راستی این روش، راه حل برخورد با فساد موجود در کشور است؟ اینکه چون نماز جمعه نمازجمعه، سیاسی است، 10 نفر را در میان نمازگزاران شلاق بزنند و یا اعدام کنند و بعد هم مردم نمازگزار برای این برخورد سفت و محکم، سوت و کف بزنند و احسنت احسنت بگویند، دیگر قرار نیست فسادی رخ دهد؟
در واقع می‌توان در دنیای امروز در رسمی ترین جایگاه کشور که دوربین‌ها آن را به جهان مخابره می‌کنند یک چنین اعمالی انجام داد؟ و آیا راه حقوقی برخورد با فساد چنین چیزی است؟
در این سی سال...
وقتی نعمت احمدی حقوقدان و وکیل دادگستری می‌خواهد پیرامون چنین پیشنهادی که در نماز جمعه مطرح شده سخن بگوید با اشاره به تجربه تدریس 30 ساله حقوق، می‌گوید: «به یاد ندارم هیچ وقت راه حل برخورد قانونی با این افراد را به این شکل بدانم. این فرهنگ در هیچ جایی پسندیده نیست. راه‌حل این نیست.»
وی ادامه داد: «مشکل ما نظارت است. وقتی فردی 30 سال در یک دستگاه است و از سال 86 تخلف و برداشت‌های پول خود را آغاز می‌کند، یعنی باید 10 سال بگذرد تا نهادهای نظارتی این تخلفات را بفهمند؟ دیوان محاسبات کجاست؟ کمیسیون اصل 90 مجلس کجاست؟ این حراست‌ها و حفاظت‌ها کجا هستند؟ نهادهای ناظر دیگر کجا هستند؟»
وی تاکید کرد: «مطمئن باشید که راه حل، شلاق و اعدام در نماز جمعه نیست. مگر در بحث مواد مخدر اعدام نداشتیم؟»
این حقوقدان گفت: «مگر ما یک کشور تنها بر روی کره زمین هستیم که کسی از تریبون نمازجمعه اینگونه سخن بگوید؟ مگر فقط ما دراین دنیا هستیم و تازه می‌خواهیم چرخ را اختراع کنیم؟»
وی ادامه داد: «کشورهایی هستند که چون زندانی ندارند، زندان هم ندارند. آیا آنها هم مردم‌شان را در چنین مکان‌هایی شلاق زدند و یا اعدام کردند؟»
احمدی گفت: «ما می‌خواهیم الگوی جهان اسلام باشیم ولی آیا با این اعمال می‌شود؟ مطمئن باشید نه. من به عنوان یک معلم حقوق و نه هیچ شخص دیگری هم بااین موضوع موافق نیست. آیا یک فردی که دچار تخلف می‌شود نمی‌داند مجازاتش حد، زندان یا در بخش‌های خاصی از آن اعدام است؟ کسی که اختلاس می‌کند نمی‌داند که مجازات می‌شود؟ پس این گونه پیشنهادات نه تنها بازدارنده نیست بلکه نگاه جامعه جهانی به ما را نیز تحت الشعاع قرار می‌دهد.»
تعصب
در همین راستا صالح نیکبخت حقوقدان نیز با اشاره به اینکه اظهارات این جوان را پیش‌تر یک تئوریسین سیاسی اصولگرا که عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی هم هست بیان کرده است، گفت: «عده‌ای شاید با این گفته‌ها می‌خواهند بگویند که اقدامات به عمل آمده از طرف دولت و دستگاه قضایی در کاهش این فسادها بی‌اثر بوده است و عدم برخورد قاطع با مفسدین باعث به وجود آمدن چنین شرایطی شده است.»
این حقوقدان اضافه می‌کند: «اما آنان باید به خوبی این را هم بدانند که کشورما دارای قوای سه گانه مستقل است و قوه قضائیه به عنوان مسئول مبارزه با جرائم و نیز مسئول مراحل سه‌گانه، پیگیری جرم از تعقیب و تحقیق و محاکمه تا اجرای حکم را انجام می‌دهد و با این ادعاها نمی‌توان وظایف دستگاه قضایی را به اشخاصی که سخنرانی می‌کنند یا دانشجویانی که قطعا شور جوانی و تعصبات خاص دارند سپرد.»
وی می‌گوید: «از طرفی با توجه به اینکه در دوره سازندگی و همچنین دوره اصلاحات اینگونه تخلفات بسیار پایین بوده است، این دانشجو باید در این زمینه تحقیق کند که بستر حقوقی این جرائم در دوران احمدی نژادی که رئیس جمهور محبوب و مورد احترام آنهاست،گسترش پیدا کرد و اثرات آن هنوز باقی است. همان کسانی که در آن دوره معتمد بودند، به تدریج شناسایی شده و زمینه فرار آنها هم فراهم شد.»
راه مبارزه
این حقوقدان گفت: «در تمام دنیا مبارزه و پیشگیری از وقوع جرم، از رسیدگی به اصل جرم و تشدید مجازات افراد مهم‌تر است. اگر به موقع به این امر توجه می‌شد چه بسا چنین اتفاقاتی نمی‌افتاد و مطمئن باشید پیشنهاداتی مثل اعدام یا شلاق در نمازجمعه هم هیچ نتیجه‌ای نخواهد داشت، چرا که جرم شناسان و استادان حقوق جزا بر این باورند که تشدید مجازات ممکن است که در کوتاه مدت، تاثیر بگذارد، ولی در درازمدت نقشی در کاهش مجازات ندارد چنانکه در مورد مجرمان موادمخدر در حد بالایی مجازات‌شان تشدید شد ولی در نتیجه دیدیم نه تنها جرائم مواد مخدر کاهش نیافت بلکه گسترده تر از هر سال می‌شود.»
آنچه رخ داد
از اظهارات حقوقدانان این طور بر می‌آید که اگر به جای تعریف و تمجیدهایی که برخی افراد از دولت‌های نهم و دهم می‌کردند باب توصیه و نهی گشوده می‌شد. اکنون این اتفاقات رخ نمی‌داد. کسانی که امروز از شلاق در ملاعام و از جمله در تریبون نمازجمعه سخن می‌گویند به عواقب این گفته‌ها نمی‌اندیشند. مطمئنا این اظهارات برآمده از احساسات زودگذر، نه تنها بیانگر برخوردهای قاطع با فساد نیست بلکه می‌تواند بیانگر چهره‌ای غیرواقعی و البته نامطلوب و خشونت طلب از ایرانیان نیز باشد.ای کاش زمانی که برخی افراد، عاملین تشدید بحران فسادهای امروز را قدسی و پاک می‌نامیدند فکر این را هم می‌کردند که ممکن است فساد پاکدستان دیروز، امروز گریبان همه را بگیرد.
