طی چنــد روز گذشته و با انتشار تصاویری از داخل زندان اوین و سو رفتارهای افشا توسط برخی از زندانبانان، این امر چون آتشی زیر خاکستر موجب التهاب در شبکههای اجتماعی و نزد مردم شده و در این میان برخورد مسئولان نیز نسبت به اینگونه رفتارها، قابل توجه و امیدوار کننده بوده است؛ بهخصوص دستور رئیس قوه قضائیه و مداخله دادستانی در این زمینه که توانسته بستری برای ارتقاى اعتماد عمومی در جامعه فراهم نماید. بازدیدهای رئیس قوه قضائیه از زندانها و تشکیل تیمهای رسیدگی پروندههای زندانیان، بارقه امیدی را در دل همه محبوسین و خانوادههای آنها فراهم کرده است. برکسی پوشیده نیست با اینگونه اقدامات و تشدید نظارتها، میتوان شاهد موفقیتهای قابل قبول که جامعه از دستگاه قضا انتظار دارند، باشیم.
اما برای کامل کردن پازل اینگونه اقدامات پیشگیرانه در وقوع ناهنجاریها در پشت دیوارهای زندانها و بازداشتگاهها، لازم است که رئیس قوه قضائیه سری به بازداشتگاههای موقت در برخی از دستگاهها بزنند، چون مراکز متعددی برای نگهداری متهمان در کشور ما وجود دارد و بعضا اخبار مناسبی از وضعیت آنها در این بازداشتگاهها به گوش نمیرسد. بعضا سورفتارهایی از جانب برخی از پرسنل این مراکز، مشاهده شده و برخی تحت عنوان کارشناس یا همان بازجوهای سابق که از دانش و سواد چندانی برخوردار نیستند، بدترین روشهای بازجویی و خلاف مقررات را با متهمان دارند.
چون نظارت بر اینگونه بازداشتگاههاى سازمانی کم است، در نتیجه کمترین نظارت بر اقدامات این افراد وجود دارد. در این میان آنچه که نادیده گرفته میشود، حقوق شهروندی است که شأن انسانی هر فردی را مشخص میکند. بهعنوان مثال برای عدم شناخت موقعیت جغرافیای بازداشتگاه، تا کیلومترها دورتر، حولهای بر سر متهمان انداخته میشود و بنا به دستور مامورین، آنها تا چندین کیلومتر، سرشان را پایین انداخته و اجازه هیچ حرکتی را ندارند.
متاسفانه اینگونه رفتارها بسیار دور از حقوق شهروندی است، ولی با هر بار مراجعه متهمان به دادسرا یا دادگاه رخ میدهد. بههر حال اعمال خشونت برای اعترافگیری از سوی برخی از ماموران بیاطلاع و بدون دانش یک حقیقت انکار ناپذیر است. در سوی مقابل نیز نگاه کارشناسانه ماموران در اینگونه مراکز میتواند بسیار حائز اهمیت باشد و موجب اصلاح رفتار اینگونه عناصری میشود که هیچ شناختی از حقوق شهروندی ندارند و اجازه هر گونه سخن و رفتاری را به خود میدهند.
در این میان چون برخی از کارشناسان بیدانش از برخی حمایتها برخوردارند، متهمان نیز اجازه هیچگونه اعتراضی را ندارند. اینک که ریاست محترم قوه قضائیه عنایت خاصی به اینگونه رفتارهای خلاف مقررات دارند که تاکنون مورد توجه نبود و در این نوشتار باید از ایشان تشکر و قدردانی کرد، تاکید میشود که به اینگونه مراکز نیز توجه نمایند، تا خدایی ناکرده حقی از حقوق شهروندان در کشور اسلامی ایران ضايع نشود و برخی از ماموران نیز با مقررات و آییننامهها، آشنایی کامل را پیدا کنند.
جعفر بای آسیب شناس