ريزش امضا براي استيضاح
خرداد؛شرق: استيضاح سه وزير در يك هفته؛
عباس آخوندي، وزير راه‌وشهرسازي، علي ربيعي، وزير تعاون، كار و رفاه
اجتماعي و محمود حجتي، وزير جهاد كشاورزي سه وزيري هستند كه بناست در اين
هفته به دلايل مختلف، پاي ميز محاكمه قرار گيرند؛ امري كم‌سابقه در تاريخ
استيضاح وزرا در كشور. مشابه اين اتفاق فقط در دوران محمود احمدي‌نژاد،
رئيس دولت‌هاي نهم و دهم اتفاق افتاده بود كه با فواصل كوتاه، وزرا به مجلس
فراخوانده شده بودند اما اين‌بار در فاصله دو روز، سه وزير براي
پاسخ‌گويي به صحن مي‌روند. با اينكه خبرها از مجلس حاكي از آن است كه
امضاكنندگان پاي نامه استيضاح، در حال بازپس‌گيري امضاهاي خود هستند اما
برخي مخالفان هنوز بر سر حرف خود باقي مانده‌اند. در ميان پيگيري‌هاي «شرق»
از مجلس، سيدحسين نقوي‌حسيني، نماينده ورامين در حاشيه اظهارنظر درباره
علي‌ربيعي، خبري را به «شرق» و برخي ديگر از رسانه‌ها داد كه بسيار
شائبه‌برانگيز بود. به گفته او: «امروز (روز يكشنبه) خبر عجيبي شنيدم. آقاي
نوبخت تحت عنوان حزب اعتدال و توسعه، جلسه‌اي با محوريت استيضاح در سازمان
برنامهوبودجه كه محل توزيع اعتبارات كشور است، برگزار كرده كه در نوع
خود بسيار جالب است. من به شوخي به نمايندگان دعوت‌شده گفتم، هر چيزي كه
بهتان دادند، براي من هم بياوريد». خبري كه به سرعت از سوي دفتر سخنگوی
دولت تكذيب و چنين ادعايي، مصداق «بداخلاقي سياسي» قلمداد شد. پيگيري‌هاي
خبرنگاران «شرق» در گفت‌وگو با موافقان و مخالفان استيضاح وزرا مي‌گنجد اما
يافتن موافق استيضاح عباس آخوندي، وزير راه‌وشهرسازي به در بسته خورد.
مخالفان يا در دسترس نيستند يا نظرشان ١٨٠درجه تغيير كرده. حال بايد ديد در
يكي دو روز آينده، چه بر سر اسامي امضاكننده پاي نامه استيضاح خواهد آمد و
آيا همين موافقان ريزش‌كرده، باز هم سر موضع خود خواهند ماند يا نه. در
این گزارش ترام قرمز برای موافقان استیضاح و ترام سبز برای مخالفان استیضاح
در نظر گرفته شده است.
گردانندگان استیضاح مطالبات فردی دارند
سیدحسین نقوی‌حسینی،عضو کمیسیون امنیت ملی: وزارت کار و رفاه اجتماعی یک وزارتخانه بسیار گسترده است که از ادغام دو وزارتخانه با فعالیت‌ها و وظایف متنوع و ارتباط گسترده با اقشار مهم و آسیب‌پذیر جامعه مانند جامعه بزرگ کارگری، بازنشستگان و افراد تحت پوشش بهزیستی تشکیل شده است. من در مدیریت این وزارتخانه ضعف‌ها و ایرادات مختلفی را می‌بینیم اما فراموش نکنیم که استیضاح ابزار نظارت نمایندگان بر عملکرد و کارکرد وزیر در حیطه وظایف و اختیارات اوست. من توضیحات موافقان استیضاح را گوش کرده‌ام و نظراتشان را خوانده‌ام و از نزدیک نیز با عملکرد آقای ربیعی آشنا هستم. جلسات متعددی با اهل فن داشته‌ام و با نمایندگان تشکل‌های کارگری گفت‌وگو کرده‌ام و در مجموع استیضاح ربیعی را ناظر بر وظایف و اختیارات وزیر ندیدم و برداشتم این است که کسانی که این استیضاح را مدیریت می‌کنند (و نه همه استیضاح‌کنندگان)، با شناختی که من دارم و مسائلی که مطلع هستم، به دنبال مطالبات فردی خود هستند و قصد استیضاح عملکردی ندارند و به همین جهت باوجود اعتقاد به اشکالات و ایرادات وزیر، نه‌تنها با این استیضاح مخالفم بلکه اعلام آمادگی کردم تا در دفاع از ایشان در جلسه استیضاح سخن بگویم. اما در رابطه با اینکه نتیجه استیضاح چه می‌شود، حقیقتا مجلس فعلی قابل پیش‌بینی نیست. در مجالس قبل اکثریت مشخصی وجود داشت که با کسب اطلاع از نظر آنها می‌توانستیم تا حدود زیادی از سرنوشت تصمیم‌گیری‌ها مطلع شویم اما مجلس فعلی ترکیبی از گروه‌ها و سلایق و عقاید مختلف است و به همین دلیل نمی‌توان حدس زد که سرنوشت استیضاح چه می‌شود.
ربیعی شایسته‌سالار نیست
رضا شیران‌خراسانی، عضو کمیسیون اجتماعی: فارغ از اینکه نتیجه این استیضاح چه خواهد شد، مجلس شورای اسلامی مصمم است وجه نظارتی خود را بالا ببرد و در عمل به وظایفش این استیضاح را انجام خواهد داد. یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث شد استیضاح آقای ربیعی را امضا کنم و موافق آن هستم، این است که شایسته‌سالاری در مجموعه تحت مدیریت ایشان به پایین‌ترین حد ممکن رسیده است. برخی در این بین نمایندگان را به باج‌خواهی متهم کرده‌اند، پاسخی که باید به آنها داد ساده است. لطفا وزیر کار فهرست هیئت‌مدیره همه شرکت‌های وابسته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، چه در هلدینگ‌های زیرمجموعه صندوق بازنشستگی کشوری و چه هیئت‌مدیره شرکت‌های زیرمجموعه سازمان تأمین اجتماعی (شستا) و چه بخش‌های دیگر اقتصادی مجموعه وزارت کار را منتشر کند. این خواسته خیلی زیادی نیست. اگر این فهرست منتشر شود، مشخص می‌شود که آیا مدیران این مجموعه‌های اقتصادی با شایسته‌سالاری انتخاب شده‌اند یا عوامل دیگری در آن دخیل بوده است. آیا این مدیران تحصیلات مرتبط با وظایف محوله دارند؟ آیا تجربه مدیریتی مناسبی دارند؟ آیا بازنشسته هستند؟ آیا در انتخاب آنها سیاسی‌کاری صورت گرفته است یا نه؟ آیا بعد از آغاز به کار آنها بهره‌وری مجموعه تحت مدیریتشان بالا رفته یا کاهش پیدا کرده است؟ آیا برای مثال فردی با تحصیلات الهیات جزء مدیران یک شرکت پتروشیمی زیرمجموعه وزارت کار هست یا نه؟ اگر این فهرست منتشر شود، هم باج‌دهندگان و هم باج‌گیران مشخص می‌شوند و هر دو محکوم‌اند. این فهرست را منتشر کنند تا مشخص شود چه کسانی حقوق کارگران را تضییع کرده‌اند و امروز فریاد حقوق کارگر سر می‌دهند.
قاطعانه مي‌گويم، آخوندي مي‌ماند
عزت‌الله یوسفیان‌ملا، عضو کمیسیون برنامهوبودجه مجلس: به عقيده من، همه جوانب در استيضاح وزير راه‌وشهرسازي در نظر گرفته نشده است. اتهامي كه اكنون عباس آخوندي را به مجلس كشانده، سانحه هواپيماي ATR٧٢ است. بايد ديد ميزان مداخله اين وزير در اين حادثه تا چه اندازه است؟ تا اين لحظه هنوز مشخص نيست علت سانحه چه بوده است. به نظر من، تا زماني كه جعبه سياه خوانده نشده، به اين اتهام نمي‌توان يك وزير را به استيضاح كشاند. فارغ از اين، نبايد ناديده بگيريم كه خيلي از وزرا از پاي ميز خود تكان نمي‌خورند؛ اما اين وزير همراه دو وزير ديگر در حال تلاش‌اند با پول كمي كه در اختيار دارند، بتوانند تغييرات بنياديني ايجاد كنند. ديكته نانوشته كه غلط ندارد! اين وزير با دستي خالي با فروش اوراق مشاركت و...، راه‌هاي كشور را به راه انداخته است. آيا نبايد اينها را ببينيم؟ اين را هم بدانيد در خيلي از موارد، غرض‌هاي شخصي نمايندگان بروز كرده و نمي‌توان آنها را ناديده گرفت. نكته آخر، رأيي كه دفعه گذشته آقاي آخوندي در استيضاح آورد، از رأي اعتماد او بيشتر بود. اين يعني اعتماد به اين وزير كماكان وجود دارد. قاطعانه مي‌گويم، آقاي آخوندي باز هم از اين استيضاح عبور مي‌كند؛ زيرا با هركس در مجلس حرف زدم، قناعت وجداني براي او حاصل نشد كه حتي رأي كبود (ممتنع) به آخوندي بدهد.
مخالفان آخوندي چه مي‌‌گويند؟
عملکرد ضعیف وزیر در حوزه حمل‌ونقل، نداشتن انگیزه لازم برای کارکردن، محقق‌نشدن وعده‌ها و برنامه‌های ارائه‌شده وزیر در هنگام اخذ رأی‌اعتماد و سقوط هواپیمای ای‌آرتی و کشته‌شدن ٦٦ مسافر و خدمه آن از جمله محورهای ذکرشده در این استیضاح است. خودداری از ارائه توضیحات کافی به مردم و نمایندگان درخصوص حوادث و نحوه مدیریت آن و همچنین بی‌توجهی به تعهداتی که وزیر در هنگام اخذ رأی مطرح کرده بود، از علل استیضاح است.
رأي منفي كميسيون كشاورزي به وزارت حجتي
شمس‌الله شريعت‌نژاد، عضو كميسيون كشاورزي مجلس شوراي اسلامي: امكان دارد تعداد رأي‌هاي ممتنع در جلسه استيضاح حجتي زياد باشد. فعلا وضعيت حجتي ٥٠-٥٠ است و جو خاصي در مجلس براي استيضاح او وجود ندارد، اما كميسيون كشاورزي نظر مثبتي به وزير جهاد كشاورزي ندارد. حدود ١٨ نفر نامه استيضاح حجتي را امضا كرده‌اند. نمايندگان مجلس در ٤٥ مورد به عملكرد وزير جهاد كشاورزي ايراد گرفته‌اند. اين ايرادها در حوزه توليد، تنظيم بازار، صنايع تبديلي و تكميلي، مديريت منابع طبيعي و جنگل‌ها، دام و طيور، ترويج تحقيقات كشاورزي و انتصابات مديران در اين وزارتخانه است. نحوه ارائه توضيحات و دفاعيات وزير جهاد كشاورزي مهم‌ترين عامل در تصميم‌گيري نمايندگان است. ممكن است وزير براي كارهايي كه انجام داده است، توجيه داشته باشد مثلا ممكن است براي انتصابات بگويد كه در مملكت فرد ديگري پيدا نمي‌شد. حتي اگر حجتي در جلسه استيضاح قول تغيير مديران را بدهد هم در نظر نمايندگان تأثيري نخواهد داشت، زيرا استيضاح به گذشته نگاه دارد؛ ما به آينده كاري نداريم. اگر وزير عملكرد گذشته‌اش را نتواند توجيه كند، به او رأي عدم اعتماد خواهيم داد.
كميسيون كشاورزي درباره استيضاح حجتي جلسه‌اي نداشت
سيد راضي‌نوري، عضو كميسيون كشاورزي مجلس شوراي اسلامي: در اين كميسيون هنوز جلسه خاصي براي استيضاح حجتي برگزار نشده است كه تصميم بگيريم وزير جهاد كشاورزي بماند يا رد شود. در نتيجه جو كلي را هم نمي‌توان تخمين زد و درباره نظر نمايندگان اظهار نظر كرد. مخالف استيضاح وزير جهاد كشاورزي هستم. زيرا ما يك‌سري مسائل و مشكلاتي در بخش كشاورزي داريم كه بدون استيضاح هم قابل پيگيري است. عملكرد حجتي در سه، چهار سالي كه فعاليت كرده است، به‌ويژه در زمينه آب و خاك، بهره‌وري و خودكفايي محصولات استراتژيك، خوب بوده است. در صنايع تبديلي و تكميلي كه ضعف داريم و بايد براي آن برنامه داشته باشيم تا مشكلات اين حوزه را حل كنيم. در اساسنامه تعاون روستايي توجه به توسعه صنايع تبديلي و تكميلي ديده شده است، اما اجراي آن محل اشكال بوده است كه مي‌توان آن را اصلاح كرد. اجرايی‌نکردن برنامه‌هاي زيرساختي در تعاون روستايي و نقاط ضعف موجود در اين سازمان، به‌دليل تكيه بيش‌از‌حد بر خريدهاي تضميني و توافقي، قابل حل است. سازمان تعاون روستايي به مسائل زيرساختي‌تر ورود پيدا نكرده است، اما اصلاح‌پذیر است.
گردانندگان استیضاح مطالبات فردی دارند
سیدحسین نقوی‌حسینی،عضو کمیسیون امنیت ملی: وزارت کار و رفاه اجتماعی یک وزارتخانه بسیار گسترده است که از ادغام دو وزارتخانه با فعالیت‌ها و وظایف متنوع و ارتباط گسترده با اقشار مهم و آسیب‌پذیر جامعه مانند جامعه بزرگ کارگری، بازنشستگان و افراد تحت پوشش بهزیستی تشکیل شده است. من در مدیریت این وزارتخانه ضعف‌ها و ایرادات مختلفی را می‌بینیم اما فراموش نکنیم که استیضاح ابزار نظارت نمایندگان بر عملکرد و کارکرد وزیر در حیطه وظایف و اختیارات اوست. من توضیحات موافقان استیضاح را گوش کرده‌ام و نظراتشان را خوانده‌ام و از نزدیک نیز با عملکرد آقای ربیعی آشنا هستم. جلسات متعددی با اهل فن داشته‌ام و با نمایندگان تشکل‌های کارگری گفت‌وگو کرده‌ام و در مجموع استیضاح ربیعی را ناظر بر وظایف و اختیارات وزیر ندیدم و برداشتم این است که کسانی که این استیضاح را مدیریت می‌کنند (و نه همه استیضاح‌کنندگان)، با شناختی که من دارم و مسائلی که مطلع هستم، به دنبال مطالبات فردی خود هستند و قصد استیضاح عملکردی ندارند و به همین جهت باوجود اعتقاد به اشکالات و ایرادات وزیر، نه‌تنها با این استیضاح مخالفم بلکه اعلام آمادگی کردم تا در دفاع از ایشان در جلسه استیضاح سخن بگویم. اما در رابطه با اینکه نتیجه استیضاح چه می‌شود، حقیقتا مجلس فعلی قابل پیش‌بینی نیست. در مجالس قبل اکثریت مشخصی وجود داشت که با کسب اطلاع از نظر آنها می‌توانستیم تا حدود زیادی از سرنوشت تصمیم‌گیری‌ها مطلع شویم اما مجلس فعلی ترکیبی از گروه‌ها و سلایق و عقاید مختلف است و به همین دلیل نمی‌توان حدس زد که سرنوشت استیضاح چه می‌شود.
ربیعی شایسته‌سالار نیست
رضا شیران‌خراسانی، عضو کمیسیون اجتماعی: فارغ از اینکه نتیجه این استیضاح چه خواهد شد، مجلس شورای اسلامی مصمم است وجه نظارتی خود را بالا ببرد و در عمل به وظایفش این استیضاح را انجام خواهد داد. یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث شد استیضاح آقای ربیعی را امضا کنم و موافق آن هستم، این است که شایسته‌سالاری در مجموعه تحت مدیریت ایشان به پایین‌ترین حد ممکن رسیده است. برخی در این بین نمایندگان را به باج‌خواهی متهم کرده‌اند، پاسخی که باید به آنها داد ساده است. لطفا وزیر کار فهرست هیئت‌مدیره همه شرکت‌های وابسته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، چه در هلدینگ‌های زیرمجموعه صندوق بازنشستگی کشوری و چه هیئت‌مدیره شرکت‌های زیرمجموعه سازمان تأمین اجتماعی (شستا) و چه بخش‌های دیگر اقتصادی مجموعه وزارت کار را منتشر کند. این خواسته خیلی زیادی نیست. اگر این فهرست منتشر شود، مشخص می‌شود که آیا مدیران این مجموعه‌های اقتصادی با شایسته‌سالاری انتخاب شده‌اند یا عوامل دیگری در آن دخیل بوده است. آیا این مدیران تحصیلات مرتبط با وظایف محوله دارند؟ آیا تجربه مدیریتی مناسبی دارند؟ آیا بازنشسته هستند؟ آیا در انتخاب آنها سیاسی‌کاری صورت گرفته است یا نه؟ آیا بعد از آغاز به کار آنها بهره‌وری مجموعه تحت مدیریتشان بالا رفته یا کاهش پیدا کرده است؟ آیا برای مثال فردی با تحصیلات الهیات جزء مدیران یک شرکت پتروشیمی زیرمجموعه وزارت کار هست یا نه؟ اگر این فهرست منتشر شود، هم باج‌دهندگان و هم باج‌گیران مشخص می‌شوند و هر دو محکوم‌اند. این فهرست را منتشر کنند تا مشخص شود چه کسانی حقوق کارگران را تضییع کرده‌اند و امروز فریاد حقوق کارگر سر می‌دهند.
قاطعانه مي‌گويم، آخوندي مي‌ماند
عزت‌الله یوسفیان‌ملا، عضو کمیسیون برنامهوبودجه مجلس: به عقيده من، همه جوانب در استيضاح وزير راه‌وشهرسازي در نظر گرفته نشده است. اتهامي كه اكنون عباس آخوندي را به مجلس كشانده، سانحه هواپيماي ATR٧٢ است. بايد ديد ميزان مداخله اين وزير در اين حادثه تا چه اندازه است؟ تا اين لحظه هنوز مشخص نيست علت سانحه چه بوده است. به نظر من، تا زماني كه جعبه سياه خوانده نشده، به اين اتهام نمي‌توان يك وزير را به استيضاح كشاند. فارغ از اين، نبايد ناديده بگيريم كه خيلي از وزرا از پاي ميز خود تكان نمي‌خورند؛ اما اين وزير همراه دو وزير ديگر در حال تلاش‌اند با پول كمي كه در اختيار دارند، بتوانند تغييرات بنياديني ايجاد كنند. ديكته نانوشته كه غلط ندارد! اين وزير با دستي خالي با فروش اوراق مشاركت و...، راه‌هاي كشور را به راه انداخته است. آيا نبايد اينها را ببينيم؟ اين را هم بدانيد در خيلي از موارد، غرض‌هاي شخصي نمايندگان بروز كرده و نمي‌توان آنها را ناديده گرفت. نكته آخر، رأيي كه دفعه گذشته آقاي آخوندي در استيضاح آورد، از رأي اعتماد او بيشتر بود. اين يعني اعتماد به اين وزير كماكان وجود دارد. قاطعانه مي‌گويم، آقاي آخوندي باز هم از اين استيضاح عبور مي‌كند؛ زيرا با هركس در مجلس حرف زدم، قناعت وجداني براي او حاصل نشد كه حتي رأي كبود (ممتنع) به آخوندي بدهد.
مخالفان آخوندي چه مي‌‌گويند؟
عملکرد ضعیف وزیر در حوزه حمل‌ونقل، نداشتن انگیزه لازم برای کارکردن، محقق‌نشدن وعده‌ها و برنامه‌های ارائه‌شده وزیر در هنگام اخذ رأی‌اعتماد و سقوط هواپیمای ای‌آرتی و کشته‌شدن ٦٦ مسافر و خدمه آن از جمله محورهای ذکرشده در این استیضاح است. خودداری از ارائه توضیحات کافی به مردم و نمایندگان درخصوص حوادث و نحوه مدیریت آن و همچنین بی‌توجهی به تعهداتی که وزیر در هنگام اخذ رأی مطرح کرده بود، از علل استیضاح است.
رأي منفي كميسيون كشاورزي به وزارت حجتي
شمس‌الله شريعت‌نژاد، عضو كميسيون كشاورزي مجلس شوراي اسلامي: امكان دارد تعداد رأي‌هاي ممتنع در جلسه استيضاح حجتي زياد باشد. فعلا وضعيت حجتي ٥٠-٥٠ است و جو خاصي در مجلس براي استيضاح او وجود ندارد، اما كميسيون كشاورزي نظر مثبتي به وزير جهاد كشاورزي ندارد. حدود ١٨ نفر نامه استيضاح حجتي را امضا كرده‌اند. نمايندگان مجلس در ٤٥ مورد به عملكرد وزير جهاد كشاورزي ايراد گرفته‌اند. اين ايرادها در حوزه توليد، تنظيم بازار، صنايع تبديلي و تكميلي، مديريت منابع طبيعي و جنگل‌ها، دام و طيور، ترويج تحقيقات كشاورزي و انتصابات مديران در اين وزارتخانه است. نحوه ارائه توضيحات و دفاعيات وزير جهاد كشاورزي مهم‌ترين عامل در تصميم‌گيري نمايندگان است. ممكن است وزير براي كارهايي كه انجام داده است، توجيه داشته باشد مثلا ممكن است براي انتصابات بگويد كه در مملكت فرد ديگري پيدا نمي‌شد. حتي اگر حجتي در جلسه استيضاح قول تغيير مديران را بدهد هم در نظر نمايندگان تأثيري نخواهد داشت، زيرا استيضاح به گذشته نگاه دارد؛ ما به آينده كاري نداريم. اگر وزير عملكرد گذشته‌اش را نتواند توجيه كند، به او رأي عدم اعتماد خواهيم داد.
كميسيون كشاورزي درباره استيضاح حجتي جلسه‌اي نداشت
سيد راضي‌نوري، عضو كميسيون كشاورزي مجلس شوراي اسلامي: در اين كميسيون هنوز جلسه خاصي براي استيضاح حجتي برگزار نشده است كه تصميم بگيريم وزير جهاد كشاورزي بماند يا رد شود. در نتيجه جو كلي را هم نمي‌توان تخمين زد و درباره نظر نمايندگان اظهار نظر كرد. مخالف استيضاح وزير جهاد كشاورزي هستم. زيرا ما يك‌سري مسائل و مشكلاتي در بخش كشاورزي داريم كه بدون استيضاح هم قابل پيگيري است. عملكرد حجتي در سه، چهار سالي كه فعاليت كرده است، به‌ويژه در زمينه آب و خاك، بهره‌وري و خودكفايي محصولات استراتژيك، خوب بوده است. در صنايع تبديلي و تكميلي كه ضعف داريم و بايد براي آن برنامه داشته باشيم تا مشكلات اين حوزه را حل كنيم. در اساسنامه تعاون روستايي توجه به توسعه صنايع تبديلي و تكميلي ديده شده است، اما اجراي آن محل اشكال بوده است كه مي‌توان آن را اصلاح كرد. اجرايی‌نکردن برنامه‌هاي زيرساختي در تعاون روستايي و نقاط ضعف موجود در اين سازمان، به‌دليل تكيه بيش‌از‌حد بر خريدهاي تضميني و توافقي، قابل حل است. سازمان تعاون روستايي به مسائل زيرساختي‌تر ورود پيدا نكرده است، اما اصلاح‌پذیر است.
