پس از گمانه زنی باستان شناسی مشخص شد؛
قدمت شهر طبس به عصر مفرغ می‌رسد
وجود سفال‌های قرمز ظریف در سطح محوطه بکندای شهر طبس در خراسان جنوبی نشان می‌دهد از عصر مفرغ در این منطقه استقرار وجود داشته است.
به گزارش خرداد و به نقل از ایلنا، بهرام عنانی (سرپرست هیات گمانه زنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه بکندای شهر طبس) با اعلام این خبر که قدمت شهر طبس به عصر مفرغ می‌رسد گفت: سفال‌ها بیشتر چرخ ساز، دارای خمیره قرمز و اسلیپ قرمز از نمونه‌های مفرغ جدید هستند.
وی با اشاره به شناسایی این محوطه در اثر تسطیح و انجام عملیات کشاورزی، گفت: علاوه بر این، وجود برخی پایه‌های مشابه نمونه‌های بلخی- مروی و یک عدد شیء مفرغی (چاقو؟) نیز بر اهمیت محوطه می‌افزاید.
عنانی تاکید کرد: هرچند هنوز در مورد نوع استقرار نمی‌توان سخن گفت، با این حال به نظر می‌رسد در این مکان با یک گورستان مواجه باشیم.
این باستان شناس با اشاره به فراوانی پراکندگی سفال‌های اسلامی در حاشیه‌های اطراف تپه گفت: این سفال‌ها بیشتر متعلق به قرون ۷ تا ۱۱ هجری هستند.
وی افزود: به نظر می‌رسد در دوره اسلامی با توجه به اهمیت محوطه بر روی آن استقرار جدیدی شکل گرفته است که به مرور این استقرار در دوره‌های جدیدتر به بخش شرقی و شمال شرقی در مکان روستای فعلی پیرحاجات منتقل شده است.
ورود گردشگران
او با اشاره به قرارگیری محوطه بکندا (بکندو) در روستای پیرحاجات در شمال غرب شهر طبس گفت: در حال حاضر جمعیت این روستا ۱۱۷ نفر است که بیشتر آنها افراد کهنسال و بالای ۵۰ سال هستند.
وی نبود امکانات، شغل و نیز دوری از شهر طبس و سایر شهرها را دلیل مهاجرت جوانان روستا دانست و افزود: این روستا به دلیل واقع شدن در منطقه‌ای کوهستانی دارای آب و هوای مساعدی نسبت به طبس بوده و نیز به دلیل وجود امامزاده‌ای به نام احمد بن اسحق، در برخی روزهای سال شاهد ورود گردشگران است.
عنانی افزود: آب شرب و کشاورزی روستا از چشمه‌ای در کوه‌های اطراف تامین می‌شود که درحال حاضر به داخل روستا انتقال داده شده است. این چشمه حدود ۵ اینچ آب داشته که سال‌ها است جریان دارد و به گفته اهالی روستا خشکسالی‌های اخیر بر روی آب آن تاثیری نداشته است.
او همچنین به عبور رودخانه‌ای از شمال و غرب روستا اشاره کرد که تا دهه‌های قبل آب در آن جریان داشته ولی در حال حاضر خشک شده است.
به گفته وی، این رودخانه از مجاورت محوطه بکندا عبور می‌کند و بخشی از حریم محوطه را در بخش شمالی و غربی به صورت طبیعی مشخص کرده است.
عنانی با اشاره به انتقال بخشی از خاک‌های محوطه پس از تسطیح به همراه خاک‌های منتقل شده از جاهای دیگر برای ایجاد زمین بیشتر به درون رودخانه گفت: در حال حاضر شاهد زمینه بیشتری در این بخش از رودخانه هستیم.
او در ادامه به محصور شدن بخش شرقی و جنوبی محوطه توسط زمین‌های کشاورزی اشاره کرد و از وجود کوه‌های صخره‌ای در پشت زمین‌های کشاورزی به عنوان عامل طبیعی دیگری در حریم جنوبی محوطه نام برد.
وی افزود: این زمین‌ها به همراه خود تپه اصلی در مالکیت یکی از اهالی پیرحاجات است.
این باستان شناس گفت: در حال حاضر تپه اصلی بر اثر انجام فعالیت‌های کشاورزی و دامداری به میزان بسیار زیادی آسیب دیده و تخریب شده و به دو تپه شمالی و جنوبی تقسیم شده است.
او با اشاره به این که عملیات میدانی گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم این محوطه با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد، اظهار داشت: این تپه در جهت شمال شرقی- جنوب غربی امتداد دارد و بیشترین طول تپه حدود ۸۰۰ متر و عرض آن ۱۰۰ متر است.
