علت درد وسط شکم، نشانه‌ها و درمان آن
بسیاری از بیماریها علت درد وسط شکم هستند. این درد علامت شایعی است و همه ما ممکن است آن را تجربه کنیم. درد در شکم نه جنسیت میشناسد و نه سن. گرفتگی عضلات شکمی بهتنهایی مشکل بزرگی نیست. زمانی مشکل جدی و خطرساز قلمداد میشود که در مییابیم خبر از یک بیماری شدید مانند زخم معده میدهد. دردهای این ناحیه میتوانند خفیف یا حاد باشند. دردهای حاد نیز ممکن است بهشکل ناگهانی بروز کنند که در این صورت به اورژانس و فوریتهای پزشکی نیاز داریم. در این مقاله همراه ما باشید تا درد وسط شکم را بهطور کامل بررسی کنیم و از زوایای مختلف آن سخن بگوییم.
درد در شکم چیست؟
دردی است که در ناحیه شکم ایجاد میشود و ممکن است خبر از بیماریهای گوارشی بدهد. شکم انسان در جایی بین دیافراگم از بالا و سطح پایینی لگن قرار دارد. زمانی که ما دچار ناراحتی در حفرههای شکمی میشویم، شکم درد به سراغمان خواهد آمد. همین جاست که به دنبال علت درد وسط شکم هستیم.
روده کوچک و بزرگ، معده، کیسه صفرا، پانکراس، طحال و کبد از اعضای مجموعه شکمی هستند. چنین دردی معمولا بهدلیل آسیب به اندامهای داخلی، مسمومیت و مصرف برخی داروهای خاص اتفاق میافتد. دلایل دیگری نظیر، پریود، ابتلا به ویروسهای مختلف، یبوست و سوء هاضمه نیز میتواند منجر به درد در ناحیه شکم شود.
در بعضی از مواقع شاهد هستیم که عارضههای مربوط به دیگر نواحی بدن هم در شکم بروز میدهند. درد در شکم باید بهدرستی مورد بررسی قرار بگیرد چراکه ممکن است خبر از بیماریهای جدیتری دهد.
درد شکم به چه دلیلی ایجاد میشود؟
بیماریهای زیادی میتوانند باعث بهوجود آمدن این عارضه شوند. عفونت، التهاب، رشد غیر طبیعی، اختلال در روده و انسداد از اصلیترین دلایل درد در شکم هستند. عفونت در دیگر قسمتهای بدن مانند خون، گلو و روده نیز میتواند علت درد وسط شکم باشد. این عفونتها ممکن است در کنار درد شکم مشکلاتی مانند اسهال و یبوست هم داشته باشند.
از دیگر علل درد در شکم باید به موارد ذیل اشاره کرد:
- گاستروانتریت
- رفلاکس اسید
- استفراغ
- یبوست
- اسهال
- استرس
پزشکان نوبت دهی آنلاین دکتردکتر عقیده دارند که علت درد وسط شکم و حالت تهوع معمولا در مشکلات عفونی ریشه دارد. به عقیده آنها ، مشکلات شکمی در برخی از موارد خبر از بیماری جدی میدهد و باید برای آن به پزشک مراجعه کرد.
انواع دردهای شکم
درد شکم نوعی گرفتگی عضلانی است. بیماریهای مختلف شکمی عامل اصلی این درد هستند. دردهای شکم را میتوان از لحاظ شدت به دو نوع شدید و خفیف تقسیم کرد. علت درد وسط شکم میتوانند موضعی، عضلانی و کولیکی باشند:
- موضعی: این درد به ناحیه شکم محدود میشود و به علت یک عارضه خاص در مجموعه شکمی مانند زخم معده اتفاق میافتد.
- عضلانی: دردهای عضلانی در شکم معمولا با احساس نفخ، اسهال و یبوست همراه میشود. علت درد وسط شکم در زنان معمولا از نوع عضلانی است و دلایلی چون سقط جنین، پریودی و عارضههایی در اندام تناسلی خانومها دارد.
- کولیکی: این دردها علل پیچیده و شدیدتر دارند. عللی مانند سنگهای صفراوی و کلیوی. این دردها ناگهانی رخ میدهند و در عضله یک اسپاسم شدید ایجاد میکند.
درد شکم حاد یا شدید
این درد شکم یک فوریت پزشکی است و برای آن باید دست به اقدامات اورژانسی زد. علت درد وسط شکم باید فورا تشخیص داده شود و در صورت نیاز، برای درمان آن نیز جراحی انجام شود. زنان و مردان هر کدام میتوانند چنین درد شکم را تجربه کنند و این عارضه مربوط به جنسیت یا سنین خاصی نیست.
افرادی که با درد حاد در شرایط ناپایدار قرار میگیرند، باید فورا توسط درمانهای اورژانسی (عموما جراحی) درمان شوند. با توجه به نوع عارضه روشهای دیگر درمانی نیز در دسترس بوده که میتواند استفاده شود.
نشانههای مهم درد شکم حاد
اصلیترین نشانه این عارضه همان درد شدید شکمی است. اما نشانههای دیگر ممکن است همراه با آن بروز کند که عبارتند از:
- حساسیت در ناحیه شکمی
- زردی پوست
- قولنج
- سفتی شکم
- یبوست
- مدفوع خونی
- تب
چرا دچار درد ناگهانی در شکم میشویم؟
در صورتی که درد شکم از حالت طبیعی خود خارج شود و شکلی شدید بهخود بگیرد ما دچار شکم درد حاد شدهایم. در این شرایط، توصیه می شود برای بررسی علت درد وسط شکم، به یک متخصص مراجعه کنید. سنگ کلیه، عفونت در آن، سنگهایی که در کیسه صفرا ایجاد میشوند، گاهی حتی التهاب خود کیسه صفری، پارگی در مجاری مانند عفونت آپاندیس یا آپاندیست منجر به دردهای ناگهانی و شدید میشوند. برای درمان این دردها باید فورا به اورژانس مراجعه کرد.
علت درد وسط شکم در کودکان
تغذیه یکی از مهمترین دلایل بهوجود آمدن مشکلات شکمی در کودکان است. دردهای آنها را میتوان با استفاده از روشهای خانگی تسکین داد و برای درمان تکمیلی به سراغ پزشک رفت. مصرف داروهای سبک مثل استامینوفن برای زمانی که کودک بههنگام شکم درد تب دارد مناسب است.
اما باید توجه داشته باشید که بههیچ عنوان نمیتوان به کودک آسپرین داد. نوزادان باید به شیوهای درست و اصولی از سینه مادر شیر بخورند. اگر بههنگام خوردن شیر منفذی برای ورود هوا وجود داشته باشد، درد در شکم بهواسطه ورود هوا به آن پدید خواهد آمد.
نشانههایی مثل خون در مدفوع، درد بسیار شدید، تورم در صورت، کهیر، استفراغ، کاهش وزن و ادرار با مشکل در کودک بهشدت جدی هستند و در صورت مشاهده این موارد موثر در علت درد وسط شکم، باید فورا کودک را به نزد پزشک برد.
درد شکم چگونه تشخیص داده میشود؟
با مراجعه به پزشک گوارش، شما متوجه علت مشکل خود خواهید شد. دکتر گوارش با استفاده از روشهایی اطلاعات مختلف را درباره نوع درد شما بهدست میآورد و سپس با راههای تشخیص پزشکی به حدس خود قاطعیت بیشتری میبخشد. روشهای تشخیص این عارضه عبارتند از:
- سونوگرافی
- معاینه فیزیکی
- آندوسکوپی کپسول
- مطالعات رادیوگرافی
- اشعه X ساده از شکم
- سونوگرافی آندوسکوپی (EUS)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر
- توموگرافی کامپیوتری (CT) شکمی (شامل تمام اندام‌ها و روده‌ها)
- آزمایشات آزمایشگاهی (شمارش کامل خون (CBC)، آنزیم‌های کبدی، آنزیم‌های پانکراس بارداری و آزمایش‌های ادرار)
برای درمان درد وسط شکم باید چه کاری انجام داد؟
در حالت عادی درمان و از بینبردن این عارضه کار سختی نیست. موضوعی که باید هنگام بررسی علت درد وسط شکم به آن توجه کنید این است که درد در شکم به بیماریهای خاص و مشکلاتی جدی مربوط است. بههمین دلیل با درمان دارویی مشکل اصلی از بین نمیرود و برای حل ریشهای باید به پزشک مراجعه کرد. بعضی از راههای درمان درد شکم عبارتند از:
- مصرف داروهای ضد دردی که فاقد عوارض هستند.
- داروهای تجویزی برای التهاب، درد کلیه یا زخم
- داروهای ضد افسردگی که دوز پایینی دارند.
- مصرف آنتیبیوتیکها
- تغییر عادت غذایی و در پی گرفتن رژیمی سالم
جراحی آخرین مرحله برای درمان است و در صورت ضرورت باید انجام شود.
جمع‌بندی
علت درد وسط شکم میتواند مربوط به بسیاری از بیماریها باشد. شما برای اطمینان از مشکل خود باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. درمانهای خانگی در این عارضه مفید نیستند. نه به این دلیل که درد را تسکین نمیدهند، بلکه چون نمیتوانند درد اصلی را از بین ببرند.
اولین کار پس از مشاهده درد شکمی این است که علت وقوع آن را پیدا کنیم. چنین تشخیصی از خانه ممکن نیست و برای آن باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
