چرا از جشنواره فیلم فجر انصراف می‌دهند؟
خرداد: با نزدیک شدن به سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، تعداد کارگردانانی که از حضور در این فستیوال انصراف می‌دهند، رو به افزایش است.
شاید بزرگترین آرزوی هر شخصی از بازیگر گرفته تا کارگردان و دیگر عوامل که وارد دنیای سینما می‌شدند، دریافت سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر بود. پذیرفتن هر اثر سینمایی برای رقابت در این جشنواره بزرگ، به فیلم مربوطه اعتبار و ارزشی دوچندان می‌داد که در قیاس با دیگر فیلم‌ها به دست می‌آمد. در سال‌های اخیر شاهد بوده‌ایم حضور در جشنواره برخی موارد حاشیه ای را نیز باعث شده است.
** دیگر در سینماهای مردمی حضور پیدا نمی‌کنم
منیژه حکمت که سال گذشته با فیلم «جاده قدیم» در جشنواره فجر حضور پیدا کرد، در نشست پرسش و پاسخ فیلمش در پردیس ملت با لحن اعتراض‌آمیز عنوان کرد: «تمام بلیت‌های سینماهای مردمی به ارگان‌ها فروخته شده و سهمیه‌های آزاد از سالن‌های 400 نفره 6 تا 10 نفر است. جایزه مردمی نوش جان شما (فیلم‌های ارگانی)، ولی بگذارید مردم فیلم‌ها را ببینند. ضمن معذرت از تمام مردم، من دیگر در سینماهای مردمی حضور پیدا نمی‌کنم. این فیلمنامه سیستماتیکی که جشنواره فجر آن را نوشته در حال اجراست.»
این در حالی است که کمال تبریزی، کارگردان مطرح سینمای کشور در اکران خصوصی فیلم «مارموز» که اکنون روی پرده سینماهاست، اعلام کرد: به فیلمسازان نیز توصیه می‌کنم اگر فیلمی ساختند که تصور می‌کنند برای گرفتن پروانه نمایش دچار مشکل می‌شوند، بهتر است قید حضور در جشنواره فیلم فجر را بزنند و فیلمشان را مستقیم اکران کنند و جشنواره را فراموش کنند.
** گم‌شدن حرف اصلی فیلم در فضای رقابتی فجر
مسعود دهنمکی هم که فیلم زندانی‌ها را داشت و قرار شد با این اثر در جشنواره فیلم فجر شرکت کند، دلیل انصراف خود را از این فستیوال، گم‌شدن حرف اصلی فیلم در فضای رقابتی فجر دانسته است.
اما این اظهار نظرها پایان نداشت. روز گذشته منوچهر هادی هم انصراف خود و اثر جدیدش «رحمان 1400» را از جشنواره اعلام کرد. وی درباره دلیل این تصمیمش نوشت: با احترام به دبیر محترم جشنواره و هیئت انتخاب، فیلم‌ها تصمیم گرفتند که فیلم را از بخش مسابقه خارج کنند تا سر فرصت بتوانند مراحل فنی و پایانی کار را انجام دهند و فیلم را با دقت بیشتری برای اکران عمومی آماده کنند.
**بهانه یا عدم انگیزه و اعتماد
سعید سهیلی هم که «ژن خوک» را برای این رقابت داشت، در یکی از مصاحبه‌های خود چنین اعلام کرد: به دلیل طولانی شدن فیلمبرداری، فیلم به جشنواره نمی‌رسد و از سوی دیگر نگران به وجود آمدن حاشیه برای «ژن خوک» هم هستم.
با یک نگاه اجمالی به اعلام نظرات این کارگردانان، واضح است که شاید با تلاش و برنامه‌ریزی بیشتری می‌شد آثار خود را در جشنواره نمایش دهند. شاید آن انگیزه و اعتماد از سوی کارگردانان مانند سال‌های گذشته وجود نداشته باشد. ابوالحسن داوودی و سیدجمال ساداتیان که از کارگردانان و تهیه‌کنندگان مطرح سینمای کشور هستند و هر کدام داوری در جشنواره فیلم فجر را هم تجربه کرده‌اند به بررسی این مسئله پرداخته‌اند.
**دخالت جریانات همیشگی غیر تخصصی
سیدجمال ساداتیان درباره انصراف و عدم حضور برخی کارگردانان و آثارشان در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: مسئولان جشنواره باید پاسخگوی این اتفاق باشند اما از آنجا که در حوزه فرهنگ مخصوصا سینما سلایق متفاوت فکری و انسان‌های مختلف، بدون تخصص، اظهار نظر و دخالت می‌کنند و همین امر گاهی مسئولین اجرایی را در تنگناهایی قرار می‌دهد. خب این اتفاق امر ممدوحی نیست بلکه مذموم است. حتما دوستان فکر می‌کنند اگر فیلمشان را به جشنواره بدهند به جای اینکه جشنواره کمک حالشان باشد و باعث تبلیغ اثرشان شود، جریانات همیشگی که غیرتخصصی هم هستند، دوباره دخالت کنند و امور را بر هم زنند و دوباره اخلال در کارشان ایجاد شود.
**سوء استفاده از این فضا
این تهیه‌کننده در پاسخ به این پرسش که عدم شرکت برخی از کارگردانان در این جشنواره ممکن است با هدف تبلیغ و یا پوشاندن محتوای ضعیف آثارشان باشد، خاطر نشان کرد: ممکن است بعضی افراد از این فضا سوء استفاده کنند. من منکر آن نیستم که برخی از افراد در این فضایی که برایشان به وجود آمده و واقعی هم است، استفاده کنند و بگویند فیلم ما هم در این فضاهای متفاوت قرار می‌گیرد. در صورتی که ممکن است ضعف قصه و ساختار داشته باشند یا دارای مشکلاتی باشند که ترجیح می‌دهند فیلمشان را در جشنواره نمایش ندهند.
وی درباره مطرح شدن این اتفاق (عدم حضور آثار کارگردانان در جشنواره فیلم فجر) از سوی کارگردانان باتجربه و مطرح سینما، افزود: ابتدا باید آثار این کارگردانان را ببینیم تا متوجه شویم ادعایی که می‌کنند به حق است یا خیر، زیرا بعضی از این کارگردانان در گذشته آثار قابل قبولی در کارنامه خود داشته‌اند. اما در هر صورت باید آثار را دید که بدانیم تا چه اندازه ادعاها واقعی هستند.
**حواشی جشنواره فجر که به فیلم ضرر می‌زند
ابوالحسن داوودی درباره عدم حضور بعضی از کارگردانان و آثارشان در جشنواره فیلم فجر امسال، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: فکر نمی‌کنم مسئله خاصی اتفاق افتاده باشد. همیشه این واقعیت وجود دارد که جشنواره فیلم فجر به دلیل ماهیت و موقعیتش یک نوع شکل محوری پیدا کرده است. طبعا برای بعضی از فیلم‌ها نمایش در جشنواره فجر می‌تواند مفید باشد، اما برای برخی دیگر قطعا حواشی که به وجود می‌آید می‌تواند ضرر بزند. خیلی مسئله‌ای در این قضیه نمی‌بینم. خود من هم همواره بر این مبنا تصمیم گرفته‌ام، یعنی مثلا فیلمی داشته‌ام که فکر کردم جشنواره فجر به آن کمک می‌کند و موقعیت برایش به وجود می‌آورد. فیلمی هم داشته‌ام که حاشیه‌ساز شده؛ مثل «زادبوم» که باعث شد فیلم هشت سال توقیف و بعد هم کلا نابود شود.
**واقعیتی که در جشنواره ما وجود دارد
«به هر حال این مسائل و حواشی است که از خود جشنواره فجر بیرون می‌آید، نه اینکه متولیانش بخواهند یا در برنامه‌هایشان وجود داشته باشد. واقعیت این است که حواشی جزء ذات جشنواره است و معمولا هم به طور کامل از بیرون جشنواره به آن تزریق می‌شود، یعنی کسانی که می‌آیند و فیلم را می‌بینند حال چه نهاد‌ها، گروه‌ها و سلیقه‌های مختلف باشند حواشی را برای بعضی از فیلم‌ها درست می‌کنند. عقل سلیم حکم می‌کند اگر فیلمساز ماهیت اثر خود را بشناسد می‌تواند از آن احتراز کند. این از نظر من نه بی‌احترامی به جشنواره است و نه مشکل جشنواره. این یک واقعیتی است که طبعا وجود دارد.»
**اگر جشنواره فیلم فجر نبود «زادبوم» توقیف نمی‌شد
کارگردان «رخ دیوانه» در پاسخ به این پرسش که اگر «زادبوم» در جشنواره فجر اکران نمی‌شد، ممکن بود هشت سال توقیف نشود، بیان کرد: حتما اینگونه است. برای اینکه وقتی فیلمی مثل «زادبوم» در جشنواره اکران شد، اظهار نظرها و برداشت‌های مختلفی از آن شد. به محض اینکه یک‌سری اتفاقات اجتماعی مثل اتفاقات سال بعدِ تولیدِ آن افتاد، تاثیر خود را به گونه‌ای گذاشت که فیلم به طور کلی قربانی یک شرایط اجتماعی شود، در حالی که اگر این اتفاق نمی‌افتاد فیلم به راحتی می‌توانست اکران شود و تماشاگر خود را هم داشته باشد.
**فضای به شدت سیاسی و مغرضانه
این کارگردان با اعلام اینکه حواشی در جشنواره‌های کشور شدیدتر از فستیوال‌های خارجی است، عنوان کرد: این مسئله اینجا شدیدتر است. برای اینکه فضای جامعه ما یک فضای به شدت سیاسی و گاه متاسفانه به شدت مغرضانه است. یعنی عوامل مختلفی وجود دارند که انگار منتظر هستند که برای برخی از فیلم‌ها اظهار نظرهایی کنند، که این اظهار نظرها فضاهایی را به وجود بیاورد یا حتی گاهی اتهام‌هایی را به فیلم ها بزند که اثر تخریبی کاملا نابود کننده‌ای خواهند داشت. این اتفاقات را معمولا در جشنواره کشورهای دیگر نمی‌بینید، برای اینکه این مقدار رفتار سیاسی و برخوردهای مغرضانه آنجا وجود ندارد.
منبع: ایرنا
