بخش نخست/نمایندگان تشکلها در نشست بررسی سیاست‌های «پذیرش دانشجویان»:
سازوکار پذیرش و گزینش دانشجو شفاف شود
نشست بررسی سیاست‌های «گزینش و پذیرش دانشجویان در کشور» با حضور فعالان سابق تشکلها و نهادهای دانشجویی برگزار شد.
به گزارش خرداد و به نقل از ایرنا در این نشست سید سعید نجیبی، عضو شورای مرکزی اتحادیه جنبش عدالت‌خواه دانشجویی، محمدرسول کچوئیان، دبیر اسبق انجمن اسلامی رویش دانشجویان دانشگاه علم و صنعت، رضا میثمی‌فرد از اعضای سابق بسیج دانشجویی دانشگاه تهران و مجید مسافر، دبیر اسبق شورای صنفی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، به اظهارنظر در مورد سیاست‌های «گزینش و پذیرش دانشجویان در کشور» پرداختند و بابیان روایت‌های دانشجویی، جوانب مختلف آن را مورد نقد و ارزیابی قرار دادند.
در ابتدای این نشست حاضران به پاسخ این پرسش پرداختند که اساساً مقوله گزینش و احراز صلاحیت عمومی برای داوطلبان ورود به مقاطع تحصیلات تکمیلی چه جایگاهی در فرآیند پذیرش دانشجو دارد و وظیفه وزارت علوم، هیأت گزینش دانشجو و سایر نهادهای مرتبط در این حوزه چیست؟
**کچوئیان: از سهمیه‌های گوناگون تا تأسیس دانشکده‌های اختصاصی
محمد رسول کچوئیان، دبیر اسبق انجمن اسلامی رویش دانشجویان دانشگاه علم صنعت در ابتدا بابیان روایت تاریخی به بررسی فرآیند سیاسی‌ای پرداخت که همواره برای کنترل فضای سیاسی دانشگاه‌ها تلاش کرده است. به گفته‌ی وی در روند جذب اساتید (علی‌الخصوص پس از سال 84)، مسئله بورسیه‌های دولت‌های نهم و دهم، هم‌چنین ستاره‌دار شدن گسترده دانشجویان در همان دولت‌ها، شاهد کانالیزه شدن ورود اساتید و دانشجویان به دانشگاه‌ها بوده‌ایم.
به گفته این فعال دانشجویی، فرآیندی در حال وقوع بوده که گزینش دانشجویان ایدئولوژیک‌تر صورت بگیرد، این اتفاق در دو سطح رخ داده است: در سطح کلان با دامن زدن به سهمیه‌های گوناگون یا تأسیس دانشکده‌های اختصاصی در دانشگاه‌ها، مثل دانشکده‌های فناوری‌های نوین و دانشکده مهندسی پیشرفت دانشگاه علم و صنعت که در عمل دیده می‌شود عمده پذیرش دانشجویان در آن‌ها معطوف به یک نگاه فکری خاص است. در سطح دیگر که از سال 95 به این طرف دوباره شدت یافته، احضار داوطلبان ورود به مقاطع تحصیلات تکمیلی به هیأت گزینش دانشجو و یا سایر نهادهای امنیتی است که در آن‌جا به‌دلیل فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی خود مورد سؤال قرار می‌گیرند یا به قولی بازجویی می‌شوند.
به گفته کچوئیان، این جلسات عمدتاً به تعهدی ختم می‌شود که در آن ابعاد فعالیت سیاسی و اجتماعی دانشجویان را محدود می‌کند و مسبب برخوردهای ثانویه می‌شود. حال اگر دانشجویی در این مصاحبه‌ها شرکت نکند و یا تعهد مذکور را ندهد، محروم از تحصیل خواهد شد یا به قول معروف، ستاره‌دار خواهد شد.
** جریان دانشجویی به جمع‌بندی برسد که مفهوم استقلال دانشگاه چیست؟
در ادامه، این فعال سابق دانشجویی گفت: تمام این فرآیندها ناقض استقلال دانشگاه‌هاست. جریان دانشجویی باید به این جمع‌بندی برسد که مفهوم استقلال دانشگاه چیست؟ وقتی از مصونیت دانشجو حرف می‌زنیم منظور این نیست که هر جرمی مرتکب شد با آن برخورد نشود. بحث این است وقتی دانشجو در داخل دانشگاه فعالیت سیاسی می‌کند، دانشگاه در زمینه رسیدگی به تخلفات گوناگون نهادهای خاص خود مثل کمیته انضباطی دارد، چرا غیر از این نهادها، نهادهای دیگری برای برخورد با تخلف آن‌ها ورود کنند؟ اگر دانشجویی در مقطع قبلی فعالیتی کرده و خارج از ساختار قانونی حرفی را زده، چرا کمیته انضباطی برخورد نکرده و حراست دانشگاه این مسئله را پیگیری نکرده است؟ وقتی آن‌ها که از نزدیک شاهد ماجرا بوده‌اند، ورود نکرده‌اند پس تخلفی رخ داده است؟
این دانش آموخته دانشگاه علم و صنعت در انتها با تأکید بر اینکه قوانین موجود در زمینه گزینش دانشجویان باید شفاف بشود، گفت: «اگر قانون فعلی را بپذیریم، باید همه مصادیق چون عناد با نظام در دادگاه صالحه رسیدگی شود و برای آن رای محکومیت قطعی صادر شود تا بتوان به آن استناد کرد و بعد با استفاده از آن، صلاحیت دانشجویان را سنجید. جریان دانشجویی برای شفافیت در این زمینه باید تلاش کند. البته من عمیقاً معتقد هستم اصلاً چنین نوع گزینشی نباید در دانشگاه وجود داشته باشد. جریان دانشجویی باید مبانی و فلسفه چنین گزینشی را نقد کند. جریانهای دانشجویی در این حوزه و در این دو سطح باید باهم همکاری کنند و از ابزارهای مختلف خود برای بیان اعتراض، استفاده کنند.»
**میثمی فرد: اصلاح مصوبه گزینش دانشجو، از طریق سازوکارهای موجود، امکان‌پذیر است
رضا میثمی فرد از اعضای سابق بسیج دانشجویی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه در مواجهه با مسئله‌ای که مصوبات و ضوابط مشخصی دارد و نیت، نقد کردن ابعاد اجرایی آن است، باید دقت و ظرافت بیش‌تر به خرج داد تا بتوان ضمن گفت‌وگو به‌دنبال راهکار برون‌رفت از وضعیت مورد نقد بود.
وی افزود: می‌توان در مورد مصوبه گزینش دانشجویان گفت‌وگو کرد. مثلاً در مورد سهمیه‌های جنسیتی که در بعضی از کدرشته‌ها وجود داشت، کارها و بحث‌هایی صورت گرفت که با تعامل و گفت‌وگو با نهاد قانون‌گذار، نهایتاً منجر به بروز تغییراتی شده که در برهه‌ای مطلوب عموم بود. بنابراین، اگر نقص و خلأی در یک مصوبه قانونی وجود دارد، باید وارد روال گفت‌وگو شد و از این طریق سعی در اصلاح آن داشت. حالا در اینجا علاوه بر اینکه چه می‌توان کرد، باید تلاش کرد اولاً تمام زمینه‌های این مسئله شفاف شود و در ادامه ضمن بررسی عمومیت آن در فضای دانشجویی، مشخص شود چقدر از این حرف‌ها واقعیت دارد و چقدر اثرگذاری در گزینش دانشجویان دارد.
این دانش‌آموخته علوم اجتماعی دانشگاه تهران ادامه داد: جنبش دانشجویی با نوع نگاه‌های مختلف می‌تواند خواسته شفاف شدن سازوکارهای گزینش دانشجویان را داشته باشد. حال در اینجا هم که مصوبه وجود دارد، راه اصلاح آن از طریق سازوکارهای قانونی موجود است. ضمناً باید توجه داشت که خیلی وقت‌ها خیلی از مسائل که گفته می‌شود مثل همین مسئله بورسیه‌ها که در این جلسه مطرح شد و در فضای رسانه‌ای افکار عمومی را نسبت به آن مسئله حساس می‌کنند، آن قدرها حکایت از واقعیت ندارد. در بحث بورسیه‌ها شاهد بودیم بعد از تحقیق و تفحص، تنها 10 درصد آنان خلاف قوانین و مقررات تشخیص داده شدند.
** نهاد آکادمیک فارغ از دخالت ارزش در علم، افسانه است
وی افزود: تعبیر نهاد آکادمیک فارغ از دخالت ارزش در علم، افسانه‌ای است که در متون علمی یا شبه‌علمی وجود داشت که در دنیای واقعی مصداقی ندارد. شما در هر نقطه‌ای از دنیا بروید، مجبورید در مورد مشی علمی‌تان، مشی اخلاقی‌تان و مشی سیاسی‌تان تعهداتی را رعایت کنید. همه دانشگاه‌ها این را می‌خواهند. آن مشی علمی و اخلاقی و سیاسی به شما اجازه می‌دهد که چگونه فعالیت کنید. حدود رواداری تفاوت دارد. مهم این است که این مشی‌ها برخواسته از روال‌های قانونی باشد و شفاف باشد و اگر نقدی به آن‌ها وارد است بتوانیم سر آن‌ها گفت‌وگو کنیم.
این فعال سابق دانشجویی در ادامه با اشاره به حوادث دی‌ماه در دانشگاه تهران گفت: به هر جهت، در همین دولت است که در مورد احکام قضایی صادر شده برای دانشجویان صحبت می‌کنید. دانشجویان اگر خلافی در داخل دانشگاه بکنند کمیته انضباطی موظف است برخورد کند. از مسیر دانشگاه تا وزارت علوم هرجایی هم که نیاز باشد طبق تشریفات مشخص، دانشجو به مراجع قضایی معرفی می‌شود. اگر خلافی خارج از این محدوده رخ بدهد این دیگر در اختیار دانشگاه نیست. یا اگر در تجمعی شرکت بکند که مشخصاً علیه نظام است و عناد با نظام در آن مشهود است، نمی‌شود انتظار داشت که فقط کمیته انضباطی با آن برخورد کند.
وی افزود: در مورد احکام قضایی صادر شده نکاتی وجود داشت و بسیج دانشجویی دانشکده علوم اجتماعی تهران نقدها و نکات خود را در بیانیه‌ها و مصاحبه‌هایش اعلام کرد که آن‌ها به مسئولان امر هم منتقل شد. با تلاش جمعی‌ای که صورت گرفت، در کنار خود نمایندگان دانشجویان و انجمن اسلامی و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، کمیته پیگیری شکل گرفت که با گفت‌وگو با وزارت علوم و قوه قضاییه در صدد حل این پرونده‌ها بود.
**نجیبی: سیاستگذاری قانونی برای احراز صلاحیت داوطلبان دانشگاه، حق حکمرانان
عضو شورای مرکزی اتحادیه جنبش عدالت‌خواه دانشجویی در این نشست گفت: یکی از ویژگی‌های که بحث آموزش عالی ما دارد، این است که بیش از آن که به‌صورت علمی بخواهیم به مقوله آموزش عالی بپردازیم، از منظر سیاسی ابعاد مختلف آن را بررسی می‌کنیم و این هم آفت کشور است.
وی افزود: اگر بخواهیم از منظر حکمرانی به قضیه پذیرش دانشجو نگاه کنیم، به هر حال حاکمیت و سیاستگذار حق دارد ویژگی‌ها و سیاست‌هایی را وضع کند و بگوید من این‌گونه دانشجویان را پذیرش می‌کنم. در چه راستا و در چه چارچوب؟ در چارچوب قانون اساسی و اصولی که دارد. مثلاً در بحث پذیرش دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی، به‌طور صریح ما قانون داریم که می‌گوید حاکمیت حق دارد کسانی که می‌خواهند در این مقاطع ادامه تحصیل بدهند، به‌صورت تک‌به‌تک تأیید کند، به چه صورت؟ به‌صورت اینکه معاند نباشد، اعتیاد به مواد مخدر نداشته باشد و .... حالا اینکه قانون ما شفاف نیست یک بحث است و اینکه این قانون اجرا می‌شود و نباید اجرا بشود یک بحث دیگر. از نظر اینکه اجرا می‌شود این موضوع حق حاکمیت است. به هر حال، حاکمیت می‌خواهد خدمات بدهد به کسانی که در چارچوب قانون اساسی‌اش حرکت می‌کنند.
این دانش آموخته دانشگاه شاهد ادامه داد: این مسئله باید شفاف باشد که با چه مکانیزمی دانشجویان، برای این مصاحبه‌ها دعوت می‌شوند. چه کارهایی انجام داده‌اند که بدون اینکه حکمی وجود داشته باشد، معاند تشخیص داده شده‌اند. اینها چیزهایی هست که ما واقعاً باید روی‌اش دست بگذاریم و شفاف بشود. وقتی دانشجو بداند در چه صورت از نظر سیستم امنیتی و قضایی معاند شناخته می‌شود، حرفش را با ظرافت‌هایی می‌زند که در چارچوب قوانین و مقررات کشور باشد. این چیزها خیلی راحت است.
**در زمینه تشخیص معاندین، متأسفانه نگاه‌های سلیقه‌ای وجود دارد
این فعال دانشجویی با انتقاد از عملکرد دولت که سبب شده منتقدان در دانشگاه‌ها پایشان به کمیته‌های انضباطی باز شود به عملکرد نیروهای امنیتی هم اشاره کرد و گفت: در زمینه تشخیص معاندین، متأسفانه نگاه‌های سلیقه‌ای وجود دارد. به‌خاطر نگاه‌های بسته‌ای که مسئولان در مواجهه با قشر جوان دارند و آشنا نیستند، خیلی تعاریفشان بسته است. این مسئله باید شفاف بشود، با جدیت هم ما پیگیری کردیم که این مسائل باید شفاف شود، ولی فعلاً جوابی نگرفتهایم. نگاه آن‌ها خیلی نیاز به اصلاح دارد، چون در فضای دانشگاه نبوده‌اند.
وی افزود: در مورد فضای آزاداندیشی در دانشگاه باید بگویم من از احکامی که برای دانشجویان در اعتراض‌های دی‌ماه صادر شد، دفاع نمی‌کنم، اما رد هم نمی‌کنم، بلکه معتقدم قوه قضاییه خیلی می‌توانست در برخورد با این دانشجویان رأفت به خرج دهد، چون اینها دانشجوهایی بودند که اگر سن‌شان را نگاه کنیم، ورود‌های سال‌های اول دانشگاه هستند. به‌عنوان یکی از منتقدان قوه قضاییه و نهادهای امنیتی معتقدیم احکامی که برای خیلی از این دانشجویان صادر شده که دانشجویان خوبی هم هستند، ممکن است آن‌ها را به سمت جبهه‌های ضدنظام سوق دهد.
**مسافر: چه ضرورتی بر گزینش‌های غیرعلمی وجود دارد؟
مجید مسافر، دبیر اسبق شورای صنفی دانشکده علوم اجتماعی ضمن انتقاد از عملکرد وزارت علوم و جلوگیری از تشکل‌یابی شوراهای صنفی در قالب اتحادیه سراسری بحث خود را این‌گونه آغاز کرد: به نظر من باید ریشه‌ای‌تر به مسئله پذیرش و گزینش دانشجویان نگاه کرد. سؤال من این است که چرا برای ورود به دانشگاه، نیاز به پذیرش غیرعلمی هست؟ دوستمان گفتند دولت این حق را دارد، اما من معتقدم دولت نماینده مردم است، این حق از کجا می‌آید؟ می‌گویند قانون تصویب شده است، خب می‌شود این قانون را بازنگری کرد و عوض کرد. وزارت علوم و کمیسیون آموزش باید اقدام بکند برای اصلاح چنین قوانینی. چرا دانشجو برای تحصیل در دانشگاه باید گزینش سیاسی و عقیدتی بشود؟ اینکه بگویند ما داریم پول تحصیل شما را می‌دهیم پس حق داریم شما را گزینش کنیم، اصلاً قابل پذیرش نیست. پول تحصیل را که دولت نمی‌دهد، از جیب مردم داده می‌شود. تنها دلایل علمی باید برای عدم احراز صلاحیت داوطلبان مطرح باشد نه چیز دیگری.
وی افزود: سنجه پذیرش فعلی کنکور است. در همین سنجه معیوب، کلی سهمیه وارد می‌شود و دانشجو پس از رقابتی سخت، این خان را هم رد می‌کند و تازه مواجه گزینش‌های غیرعلمی می‌شود. آیا گزینش غیرعلمی ضرورت دارد؟ شوراهای صنفی چند سال است به این موضوع می‌پردازند اما نتیجه‌اش را دیدیم که در دی‌ماه چه کردند. دوستمان اینجا گفتند با دانشجویان با رأفت برخورد شود، چرا با دانشجویان باید با رأفت برخورد شود؟ من اگر تخلفی کرده‌ام باید مجازات آن را تحمل کنم، اما تخلفم باید ثابت شود و مصادیق آن به‌صورت شفاف اعلام شود.
**؟ مجلس باید در قوانین گزینش دانشجو بازنگری اساسی کند
این فعال سابق دانشجویی ادامه داد: ما در اینجا جمع شده‌ایم ببینیم رسالت جنبش دانشجویی چیست؟ طبیعتاً همه حکمرانان می‌خواهند همه چیز را کنترل کنند. برای کنترل هم نیاز به ابزار دارید، اما مسئله این است ابزاری که استفاده می‌کنید، صلاحیت قانونی، اخلاقی و انسانی دارد یا نه؟ رسالت جنبش دانشجویی پرداختن به این مسئله است. صحبت عدم‌مدیریت و هرج و مرج نیست، کسی دنبال این نیست. اما مدیریت با سرکوب و کنترل تفاوت دارد، یعنی اینکه ما آدم‌ها را راه ندیم چون ممکن است روزی کاری بکنند.
وی افزود: آیا پس از طی شدن یک پروسه چهل ساله باید بازگردیم به چهل سال پیش؟ مجلس ما باید یک بار بازنگری اساسی کند و کارگروهی تشکیل بدهد. آیا ما هنوز هم همان دعوای قدیمی تخصص و تعهد را داریم؟ با گذر زمان و رشد جامعه، موضوع مورد مناقشه جامعه ما کماکان همان است و حل‌نشده باقی مانده؟ یا تجربه کسب کرده‌ایم و دیده‌ایم که استناد کردن صرف به یکی از آن‌ها چه ایرادات و آسیب‌هایی می‌تواند داشته باشد؟ اساساً من فکر می‌کنم گزینش‌های فارغ از علم برای پذیرش در دانشگاه جای مناقشه دارد.
این دانشجوی دانشگاه علامه در انتها با تأکید بر لزوم رسیدگی به تخلفات سیاسی و اجتماعی دانشجویان در نهادهای رسمی دانشگاه گفت: هیچ کس مبرا نیست. من فعالیت دانشجویی می‌کنم؛ اگر در چارچوب فعالیت دانشجویی تخلفی کردم مطابق آیین‌نامه‌های حوزه دانشجویی کمیته انضباطی باید به آن رسیدگی کند. صحبت من ناظر بر فعالیت سیاسی و اجتماعی در محدوده دانشگاه است.
ادامه دارد...
**اداره کل اخبار چندرسانه‌ای**ایرناپلاس**
انتهای پیام /*
