تنش بی سابقه در عراق و حمله تند ترامپ آیا به جنگ ایران و آمریکا می انجامد؟

سرویس سیاسی خرداد: چهار دهه است که ایران و آمریکا در نزاعی دائمی و بی امان البته با فراز و نشیب های فراوان هستند و شاید به جرات بتوان گفت تنش چند روز اخیر میان این دو در عراق را می توان نقطه عطفی در این مخاصمه دانست، اتفاقاتی که سئوال قدیمی و همیشگی چند دهه اخیر را دوباره در اذهان پررنگ کرده است، آیا این تنش ها منجر به رویارویی نظامی میان ایران و آمریکا خواهد شد؟

به گزارش خرداد، زورآزمایی پیدا و پنهان ایران و ایالات متحده از هنگامه اشغال سفارت ایران در 40 سال پیش یک روند مستمر در طول تمامی این سال ها در عرصه سیاست خارجی جهان بوده و فراز و نشیب های پر شماری داشته است.

از جنگ نفت کش ها و لشکر کشی دریایی در دهه 80 میلادی گرفته تا تحریم های پر دامنه ای که از دوران کلینتون کلید خورد و سپس با لشکرکشی آمریکا به عراق و افغانستان چون هاله ای اطراف و اکناف ایران را در بر گرفت و یک دهه اخیر که ایران به بسط نفوذ خود در خاورمیانه به واسطه متحدان میدانی پرداخته و آمریکایی ها نیز به طرق مختلف و با تحریک متحدان منطقه ای خواسته اند که این نفوذ را به هر طریق ممکن مهار کنند و البته که نتوانسته اند.

آخرین تیر ترکش آمریکا حمله هوایی به مقر حشد الشعبی در منطقه قائم عراق بود که برای اولین بار به شکل رسمی گزینه نظامی را در مقابله با نفوذ ایران روی میز آورد، آمریکایی که حتی در ماجرای اسارت ناوداران خود و در سرنگونی پهپاد پیشرفته نیز خویشتن داری کرده و از رویارویی مستقیم با ایران پرهیز کرده بود، این بار با شلیک موشک به ایران پیغام جدی داد.

پاسخ متحدان ایران البته که فراتر از انتظارها بود و مسئولان کاخ سفید را به چالشی جدی رهنمون کرد. آنها با حمله هوایی پیغام دادند که شوخی ندارند اما واکنش حشد الشعبی هم آن بود که نه تنها شوخی ندارند که خیلی جدی هم پاسخ می دهند و قصد فروگذاری و کوتاهی ندارند.

روی کاغذ و عطف به کنوانسیون های بین المللی و قواعد و قوانین بین الدولی ایران در هیچ یک از این اتفاقات طرف مجادله نیست اما ترامپ در قالب توییت های خود انگشت اتهام را مستقیم به سمت ایران نشانه گرفت و جمهوری اسلامی را مسئول مستقیم همه حوادث دانسته و تبعات هر اتفاقی را متوجه ایران کرد.

توییت تند و تیز ترامپ در شبانگاه دیشب به وقت ایران البته ساعتی بعد تلطیف شده و او تاکید کرد که به دنبال جنگ با ایران نیست اما افکار عمومی به حق می تواند بپرسد که آیا رئیس جمهور دمدمی مزاج و پر شر و شور آمریکا آیا دچار یک تصمیم ناگهانی و خبط استراتژیک شده و چهار دهه گمانه زنی درباره جنگ ایران و آمریکا را به حقیقت رهنمون خواهد کرد؟

روی همان کاغذ و به گواه یک اندیشکده آمریکایی جنگ ایران و آمریکا بزرگترین جنگ همه ادوار خاورمیانه خواهد بود که هزینه های انسانی آن فراتر از جنگ ویتنام و حتی جنگ جهانی دوم برای آمریکا بوده و البته که تخریب زیر ساخت های عربستان و اسرائیل در جنگ محتمل و بازسازی آن هزاران میلیارد دلار می تواند برای آمریکا منفعت داشته باشد.

اما نکته آنجاست که در جنگ ویتنام و جنگ جهانی دوم پای منافع مستقیم آمریکا در میان نبود و در اولی ناکامی بزرگ از لشکر کشی حاصل شد و در دومی با تخریب زیر ساخت های رقبای اروپایی ابر قدرت آمریکا بروز و ظهور یافت

اما این بار هر حمله ای به ایران مواضع و منافع پرشمار آمریکا در خاورمیانه را در تیررس قرار می دهد و حتی همانند ویتنام امکان لشکر کشی میدانی با وسعت و جغرافیایی خاص ایران ممکن و میسر نیست و از هر زاویه ای به آن نگریسته شود، امکان انتفاع و پیروزی آمریکا دور از ذهن است که در عراق و افغانستان با ظرفیت های بسیار متفاوت با ایران هم پیروزی حاصل نشد و البته که افکار عمومی خود آمریکا و متحدان جهانی هم غیر از اشرار منطقه ای با چنین جنگی همراهی نخواهد کرد.

در ماجرای بازسازی پس از جنگ و منافع بزرگ و بی سابقه آن هم، نکته آنست که با انهدام زیر ساخت های متحدان منطقه ای حداقل تا سال های سال امکان بازگشت سود از سرمایه گذاری غیر ممکن است.

نکته مهم دیگر آنست که ایران متحدان میدانی و نیروهای پای کاری در عراق دارد که مزیت ویژه ایران در تحولات پیش روست طیفی که با ماجرای حمله به سفارت آمریکا آنهم در روز روشن و بی هیچ پرده پوشی نشان داد که به این راحتی کوتاه بیا نبوده و جا نخواهد زد.

با همه این اوصاف سئوال اینجاست که آیا ترامپ دست به ماجراجویی خواهد زد؟ پاسخ نگارنده البته یک نه بزرگ است.

ترامپ شاید دمدمی مزاج و تندرو و فاقد شعور سیاسی بوده و به زبان عامیانه احمق باشد اما قطعا نادان نیست و یک تاجر زیرک است که بیش از هر اقدامی به هزینه و فایده آن می اندیشد و تا جایی به ساز عربستان و اسرائیل می رقصد که منفعت آور باشد نه آنکه جهنمی به پا شود که برنده آن هیچ گاه کشوری در 12 هزار مایلی خاورمیانه نخواهد بود.