«امکان وکالتی کردن حسابهای بانک برای خرید خودروهای وارداتی، داخلی و همچنین خرید در بورس کالا فراهم است»؛ این پیامکی است که این روزها برای هر آنکه حساب بانکی دارد، از طرف بانکهای مختلف ارسال میشود. این نشان میدهد که بانکها برای مسدود کردن پول مردم وارد رقابتی تازه شدهاند.
این داستان از زمانی آغاز شد که وزارت صنعت طی اطلاعیهای اعلام کرد که متقاضیان خودروهای وارداتی از شنبه ۶ اسفندماه به مدت یک هفته فرصت دارند به سامانه یکپارچه تخصیص خودروهای وارداتی به آدرس saleauto.ir مراجعه و پیشثبتنام خود را انجام دهند.
پیششرط ثبتنام سامانه، موجودی حساب بانکی متقاضی است که به طور علیالحساب ۵۰۰ میلیون تومان تعیین شده است. بر این اساس متقاضیان خرید خودروهای وارداتی باید قبل از ثبتنام در سامانه، با مراجعه به شعب بانکهای منتخب، فرم مسدودی ۵۰۰ میلیون تومان برای خرید خودروهای خارجی را پر کنند. این پول درحساب شخصی متقاضی باقی میماند و مسدود میشود.
فرآیند عرضه خودروهای وارداتی شامل ۳ مرحله است: در مرحله اول ثبتنام خودرو انجام و پس از آن یک فهرست نوبتدهی منتشر میشود. در مرحله دوم واردکننده نسبت به عرضه خودرو اقدام و افراد مطابق با نوبت خود میتوانند نسبت به خرید اقدام کنند. در مرحله سوم با ارسال دعوتنامه توسط واردکنندگان، خودرو تحویل خریداران میشود.
رقابت شدید بانکها برای مسدول کردن پول مردم
همین شرایط، باعث شده که در حال حاضر رقابتی میان بانکها برای مسدود کردن پول برای خرید خودرو شکل گرفته است. بررسی ها نشان می دهد در صورتی که ۱۰۰ هزار خودروی وارداتی پیشفروش شود، با احتساب اینکه اعلام شده ۵۰۰ میلیون تومان باید در حساب بانکی متقاضی مسدود شود، به نظر میرسد در حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان تا مدتی نامشخص در حساب بانکها مسدود خواهد ماند و این میزان نقدینگی از دست مردم جمع خواهد شد.
براساس آخرین اطلاعات وزارت صنعت، تاکنون حدود ۵۱ هزار نفر برای پیشفروش خودرو ثبتنام کردهاند و اگر این تعداد خودرو را در نظر بگیریم، هماکنون در حساب بانکها ۲۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پول بلوکه شده است.
در این شرایط، بنا به گفته سخنگوی وزارت صنعت، بانکها بابت این پول مسدود شده باید به متقاضیان سود کوتاهمدت پرداخت کنند.
امید قالیباف در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد: برای ثبت درخواست خودروهای وارداتی متقاضیان میتوانند مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان را از طریق ۲۲ بانک به عنوان رقم مسدودی واریز کنند.
وی عنوان کرد: بانکهای طرف قرارداد شامل بانک اقتصاد نوین، آینده، پارسیان، پست بانک، بانک تجارت، توسعه و تعاون، بانک دی، رسالت، رفاه کارگران، سپه، سرمایه، سینا، بانک شهر، بانک صادرات، صنعت و معدن، کشاورزی، مسکن، کارآفرین، ملت، ملی، اعتباری ملل و قرض الحسنه مهر ایرانیان هستند.
مدیر طرح واردات خودروی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز چندی پیش اعلام کرد: در طرح ثبتنام برای خرید خودروهای وارداتی با توجه به تعداد ثبت نام، در خصوص میزان عرضه خودروی خارجی تصمیمگیری خواهد شد، اما دستکم ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو در بازه زمانی ۶ ماهه عرضه میشود.
مهدی ضیغمی امروز هم در یک نشست خبری، از انجام ۵۱هزار ثبت نام برای واردات خودرو تا شب گذشته خبر داد و گفت: ثبتنام تا ساعت ۱۸ فردا ادامه دارد و فعلا تمدید نمیشود.
وی با اعلام اینکه این تعداد ثبتنام انجام شده بهمعنای ثبتنام واقعی نیست، گفت: معرفی افراد پس از پایان فرآیند ثبتنام و انجام بررسیهای لازم اعلام میشود.
او افزود: تاکنون ۲۶ بانک در این طرح شرکت کردهاند و به بانکها اعلام کردهایم که به درخواست مردم برای آنان حساب کوتاهمدت باز کنند تا سود به آنها تعلق بگیرد.
ضیغمی عنوان کرد: ثبت نام تا ساعت ۱۸ فردا (پنجشنبه) ادامه خواهد داشت و فعلا تصمیمی برای تمدید ثبتنام گرفته نشده است.
وی با اشاره به رقم ۵۰۰ میلیون تومانی که در حساب افراد مسدود میشود، بیان داشت: این رقم مطابق اعلام و شرایط شورای رقابت مبنی بر دریافت حداقل ۵۰ درصد هزینه خودروی ثبتنامی است و در عمل میانگین رو به پایینی از قیمت خودروها را اعلام کردیم.
مدیر طرح واردات خودروی وزارت صمت ادامه داد: قیمت علیالحساب خودروها تا حد زیادی مشخص است، به عبارتی سود قطعی است و قیمت را سازمان حمایت مشخص میکند، اما در ادوار گذشته واردکنندگان بر اساس شرایط و سودی که خود تعیین می کردند، به تعیین قیمت میپرداختند.
ضیغمی تصریح کرد: بنا نیست که حتما ۱۰۰ هزار نفر در سامانه ثبتنام کنند و هر چقدر هم که افراد ثبتنام کنند ما فردا سامانه را میبندیم.
ابهام در ثبتنام خودروهای خارجی
در این فضا، اما نکتهای که بسیار قابل توجه است، اینکه در شرایطی پیشفروش خودروهای خارجی از طریق سامانه یکپارچه تخصیص خودرو آغاز شده که وزارت صمت ثبتنام متقاضیان را مشروط به نداشتن پلاک فعال و عدم انتقال سند تا یکسال آینده کرده است.
شروط مذکور در حالی است که مشخص نیست چه خودرویی از چه برندی و با چه قیمتی قرار است وارد کشور شود و این باعث سردرگمی متقاضیان شده است. به اعتقاد کارشناسان، به نظر میرسد در حال حاضر نوعی خالیفروشی اتفاق افتاده است.
در این میان، اطلاعات نیز نشان میدهد که تعدادی خودرو به صورت قطرهچکانی وارد شده و تاکنون فقط ثبتسفارش خودرو انجام شده؛ اگرچه وزارت صمت، وعده ورود ۱۰۰ هزار خودرو به کشور را داده است. با این حال، مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در گفتوگو با خبرآنلاین عنوان کرد که ثبتسفارش به معنای واردات خودرو نیست.
به گفته او، واردات این خودروها بیشتر کار تبلیغاتی است و بین عملیات اجرا با کار فاصله است. اینکه من دوست داشته باشم خلاء بازار در موضوع خودرو را سریع جبران کنم یا از افزایش قیمتها جلوگیری کنم؛ صِرف دوست داشتن ملاک عمل نمیتواند باشد.
دادفر متذکر شد: ثبتسفارش ۸۰ هزار دستگاه خودرو انجام شده، اما این به معنای واردات خودرو نیست. حتی اگر ۸۰ هزار دستگاه خودرو هم وارد شود، باید ببینیم در آینده چگونه قیمتگذاری میکنند.
وی خاطرنشان کرد: بر این اساس، من اعتقاد دارم در حال حاضر و با شرایط کنونی کشور در آیتمهایی مثل نرخ ارز، مشکلات و موانع واردات و صادرات، موانع تامین کالا از طریق کشورهای منطقه، با سختیهایی روبهرو هستیم.