بررسی مطبوعات؛ محکومیت یکپارچه قضایای قم
خرداد: وقایع پنجشنبه هفته گذشته در قم واکنش های گسترده ای را به دنبال داشت که بخش عمده آن ناظر بر محکومیت اقدامات مخرب علیه دولت، قانون و وجهه حوزه علمیه بود.
به گزارش خرداد به نقل از ایرنا ، تفسیر و پژوهش های خبری، روزنامه های امروز سه شنبه سی ام مردادماه در کنار انعکاس پیام رهبری به مناسبت موسم حج، واکنش های به غائله فیضیه و مصاحبه اخیر وزیر امور خارجه با «سی ان ان» را مورد توجه ویژه قرار دادند.
** پیام رهبر انقلاب به مناسبت موسم حج
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دیروز پیامی را در آستانه فرارسیدن عیر قربان صادر کردند. روزنامه «اطلاعات» عنوان نخست خود را به این پیام اختصاص داد و تحت عنوان «حج، دعوت آشکار به اتحاد مسلمانان در برابر دشمنان است» آورد: رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به حجاج بیت‌الله الحرام، تعیین یک میعادگاه دائمی برای انجام فریضه حج را نمادی برای وحدت مسلمانان و امت‌سازی اسلام دانستند.
روزنامه «ایران» با این عنوان که «حج، مسلمانان را به اتحاد فرا می‌خواند» به نقل از رهبری نوشت: این آهنگ عرشی همچنان دل ها را فرامی خواند و از فراز قرن ها و دوران ها، بشریت را به گرد آمدن بر محور توحید دعوت می کند. همه آحاد انسان، مخاطب این فراخوان ابراهیمی و مفتخر به آنند؛ اگرچه گوش هایی آن را نشنوند و دل هایی زیر حجاب غفلت و جهالت، از آن محروم بمانند و اگرچه کسانی صلاحیت ورود در این ضیافت جهانی و همیشگی را در خود فراهم نکنند یا به هرجهت توفیق آن را نیابند.
سخنان رهبر انقلاب در عنوان نخست روزنامه جمهوری اسلامی نیز جای گرفت. این روزنامه تحت عنوان «فلسفه برائت از مشرکان هوشیاری در مقابل سیاست های شیطانی آمریکاست» آورد: حج زمینه‌ساز این هشیاری است، و این است فلسفه برائت از مشرکان و مستکبران در حج یاد خدا روح حج است. در همه حال دلهای خود را با این باران رحمت، زندگی و نشاط بخشیم و توکّل و اعتماد به او را که اصل و سرچشمه قدرت و شکوه و عدل و زیبایی است، در دل خود ریشه‌دار کنیم. دراین‌صورت بر کید دشمن پیروز خواهیم شد.
«سیاست آمریکا جنگ‌افروزی و کشتار مسلمانان به‌دست یکدیگر است»؛ روزنامه «مردم سالاری» تحت این عنوان به انتشار پیام رهبری پرداخت و آورد: حجّاج عزیز! دعا برای امّت اسلامی و مظلومان را در سوریه و عراق و فلسطین و افغانستان و یمن و بحرین و لیبی و پاکستان و کشمیر و میانمار و دیگر نقاط فراموش نکنید و قطع دست آمریکا و دیگر مستکبران و ایادی آنان را از خداوند بخواهید.
روزنامه جمهوری اسلامی در همین پیوند یادداشتی را با عنوان «مرثیه ای برای امت اسلامی» انتشار داد که در آن می خوانیم: افسوس که سالهاست رژیم فرقه‌ای عربستان با در پیش گرفتن روشهای قرون وسطائی، موانعی در مسیر حج قرار داده که از محتوای واقعی آن تدریجاً تهی شده و همواره با مشکلاتی همراه بوده است. تلفات سنگین هزاران نفری زائران خانه خدا در منا طی سالهای گذشته و قتل عام صدها تن در حج خونین در دهه‌های گذشته یادآور بی‌کفایتی رژیم آل سعود در برگزاری مراسم حج بوده است.
** واکنش ها به رخدادهای فیضیه
«فاجعه» توصیفی است که بسیاری از رسانه ها در توصیف وقایع اواخر هفته گذشته به کار بردند. به نوشته روزنامه «آرمان» اتفاقات حاشیه‌ای پنجشنبه گذشته مدرسه فیضیه، شعارها و تابلو نوشته‌ها درتخریب و اهانت به دولت موجب بروز انتقادات بسیاری از سوی علما، مراجع و سایر دستگاه‌ها شده که مراجع این اتفاق را اهانت به ساحت روحانیت و حوزه دانسته‌اند و پیگیری سریع این مساله را از سوی نهادهای ذی‌ربط خواستار شده‌اند. شاید طلاب حوزه علمیه قم هم فکر نمی‌کردند که تجمعشان در اعتراض به وضع اقتصادی جامعه به حاشیه کشیده شود. به نحوی که همگان از هر صنف، دسته و گروهی به خصوص علما و مراجع آنچه در این مراسم رخ داده را به باد انتقاد بگیرند.
«آفتاب یزد» تحت عنوان «سپاه تجمع فیضیه را محکوم کرد» آورد: با این حال برخی نمایندگان مصر هستند تا با استیضاح وزیر کشور مشخص شود چه کسانی چنین تجمعاتی را ترتیب داده و این شعارها را مطرح می کنند.
«تندروها به کجا وصلند؟» عنوان نخست روزنامه «اعتماد» است. به نوشته این روزنامه تجمع طلاب و همچنین پلاکارد موهون در این برنامه، واکنش‌های بسیاری را به همراه داشت. یکی از منتقدین این برنامه آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع عظام تقلید بود که با انتشار بیانیه‌ای شدیداللحن خواستار توضیح مسوولان مدرسه فیضیه شد.
آیت‌الله مکارم شیرازی اتفاقات مدرسه فیضیه را یک فاجعه خواند و نوشت: حادثه‌ای که در مدرسه فیضیه کانون حوزه علمیه در چند روز پیش رخ داد به تمام معنا یک فاجعه بود. متاسفانه جمعی از طلاب و اساتید محترم را به آنجا دعوت کرده بودند، تا درباره مسائل اقتصادی مردم صحبت کنند. سپس ورق برگشت.
به نوشته روزنامه ایران، آیت‌الله نوری همدانی هم در سخنرانی روز گذشته خود در مشهد، ضمن اظهار تأسف از بعضی مطالب و شعارهای تجمع طلاب در مدرسه فیضیه گفت: «در شرایط فعلی، کشور نیاز به تفکر و کمک برای حل مشکلات مردم دارد و این تجمع هم ظاهراً برای همین موضوع بود اما چطور می‌شود کسی بیاید سخن بگوید و حوزه علمیه و خدمات علما و مراجع را زیر سؤال ببرد.»
در ادامه می خوانیم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز در بیانیه‌ای که با امضای آیت‌الله محمد یزدی، رئیس این نهاد منتشر شده است، تأکید کرد که «تحرکات ناشایست، ناآگاهانه و بعضاً مغرضانه برخی در حاشیه تجمع طلاب و روحانیون که در راستای مطالبات اقتصادی مردم در مدرسه مبارکه فیضیه قم برگزار شده بود؛ دانسته یا ندانسته، ضربه و خدشه‌ای بر حوزه و روحانیت وارد ساخت که منجر به واکنش مراجع معظم تقلید و دیگر بزرگان حوزه شده است.»
روزنامه «همدلی» هم در گزارش خود آورد: در واکنشی دیگر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیه ای با محکومیت شدید برخی شعارها و دست نوشته‌ها در تجمع اخیر طلاب و روحانیون در مدرسه فیضیه قم، هرگونه دخالت این نهاد درفرایند برگزاری مراسم را تکذیب کرد. در این بیانیه با اشاره به انتساب برخی حواشی تجمع پنج شنبه 25 مرداد ماه 97 طلاب و روحانیون حوزه‌های علمیه در مدرسه فیضیه قم به سپاه، تصریح شده است: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با محکومیت شدید برخی شعارها ، دست نوشته‌ها و پلاکاردهای تجمع اعتراضی روحانیون و طلاب در قم، هرگونه دخالت این نهاد درفراخوان ، دعوت سخنران و برگزاری این مراسم که بر اساس قرائن و شواهد موجود به صورت خودجوش برپا شده است را تکذیب و اعلام می دارد«سپاه هیچگونه برنامه‌ای برای حضور کارکنان خود در این مراسم نداشته است».
به نوشته روزنامه «ابتکار»، «نعمت احمدی» حقوقدان و استاد دانشگاه معتقد است اگر ما از ابتدا محدودیت را برای اجتماعات به آن درجه‌ای می‌رساندیم که مثلا حتی برای فاتحه‌خوانی هم مجوز داده شود به این وضعیت نمی‌رسیدیم. این در واقع یک نوع دوگانگی است .احمدی به گفت: من این گفته برخی نهادها را که می‌گویند ما اطلاع نداشتیم را قبول ندارم. این ها در جریان بودند و این گفته پذیرفته نیست. چنین تجمعی در حوزه آن هم در مدرسه فیضیه برگزار شود و کسی در جریان نباشد؟ حالا ما فرض محال را در نظر می‌گیریم و می‌گوییم که آنها در جریان نبودند. سوال اینجا است الان که مطلع شدند و به عمق این فاجعه پی بردند چرا کاری نمی‌کنند و اقدامی صورت نمی‌گیرد. او افزود: این ماجرا حیثیت جامعه را به باد داده است. وضعیتی به وجود آورده است که رئیس‌جمهوری احساس عدم امنیت کند.
آیت الله «محسن غرویان» در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: من به عنوان استاد حوزه پس از وقوع این اتفاقات از مردم می‌شنوم که ما می‌خواستیم فرزندان‌مان را برای تحصیل به حوزه‌های علمیه بفرستیم، با این تجمعات و شعارها و حرف و حدیث‌ها تردید داریم، چرا که تصورشان این است با این تفکرات قرار است فرزندان‌شان تربیت شود. این تصور برای حوزه و مرجعیت شیعه سنگین است که عده‌ای با دیدن تجمعات اینچنینی فرزندان‌شان را از رفتن به حوزه منع می‌کنند. حوزه جای درس، بحث، اجتهاد، فکر، اندیشه و تحصیل علم است نه جای پرورش افکار و حرکات خشونت‌آمیز. بنابراین اگر اعتماد مردم با این حرکات به حوزه علمیه کاهش یابد برای مراجع تقلید ما قابل قبول نیست. حرکت‌هایی که در قم انجام شده و می‌شود، اعتماد مردم را به حوزه و مرجعیت متزلزل می‌کند
در همین ارتباط، آرمان تحت عنوان «استیضاح رحمانی فضلی قطعی شد» آورد: استیضاح وزیر کشور روز گذشته وارد فاز جدید و بر تعداد امضاها افزوده شد. دلیل هم آنچه بود که روز پنجشنبه در قم رخ داد. ...پس از رخدادهای تلخ پنجشنبه قم، سوالات زیادی در اذهان شکل گرفت از جمله تامین امنیت بر عهده چه نهادی بود و چرا استانداری قم در قبال آنچه سبب نارضایتی و گلایه شد، سکوت کرده است؟ چرا صادرکنندگان مجوز تجمع طلاب در قبال اتفاقات روز پنجشنبه توضیحی ارائه نمی‌دهند و از مردم برای عدم پیش‌بینی آنچه رخ داد، عذرخواهی نمی‌کنند. بالاتر از استاندار و مقامات استانی هم در انتظار توضیحی از سوی وزیر کشور بودند که او هم سکوت کرد و به روشنگری درباره اتفاقات پنجشنبه قم نپرداخت.
جمهوری اسلامی در یادداشتی در این باره نوشت: اکنون که بی‌تفاوتی‌های گذشته در برابر تلاش‌هائی که علیه استقلال حوزه علمیه صورت می‌گرفت کار را به اهانت آشکار به مراجع تقلید و حوزه علمیه رسانده و بزرگان حوزه را به واکنش کشانده، صبر بیشتر در برابر این تلاش‌ها جایز نیست. انتظار این است که بزرگان حوزه علمیه با اقدامات جدی دست عناصر و جریان‌های خارج از حوزه را قطع نمایند و برای همیشه استقلال حوزه علمیه را تضمین کرده و به سفارش امام خمینی که تلاش برای استقلال حوزه علمیه را بر همگان واجب می‌دانستند عمل نمایند.
** اظهارات ظریف درباره آمریکایی ها
به نوشته روزنامه «خراسان» وزیر خارجه کشورمان که در سالگرد کودتای 28 مرداد با شبکه آمریکایی «سی.ان.ان» گفت و گو می کرد، در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود آگاهی از اعتیاد آمریکا به تحریم ها برجام را ادامه دادید؟ اظهارکرد: «این یکی از اشتباهات بود، مشکل این بود که ما گمان می کردیم آمریکا یاد گرفته است که درباره ایران، تحریم ها دشواری‌های اقتصادی ایجاد می کند اما نتایج سیاسی را که آن ها هدف گرفته اند به دنبال ندارد؛ من گمان می کردم که آمریکایی ها این درس را آموخته اند، متاسفانه در این زمینه اشتباه می کردم.»
به گزارش «جوان»، محمدجواد ظریف اولین گفت‌وگوی خارجی خود را بعد از خروج ترامپ از برجام به سی‌ان‌ان اختصاص داد؛ جایی که او به صراحت پذیرفت برداشتش درباره آمریکا با خوش‌بینی همراه بوده است. سی‌ان‌ان در مورد مصاحبه با ظریف نوشته است: «در بیشتر گفت‌وگو این طور به نظر می‌رسید که ظریف احتمال گفت‌وگوی آتی با دولت ترامپ را رد می‌کند، ولی همزمان این امید را حفظ کرده که توافق برجام می‌تواند احیا شود.» اینکه چرا سی‌ان‌ان چنین تصوری از گفت‌وگوی خبرنگار خود با ظریف دارد به این جمله او برمی‌گردد که گفته که فشار متحدین اروپایی (امریکا) می‌تواند ترامپ را به تغییردادن ذهنش اقناع کند در حالی او امریکا را به «قلدری» در مقابل اروپاییان توصیف کرد.
«کیهان» در همین ارتباط نوشت: ظریف در روزهای گذشته گفته بود که «اروپا به جای اقدام عملی، بیشتر اعلام موضع می‌کند». مقامات ارشد دولت تاکنون بارها به بی‌عملی اروپا در موضوع برجام اذعان کرده و تاکید کرده‌اند که برای هر شرایطی برنامه خواهند داشت و منتظر نتیجه مذاکره با اروپا نخواهند ماند، اما متاسفانه عملکرد دولت نشان‌دهنده چیدن تمامی تخم‌مرغ‌ها در سبد برجام اروپایی و بی‌برنامگی در بهره‌مندی از ظرفیت‌های عظیم داخلی است.
