بالا و پایین طرح شفافیت آرای نمایندگان
مدتی است طرحی به نام شفافیت آرای نمایندگان در مجلس شورای اسلامی جنجال آفرین شده است. در این طرح آرای نمایندگان مجلس نسبت به طرح ها، لایحه و مصوبه ها به صورت شفاف به مردم عرضه خواهد شد.
خرداد:در واقع مشخص می شود هر نماینده به چه طرحی رای مثبت، رای منفی و حتی رای نداده است.این طرح می تواندمعیاری مناسب برای ارزیابی مردم از نظرات وعملکرد نمایندگان خود در مجلس باشد و همچنین گامی مهمی در راستای شفاف سازی آرای وکلای ملت در مخالفت و موافقت با طرح ها و لوایحی است که در مجلس به رای گذاشته می شود. طرح شفافیت آرای نماینده یک طرح یک فوریتی است که هفته گذشته با امضای 29 نماینده مجلس تحویل هیات رییس مجلس شد. هیات رییسه آن را به معاونت قوانین ارجاع داده تا پس از طی روند قانونی در کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در صحن علنی مجلس در مورد آن تصمیم گیری شود.
به گزارش خرداد و به نقل از ایسنا:تاریخچه طرح شفافیت آرای نمایندگان مورد استقبال مردم و نمایندگان مجلس قرار گرفت؛ به ویژه در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی حمایت‌های خوبی از آن صورت گرفته است. اما برخی نمایندگان مجلس آن را کپی برداری از طرح یک فوریتی با همین نام از سوی اعضای فراکسیون امید می دانند که در هشتم آذر سال گذشته به هیات رییسه ارائه و در نوبت بررسی قرار می گیرد اما به دلیل کوتاهی هیات رییسه هنوز بلاتکلیف مانده است.
همان‌گونه که اشاره شد این طرح در شبکه های اجتماعی با استقبال خوبی مواجه شده است. برخی از نمایندگان مجلس نیز اطلاع مردم از رای نمایندگان را حق ملت دانستند و آن را یک ضرورتی برای ارتقای کیفیت عملکرد نمایندگان می دانند. در همین زمینه فاطمه سعیدی، نماینده مردم تهران درمورد طرح شفافیت آرای نمایندگان توییت کرد و گفت:«مردم حق دارند و باید بدانند رای وکلایشان در مجلس چیست با شفافیت رای نمایندگان راه معامله کردن بر سر منافع مردم بسته خواهد شد».
همچنین محمود صادقی، نماینده اصلاح طلب مردم تهران و عضو فراکسیون امید مجلس نیز در توییتر خود نوشت: «طرح شفافیت آرای نمایندگان کیفیت عملکرد نمایندگان را بهبود خواهد داد. فراکسیون شفاف سازی برنامه جامعی برای شفافیت پارلمان در دست تهیه دارد؛ این برنامه شامل عملکرد نمایندگان در صحن، کمیسیون و ارتباط با موکلان و عملکرد رییس، هیات رییسه و نظام اداری و مالی مجلس می شود». از طرفی دیگر جواد کریمی قدوسی، نماینده اصولگرا و عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس دراین باره در توییتر خود نوشت:«با آرای نمایندگان قانون‌گذاری انجام می شود شفافیت آراء بر کیفیت رای و کارآمدی نمایندگان و آرامش مجلس و نظم در صحن خواهد افزود و این اقدام تاریخی ، سرآغاز شفافیت در همه امور کشور خواهد شد».
** کپی یک طرح
چنانکه دربالا اشاره شد برخی نمایندگان فراکسیون امید طرح شفافیت در آرا را کپی عنوان کردند ومعتقدند در آذر 96 از سوی نمایندگان فراکسیون امید و با 38 امضا به هیات رییس مجلس ارائه شده بود. که با تعلل هیات رییسه تاکنون به نتیجه نرسیده است. در این زمینه تعدادی از اعضای فراکسیون امید نیز نسبت به ارائه این طرح عکس‌العمل نشان دادند. در این زمینه سیده حمیده زرآبادی از اعضای فراکسیون امید مجلس در توییتر خود نوشت :« طرح شفافیت آرای نمایندگان که امروز عده ای داعیه دار آن شده اند، هشت ماه پیش از سوی اعضای فراکسیون امید و با امضای 38 نفر از نمایندگان تقدیم هیات رییسه مجلس شده بود. چرا با تکرار این قبیل بی اخلاقی ها مردم را ناامید و مایوس می کنیم».
طیبه سیاوشی، نماینده تهران نیز توییت کرد:«از دیروز موج جدیدی از پیام ها علیه نمایندگان مجلس به دلیل عدم امضا طرح شفافیت آرای نمایندگان به راه افتاده باید بگویم که این طرح، طرح جدیدی نیست و آذر 96 توسط محمدجوادفتحی با قید یک فوریت تقدیم مجلس شده و در نوبت اعلام صحن قرارگرفته است. دومین طرح هم دوباره با قید یک فوریت در نوبت قرار گرفته!». این موج از اظهارنظر مخالف وموافق طرح شفافیت آرای نمایندگان باعث واکنش کاربران توییترشد آن‌ها با اعتراض به عدم امضای نمایندگان مجلس نسبت به این طرح نوشته اند چرا امضاها کم است! چرا نمایندگان ازطرح شفافیت آرا می ترسند و نمی خواهند مردم بدانند به چه رای می دهند؟»،برخی نیز با هشتگ شفافیت آرای نمایندگان، آن را به عنوان درخواست از نمایندگانی که طرح مذکورامضا نکردن خواستند که به این طرح رای دهند.
**استقبال از شفافیت
شفافیت آرای نمایندگان فارغ از چون و چراهایی سیاسی آن، طرحی است که فقط در تصویب قوانین و لوایح به بله یا خیر محدود نمی‌شود، بلکه در یک رای گیری مسئولیت پذیری، تعهد، پاسخگویی را به دنبال خواهد داشت و در ادامه نظرات کارشناسان ومحققان را جایگزین مخالفت ها و موافقت های جناحی و سیاسی خواهد کرد. در همین حال حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو شورای مرکزی فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس شورای اسلامی بابیان این خبر اعلام کرد : که تاکنون بیش از 90 نفر از نمایندگان مجلس به کمپین شفافیت آراء پیوسته‌اند، وی گفت: نمایندگانی که به کمپین پیوسته‌اند در نامه‌ای از علی لاریجانی خواسته‌اند که آرای‌شان به صورت علنی و شفاف از سوی مجلس اعلام شود.وی افزود: نامه به رییس مجلس برای اعلام شفاف آرای نمایندگان آماده و در جلسه علنی روز یکشنبه (اول مهر) با تعداد امضاهای بیشتری از سوی نمایندگان، تقدیم هیات‌رییسه و آقای لاریجانی خواهد شد.
نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس با اشاره به ابزارهای اعلام شفاف آرای نمایندگان مجلس، تصریح کرد: نمایندگان مجلس در این نامه، از آقای لاریجانی درخواست کرده‌اند که آرای‌شان درباره استیضاح‌ها، سوالات از رییس‌جمهور و وزرا و نیز طرح‌ها و لوایح به صورت علنی و شفاف اعلام شود، یکی از این ابزارها، خبرگزاری خانه ملت یا فضای مجازی مجلس شورای اسلامی پیش‌بینی شده است.
حاجی‌دلیگانی در پایان خاطر نشان کرد: درخواست اعلام علنی و شفاف آرای از سوی بیش از 90 تن از نمایندگان مجلس، موجب می‌شود تا سطح انتظار از دیگر نمایندگان نیز افزایش یافته و سایر نمایندگانی هم که آن را امضا نکرده‌اند، به کمپین شفافیت آراء پیوسته و برای علنی شدن رای‌شان اعلام آمادگی کنند. از طرفی سید حمیدرضا کاظمی با اشاره به مخالفت مجلس با یک فوریت طرح شفافیت رای نمایندگان گفت: طرح شفافیت آرای که بعضی از دوستان با نگاهی خاص به دنبال آن هستند. با حدود 170 امضاء شکل گرفته دراین مدت از افکار عمومی هم استفاده شده است. وقتی این طرح در مجلس ارائه شد فقط 52 رای آورد. درواقع همان آقایانی که امضا کرده بودند به آن رأی ندادند. در نهایت طرح رد شد.
وی افزود: بنده جزو امضاکنندگان طرح نبودم زیرا اعتقاد دارم هر نماینده ای باید به سهم خودش و براساس نظری که دارد رأی دهد. اینکه با یک حرکت پوپولیستی وباعنوان شفاف سازی در بین مردم مصاحبه وآنها را فریب دهیم.اما به عنوان امضاکننده در صحن به طرح رأی ندهیم پسندیده نیست.نماینده مردم پلدخترخاطرنشان کرد: نماینده بایدآزاد باشد وبا حجت شرعی رأی دهد. نماینده باید با تحقیق ،بررسی وسنجیدن جوانب کارودرنظر گرفتن منافع مردم رای دهد .طراحان این طرح می خواهند افکار عمومی را فریب دهند. البته این موضوع که افرادی به دنبال فریب افکار عمومی هستند وباید درصحن رأی نمی دهند بررسی شود.
کاظمی همچنین یادآور شد: آنهایی که به دنبال فریب افکار عمومی هستند خودشان به طرحی که امضا کرده اند اعتقاد ندارند. به نظرم بررسی مشکلات معیشتی واقتصادی باید دراولویت قرارگیرد وانتظار داریم نمایندگان با هم فکر هم طرح‌ها و لوایحی را ارائه دهند تا کشور از این مشکلات خارج شود. نه طرح هایی که فایده وسودی برای مردم وجامعه ندارد. این نماینده مجلس اضافه کرد: نمایندگانی که طرح شفافیت آرای نمایندگان را امضا کرده‌اند، بهتر است رای خود را به صورت شفاف اعلام کنند تا مشخص شود کدام نمایندگان به این طرح در مجلس رای نداده‌اند.
حسن خسته بند، نماینده مردم انزلی در مجلس نیز نسبت به طرح شفافیت آرای گفت: طرح شفافیت آراء نمایندگان در هفته های اخیر تهیه و تحویل هییت رییسه مجلس خواهد شد، طرحی که می تواند یکی از بهترین معیارهای ارزیابی مردم از نمایندگان خود در مجلس باشد. این طرح درابتدا با امضای 29 نماینده به تصویب رسیده است که در صورت تصویب نهایی هییت رییسه مجلس می شود تا اسامی نمایندگان مخالف، موافق ، ممتنع و افرادی که در رای گیری شرکت نمی کنند و نوع رای گیری که در صحن انجام می شود را به استثنا موارد ذکر شده در ماده 122 آئین نامه داخلی به همراه مشروح مذاکرات که در روزنامه رسمی کشور بلافاصله منتشر کنند. حسن خسته بند، درمورد عدم امضاء طرح شفافیت گفت : این جفاست که چون امضا نکردیم پس بگویند مخالف این طرح هستیم.مهم این است که طرح شفافیت آرای به چه صورت خواهد بود ومطمنا هر نماینده ای برای خود نقطه نظری دارد.
وی با بیان طرح شفاف معایب و محاسن شفاف سازی آرا که ازسوی برخی مطرح شده گفت : این طرح نیاز به یک کار کارشناسی دارد،آیا طرحان این طرح خود شفاف هستند ؟!نماینده مردم انزلی در مجلس با اشاره به اینکه به صورت شعاری بگوییم این طرح خوب است.ناپختگی است، باید بر روی نقاط مثبت و منفی این طرح فکر شود . دربرخی موارد مثل جلسات علنی نیازبه شفاف سازی وجود ندارد. وی باتصریح این موضوع گفت : اینطور نبوده که برگه ای آورده باشند و ما امضاء نکرده باشیم. به طور مثال 220 نماینده از وزارت دفاع تقدیر کردند پس بقیه نمایندگان که امضا نکردند مخالف بودند؟! نه اینطور نیست.نماینده مردم انزلی درمجلس با بیان اینکه شایدتعدادی درمجلس نبودند مأموریت یا مریض بودند که نتوانستند آن را امضا کنند. خیلی وقت ها نمایندگانی که طرحی را امضا می کنند و در زمان رأی گیری به چیز دیگری رأی دادند.
جلال میرزایی، نماینده مردم ایلام در مورد طرحی که موجب شفافیت آرای نمایندگان، می‌شود، گفت : نتیجه این طرح شفاف سازی عملکرد نمایندگان برای مردم است که می توانند با توجه به آن نماینده خود را مورد ارزیابی قراردهند.عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی بیان کرد: در صورت شفاف شدن آرا نمایندگان، مردم دلایل موافقت و مخالفت را از نمایندگان جویا می‌شوند، اگرنماینده‌ای رای موافق یا مخالف می‌دهد باید توجیه لازم را نیز داشته باشند. زیرا این موضوع می‌تواند ملاک عملکرد نمایندگان در طول دوره نمایندگی آن‌ها در مجلس باشد.وی افزود: این طرح نمایندگان را به تکاپو وادار می‌کند تا طرح ها و لوایح را بیشتر بررسی کنند همچنین در صورت اجرایی شدن این طرح، از حالتی که فقط چند نفر در صحن صحبت می‌کنند، خارج می شویم.
میرزایی ادامه داد: طرح شفافیت آرا نمایندگان کمک می کند تا وکلای مردم در خانه ملت، تشکیلاتی عمل کنند. اکنون دو طیف خواهان شفافیت در رای نمایندگان هستند، یک عده می‌خواهند مردم را در جریان امور قرار دهند تا ارزیابی درستی از عملکرد نمایندگان داشته باشند. اما طیف دیگر برای اعمال فشار بر نمایندگان، به دنبال این طرح هستند .عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی بیان کرد: در جریان بررسی FATF چند جریان تلاش می‌کردند تا رای نمایندگان شفاف باشد، این طیف به دنبال مرعوب کردن نمایندگان هستند ولی این مسیر راه به جایی نمی‌برد و شفافیت تنها کمک می‌کند تا نمایندگان مجلس دقیق‌تر عمل کنند و تحت فشار قرار نمی‌گیرند.
امیر خجسته نیز در تشریح طرح شفافیت آرای نمایندگان گفت: شفافیت دررای گیری ها باعث بالا رفتن کیفیت عملکرد مجلس ونمایندگان می شود . قطعا به دنبال چنین تغییری در آیین نامه مجلس هستیم.نماینده مردم همدان با اشاره به اینکه براساس ماده 131آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، طرح‌های قانونی با امضا و ذکر نام حداقل پانزده نفر از نمایندگان مجلس به رییس جلسه تسلیم می شود و پس از اعلام وصول و قرائت عنوان آن توسط هیات رییسه به کمیسیونهای مربوط ارجاع داده می شود وی افزود : در حال حاضر در فضا رسانه ای کشور اینگونه جاافتاده است که امضاءکنندگان فقط موافق طرح وباقی نمایندگان مخالف هستند.
خجسته ادامه داد: ارائه طرح ها با سوالات از مسئولان کشوری متفاوت است و درطرح ها پیشنهادی فقط امضا 15 نفر احتیاج است که توسط طراحان، دریک بازه زمانی وبدون اعلام عمومی توسط موافقانی که درجلسه حضوردارند تهیه می گردد واین امضاها حاوی مخالفان و موافقان قطعی موضوع نیست.رییس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه موضوع برای بررسی همه جانبه به کمیسیون ارجاع داده می شود یادآور شد: یکی از موضوعاتی توسط برخی از سیاستمنداران مطرح شده این است که این طرح باعث جلوگیری از تحت فشار قرار گرفتن نمایندگان دررای گیرها است این طرح باعث جلوگیری از فشارهایی اعم از فشار رسانه ای، مافیایی که باعث خلل در تصمیم نمایندگان می شود. به نظرم این موضوع جای نگرانی ندارد ومی تواند به یک فرصت مبدل شود.خجسته گفت: اعتقاد دارم طرح شفافیت آرای ماخوذه، باعث می شود نماینده ای که مطالبات عموم مردم را دنبال می کند از نماینده ای که به هر علتی عملکردی به غیر از این دارد را تفکیک کند و این موضوع به نفع مردم وآینده کشور است.عضو هیات رییسه کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی افزود: منتظریم تا کمیسیون تخصصی بررسی های لازم را انجام دهد و این طرح به صحن علنی مجلس بیاید. به طور قطع در صحن از این موضوع دفاع خواهیم کرد.
**چند نکته
اینکه طرح مذکور تا چه حد کارآیی دارد یا در آن نیز بازی‌های سیاسی تاثیرگذار است نیاز به صبر دارد زیرا در این سال‌ها اقدامات فراوانی با هیاهوی بسیار در مجلس صورت گرفته است که نیتجه آن مشخص نبوده و در آینده مشکلاتی را به وجود آورده است. نکته دیگر نیز اینکه اگر اصلاح طلبان مجلس معتقدند طرح مذکور متعلق به آن‌هاست با این طرح موافقت کنند و روزی که قرار است به تصویب برسد این نکات را در صحن علنی مجلس بیان کنند و بگویند که وجه تمایز کجا بوده که هیات رییسه به طرح آن‌ها توجهی نداشته و امروز محافظه‌کاران برای ارائه خود به مردم تلاش می‌کنند طرح خود را برجسته‌سازی کنند.
