کسی مسئولیت زیان برنج‌های سیل‌زده نمی‌پذیرد / احتمال کمبود در بازار!

در مقطعی که برنج ایرانی بالاتر از ۱۵۰ هزار تومان عرضه می‌شود، سیل‌زدگی ۳۰۰ تن برنج وارداتی در زاهدان می‌تواند بدترین خبر برای بازار باشد. چراکه فعلا کسی حاضر نیست مسئولیت این سهل‌انگاری را بر عهده بگیرد.

در این بین برخی فعالان بازار با اشاره به تجربیات گذشته، معتقدند که درنهایت این مردم هستند که باید هزینه این اتفاق را در قالب گرانی محصول بپردازند. زیرا از یک سو بازار با کمبود مواجه می‌شود و از سوی دیگر ممکن است این تنها راهکار واردکنندگان برای جبران خسارت باشد.

حتی پیش از اینکه برنج‌های وارداتی دچار سیل‌زدگی شوند، عباس توکلی، رئیس انجمن واردکنندگان برنج، ۲۱ تیر ماه در نامه‌ای به معاون اول رئیس جمهوری خواستار افزایش قیمت مصوب برنج خارجی شد. حال بعید نیست که با اتفاق اخیر، واردکنندگان با جدیت بیشتری این موضوع را دنبال کنند.

البته اخیراً امیر طالبی، معاون بازرگانی خارجی شرکت بازرگانی دولتی ایران، در یک برنامه رادیویی گفت: امیدواریم در فصل برداشت برنج طبق روال سال‌های گذشته شاهد کاهش قیمت‌ها در بازار باشیم.

هفته گذشته نیز ممنوعیت فصلی واردات برنج لغو شد تا برنج وارداتی تنظیم‌گر بازار شود. اما آیا با زیرآب ماندن صدها تن برنجی که قرار بود بازار را تنظیم کند، می‌توان به کاهش قیمت‌ها امید داشت؟

گمرک: هشدار دادیم

سازمان گمرک در واکنش به سیل‌زدگی برنج‌های وارداتی اعلام کرد: پیش از این از شرکت انبارهای عمومی و صاحبان کالا خواستیم که کالا را در محوطه تخلیه نکنند. بنابراین محموله برنج وارداتی با مسئولیت، رضایت و تعهد صاحب کالا تخلیه شد.

مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج، در این زمینه به ایسنا گفت: واردکنندگان تابع شرایط هستند. آن‌ها مجبورند هر چه شرایط حکم می‌کند، بپذیرند. اما این پذیرش حکم تأییدی بر اهمال نیست. آنها باید پیش از واردات انبارسازی می‌کردند. حتی به فرض اطلاع واردکننده، تأمین نشدن زیرساخت‌های مناسب، شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت است.

او ادامه داد: در حال حاضر روزانه حدود ۱۵۰۰ تن برنج وارد می‌شود که فقط ۹۰۰ تن آن داخل انبارهاست. متأسفانه در گمرک زاهدان زیرساخت نگهداری از محموله‌های وارداتی وجود ندارد. این در حالی است که هدف از تأسیس گمرک زاهدان افزایش مبادلات تجاری با پاکستان بود. حال نبود این زیرساخت‌ها ممکن است باعث از دست رفتن تجارت با پاکستان شود.

البته گمرک واردات چند برابری برنج نسبت به ظرفیت موجود را عامل بروز این اتفاق اعلام کرد. مسئولان این سازمان می‌گویند که دو هفته پیش به صاحبان کالا به صورت کتبی تذکر داده‌اند. گویا مقام‌های استانی هم در جریان این خطر احتمالی بوده‌اند.

پرداخت خسارت بر عهده کیست؟

اما پس از بروز این اتفاق کسی حاضر نیست مسئولیت آن را بر عهده بگیرد. در این میان پرداخت خسارت بر عهده سازمان انبارهای عمومی به‌عنوان مرجع تحویل‌گیرنده گذاشته شد. اما یکی از واردگنندگان در گفتگو به ایسنا گفت: محموله برنج وارداتی برخی صاحبان کالا به طور کامل آسیب دید. ظاهراً مسئول رسیدگی به این موضوع و جبران خسارت، انبارهای عمومی است. ولی زمانی که به نماینده آنها در زاهدان اعلام کردیم، به ما گفتند چون بار شما در محوطه گمرک تخلیه شده، خسارتی بابت آن پرداخت نمی‌کنیم.

با این حال بعد از ورود مسئولان از جمله دادستانی به موضوع، انبارهای عمومی تا حدودی از موضع اولیه خود عقب‌نشینی کردند. اما هنوز ساز و کار پرداخت خسارت مشخص نیست. به همین دلیل این بیم وجود دارد که خسارت‌دیدگان با بالابردن قیمت سایر محموله‌ها درصدد جبران خسارت از جیب مردم برآیند.

این اولین باری نیست که کالاها در محوطه‌ای باز رها و دچار خسارت می‌شوند. حتی در زمستان و سردترین روزهای سال هم که احتمال بارش بالاست، شاهد چنین رویه‌ای بودیم. بهمن سال گذشته بود که ۱۵هزار تن جو وارداتی در بندر چابهار به دلیل عدم ترخیص به‌موقع و از آن طرف بارندگی و رطوبت بالا جوانه زدند و سبز شدند. موضوعی که تأثیر مستقیم روی قیمت جو گذاشت. حال این تجربه در بازار برنج هم تکرار می‌شود؟

ممنوعیت فصلی برنج وارداتی برداشته می‌شود؟

در مقطع کنونی دولت برای کنترل بازار قصد دارد ممنوعیت فصلی واردات برنج را حذف کند. البته برخی شنیده‌ها حاکی از آن است که هنوز وزارت کشاورزی بخشنامه لغو ممنوعیت که توسط گمرک صادرشده را ابلاغ نکرده است.

از سوی دیگر، برخی نمایندگان مجلس، به‌ویژه نمایندگان شهرهای شمالی بشدت به لغو ممنوعیت تاخته‌اند. تا جایی که برخی از آن‌ها واردات را عامل کاهش تولید و افزایش قیمت برنج ایرانی دانسته‌اند!