صداوسیما با شناخت نسل جدید، ارزش‌های انقلاب را با بیانی نو منتقل کند
عضو هیات علمی دانشگاه صداوسیما مولفه‌های رسانه تراز انقلاب اسلامی را انتقادپذیری، صداقت، پرهیز از زیاده‌گویی، پرهیز از برخورد احساسی با واقعیات و مشورت‌پذیری برشمرد و اظهار کرد: صداوسیما باید ارزش‌های حاکم بر نسل جدید را شناخته و برای انتقال ارزش‌های انقلاب با زبان و بیانی نو عمل کند؛ در این راستا هرجا کوتاهی شده باید عذرخواهی کند و به طور جدی در جهت تولید برنامه‌های متنوع و متناسب با نیازهای نسل جدید عمل کند.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر عبدالله متقی‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، به بیان مولفه‌های رسانه تراز انقلاب اسلامی پرداخت و در ابتدا با بیان مقدمه‌ای از سیر تاریخی رسانه عنوان کرد: رسانه دوره های مختلفی را پشت سر گذاشته است؛ دوره‌ای از آن استفاده از زبان اشاره برای انتقال معنا و مفهوم مورد نظر بوده است و دوره بعدی انتقال معانی به وسیله زبان و دوره بعد رسانه‌های مکتوب بودند که در آن مجموعه تجربه ها و فرهنگ بشری از طریق نوشتار از نسلی به نسل دیگر انتقال پیدا می‌کرد.
این کارشناس رسانه ادامه داد: دوره بعدی که انقلابی در ارتباطات را رقم زد، رسانه را با رفع تقید زمان و مکان و مخاطب بیکران همراه کرد؛ در این موج رسانه از مونولوگ به دیالوگ رسیده تا آنجا که امروز هر فرد خود به یک رسانه تبدیل شده است و در این فرآیند هرچه نقش افراد در تعامل با رسانه بیشتر شده، اثرگذاری او نیز بیشتر شده است.
معاون فرهنگی دانشکده صداوسیمای قم، اضافه کرد: امروز رسانه دیگر تنها ابزار حاکمان و قدرتمندان نیست بلکه به ابزاری در دست همه آحاد جامعه مبدل شده که میتوان این اتفاق را عدالت در پیام رسانی به واسطه پیشرفت ارتباطات دانست.
عضو هیات علمی دانشگاه صداوسیما در ادامه به بیان اینکه چه رسانه‌ای مطلوب اسلام و در تراز انقلاب اسلامی است، پرداخت و اظهار کرد: رسانه به معنی ابزار پیام رسان به خودی خود منافاتی با دین ندارد، در واقع هیچ پیشرفت علمی با دین منافات ندارد ولی رسانه اگر وسیله ای برای ترویج باطل و انحرافات و نابودی ارزش های انسانی و فرهنگ بشری باشد نامطلوب و نامشروع است؛ اما رسانه مطلوب دینی و تراز انقلاب اسلامی رسانه ای است که به گفته قرآن کریم هدایتگر باشد، یعنی همان‌طور که به عنوان یکی از کارکردهای رسانه مطرح می شود، رسانه مطلوب به مخاطب بینش، آگاهی و هدف می‌دهد.
نمی‌شود از راه غیرصحیح یا دروغ یک انگاره دینی را ترویج کرد
حجت الاسلام والمسلمین متقی‌زاده با بیان اینکه رسانه‌ای که انسان را به سوی کمال هدایت کند، هدفش درست است، افزود: رسانه علاوه بر هدف درست باید روش را هم درست انتخاب کند؛ روش رسانه دینی و تراز انقلاب اسلامی باید مشروع، معقول و علمی باشد؛ نمی‌توان به بهانه اینکه هدف ارزشی است از هر روش برای اقناع مخاطب بهره برد؛ با دست آلوده نمی‌توان آیینه را پاک کرد؛ چراکه دین و پیام‌های آن فطری و پاک و انسان دارای فطرت پاک است پس رسانه‌ی او نیز باید این صفت را داشته باشد.
وی تصریح کرد: این رسانه باید بی‌طرف، روشنگر بوده و وسیله آن نیز مجاز باشد؛ نمی شود از راه غیر صحیح یا دروغ یک انگاره دینی را ترویج کرد، رسانه‌ای که بتواند هدایتگر باشد و وسیله آن هم مشروع باشد، رسانه مطلوب دینی است.
این کارشناس رسانه در ادامه به بیان مولفه‌های رسانه دینی و رسانه تراز انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: اولین هدف در رسانه دینی تعمیق باورهای دینی است؛ رواج ایمان سطحی در سطح جامعه مطلوب دین نیست؛ کلمه تفکر، تعقل، تذکر و بصیرت بیش از هزار بار در قرآن ذکر شده است این نشان از تاکید قرآن کریم بر تفکر و اندیشه است؛ رسانه دینی باید معرفت و ایمان را به شکل عمیق رواج دهد.
حجت الاسلام و المسلمین متقی زاده مولفه دیگر رسانه تراز انقلاب اسلامی را حفظ هویت اسلامی و ایرانی برشمرد و افزود: جمهوری اسلامی دارای مدل فکری منحصربه فرد می باشد؛ پس بر اساس این مدل مردم این کشور دارای هویتی اسلامی و ایرانی هستند؛ اسلامی که با ایران عجین شده و ایرانی که با اسلام عجین شده، باید در رسانه انقلاب ترویج شود.
عضو هیات علمی دانشگاه صداوسیما بیان کرد: رسانه تراز انقلاب باید روحیه امید را به جامعه تزریق کند؛ در روایت داریم امید از خدا و یأس از شیطان است پس طبق این روایت باید در اخبار و برنامه های رسانه امید در جامعه رواج پیدا کند؛ رسانه ای که مدام در اخبار و برنامه‌هایی که به مخاطب ارائه کند یأس و ناامیدی ترویج شود، رسانه دینی نیست.
وی افزود: در دوره‌ای شاهد بودیم که اکثر فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی به شکل افراطی به سرنوشتی خوش منتهی می‌شد و متاسفانه امروز در فیلم‌های سینمایی به شکل افراطی شاهد هستیم که فضای یأس و ناامیدی ترویج می‌شود.
معاون فرهنگی دانشکده صداوسیمای قم افزود: از دیگر مسائل مطرح در رسانه این است که رسانه باید پل ارتباطی مردم باشد و نیازهای جامعه، آسیب‌های اجتماعی و دردهای مردم را آنگونه که هست بدون کم و زیاد به شکل منطقی و مستند و با امانتداری مطرح کند؛ این رسانه مورد اعتماد و پناهگاه مردم می شود.
وی درباره اینکه صداوسیما چه میزان در کسب اعتماد مخاطب موفق بوده است، عنوان کرد: رسانه‌ها در دنیا در دست قدرتمندان هستند و ثروتمندان تعیین می‌کنند چه چیزی در جامعه برجسته شود؛ اما ساختار رسانه در کشور ما بسیار جالب است که نشأت گرفته نظام دینی و مردمی ایران اسلامی است؛ نظارت رهبری بر رسانه در واقع نظارت خود مردم با یک واسطه است و از سوی دیگر در شورای سرپرستی صداوسیما دو نماینده از هر کدام از قوای سه‌گانه حضور دارند، یعنی این چنین نیست که رسانه به دست یکی از قوا بیفتد و نوعی تعدیل و عدالت در مدیریت و نظارت بر رسانه حاکم است.
سرعت تغییرات در رسانه بسیار بالاست اما صداوسیما چابک نیست
این کارشناس رسانه تصریح کرد: اشکالی که در رسانه ما وجود دارد آنجاست که سرعت تغییرات بسیار بالاست و رسانه ما چابک نیست؛ صداوسیما مونولوگ است و رسانه‌های جدید دیالوگ هستند لذا آنجا که نقش برای مخاطب قائل شده و مخاطب در آن فعال است موفق‌تر بوده و صداوسیمای ما با سیستم کلان و لشکر فراوان جا مانده است؛ و متاسفانه صداوسیما به علت کمبود بودجه، عمده بودجه را در مقدمات صرف و هزینه می‌کند و به برنامه‌سازی کمتر رسیده است.
وی با بیان اینکه رسانه باید سهمی برای از مشارکت در برنامه را به مخاطب بدهد، گفت: سرعت تغییرات و تنوع رسانه‌ها بالاست و در این بین صداوسیما به دلیل سنگینی نمی‌تواند پرواز کرده و نیاز مخاطب را برآورده کند که این اشکال جدی رسانه ما است.
وی مولفه‌های دیگر رسانه تراز انقلاب اسلامی را انتقادپذیری، صداقت، پرهیز از زیاده‌گویی، پرهیز از برخورد احساسی با واقعیات و مشورت‌پذیری برشمرد و اظهار کرد: صداوسیما باید ارزش‌های حاکم بر نسل جدید را شناخته و برای انتقال ارزش‌های انقلاب با زبان و بیانی نو عمل کند؛ در این راستا هرجا کوتاهی شده باید عذرخواهی کند و به طور جدی در جهت تولید برنامه‌های متنوع و متناسب با نیازهای نسل جدید عمل کند.
حجت الاسلام والمسلمین متقی‌زاده اظهار کرد: هر انقلابی با آسیب و آفت مواجه است و ما باید آسیب‌شناسی کرده و بلافاصله راهکار ارائه می‌دادیم که در این بخش کم‌کاری صورت گرفته است؛ برای مثال اشرافی گری با تفکر انقلاب اسلامی سازگار نیست لکن شاهد هستیم که در فیلم ها ترویج می شود؛ تفکر توسعه زندگی مادی، زندگی ارزشی را از انسان می گیرد.
این کارشناس رسانه در پایان گفت: رسانه مطلوب، رسانه‌ای است که هرچه بیشتر نزدیک به رسانه الهی ما یعنی قرآن و رسانه عینی یعنی اهل بیت(ع) باشد؛ آنها هدایتگر بودند و وسیله آنها مجاز بود، دروغ و اضافه‌گویی در آن نبود و امانتداری و حقیقت و امید در آن موج می‌زد.
