پروژه خالص سازی که طی چند سال اخیر با شدت و حدت و آشکارا در فضای سیاسی مشهود بود چند هفته ای است که به دانشگاه ها نیز رسیده است و لیست اساتید اخراجی از سوی خالص سازان هر روز بلندتر می شود.
اردیبهشتماه امسال بود که علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی نسبت به خالصسازیها، که در سالهای اخیر و بهویژه از انتخابات سال ۹۸ سپس ۱۴۰۰ در سیاست رخ داد و حالا به دانشگاهها رسیده است هشدار داد و در توییتی نوشت: «شعار #خالص سازی در حکومت، به معنای محروم کردن جامعه از اندیشه ها و توانمندی های گسترده ی مردم است. - تمدن نوین اسلامی با محرومیت از آزادی شکل نمی گیرد.»
او چند روز بعد در توئیتی دیگر به احتمالات رسانه های تندرو برای کاندیداتوری در انتخابات مجلس، نوشت؛ «بدین وسیله از جریان خالص سازی رفع نگرانی می شود و بعید است به این روش های برادران بتوان رقابت تصنعی ایجاد کرد. ملک را چاره ای دیگر نیاز است.»
لاریجانی بهتازگی هم در سخنانی در جمع گروهی از جوانان، در باره موضوعات سیاسی روز سخن گفت و تلویحا به تلاش ها برای خالص سازی ها اشاره کرده و گفته است؛ «از اول انقلاب عده ای خالص ساز می گفتند فقط ما انقلابی هستیم و دنبال حذف دیگران بودند. تلاش برای دو قطبی سازی در کشور وجود دارد. از اوایل انقلاب دو فکر مقابل هم بودند. پایه نظری اولین فکر این بود که ما باید به دنبال وحدت ملی باشیم و تفکر دوم به دنبال تجزیه بود.»
اما خالص سازی ها تنها فضای سیاسی را درگیر نکرده است و طی هفته های اخیر موج خالص سازی به دانشگاه ها رسیده است و لیست بلندی از اساتید برجسته دانشگاه های سراسر کشور تعلیق یا اخراج شده اند. اظهارات نهادهای مرتبط با دانشگاه نیز حکایت از آن دارد که علت العلل تعلیق و اخراج این اساتید موضع گیری های آنها درباره اعتراضات سال گذشته است.
موج اخراج اما با واکنش های زیادی طی روزهای اخیر روبرو شده است و چهره های برجسته و شاخص سیاسی این موج را در ادامه همان پروژه خالص سازی تندروها می دانند.
در ادامه این واکنشها را مرور میکنیم؛
اسم / سمت | اظهارات |
---|---|
حسن روحانی/ رئیسجمهور پیشین ایران |
امیدوارم آنچه امروز درباره استادان دانشگاه و دانشجویان شنیده میشود با تدبیر دلسوزان نظام حل شود. محروم کردن دانشگاهها از اساتید برجسته ظلم به علم و کشور است و ناامیدی دانشگاهیان به مصلحت کشور و نظام نیست. امیدواریم مسئولین تدبیری به خرج بدهند و این موج را متوقف کنند. اخراج اساتید دامنه مهاجرتها را هم گسترش میدهد. |
سیدحسن خمینی/تولیت مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام و حرم مطهر |
*در جریان مسائل دانشگاه امروز با مسئله بسیار زشت اخراجها مواجه هستیم؛ مقدار کم هم در این مهم نمی تواند مورد قبول باشد. استقلال دانشگاه و دانشجو از اموری است که اگر خدای نکرده مورد لطمه قرار گیرد ضررهای بسیار برای کشور پدید می آورد. یکی از نتایج وحشتناک این اتفاق مهاجرت نخبگان است که بی تردید سنگین ترین آسیب را به کشور وارد می سازد و هم چنین باعث دمیدن روح یأس و رکود علمی و فرهنگی می شود. *راه عبور از این وضعیت، چیست؟ یعنی آیا راه آن به تعبیر امروزیها «خالصسازی» و «یکدست شدن حاکمیت» است؟ |
اسحاق جهانگیری/ معاون اول رئیسجمهور در دولتهای یازدهم و دوازدهم |
توسعه علمی پیش نیاز توسعه ایران، و جایگاه آن دانشگاه مستقل، آزاد و امن است. برخورد با اساتید توانا ولو منتقد و دانشجویان دغدغهمند ولو معترض با هر توجیهی، بسیار نگرانکننده و زیانبار است و نتیجهای جز دلسردی نخبگان و اندیشمندان و مهاجرت آنان ندارد. به فکر ایران عزیز و آینده آن باشیم. این روشهای ضد علم و ضد توسعه را متوقف کنید. |
علی مطهری/ نایب رئیس پیشین مجلس |
ورود نهادهای بیرون از دانشگاه در امور دانشگاه، به نظر من کار درستی نیست. دانشگاهها هیأت امنا و کمیتههای انضباطی دارند و اینها میتوانند مطابق آییننامههایی که تصویب کردهاند، کارهای خودشان را انجام بدهند و نیازی نیست که از بیرون نهادهای امنیتی و اطلاعاتی وارد شوند. واقعا این رویه زیبنده نظام جمهوری اسلامی نیست و من متأسفم اعلام کنم که حتی گاهی بدتر از رویهای است که در حکومت پهلوی انجام میشد. |
علی ربیعی/ سخنگوی دولت دوازدهم |
بعد از ناآرامیهای اخیر،مساله به درستی فهم و تبیین نشده و با سادهسازی مسئله تصمیمات غلط گرفته می شود. میدانم. تفکری، معلمان و اساتید غیر همسو را عامل تغییرات اجتماعی و ناآرامی ها میداند. این ذهنیت موجب تشدید بحرانها میشود. دلسوزانه و خیرخواهانه میگویم، حرکت در مسیر غلط جز زیان اثری ندارد. شما دلخوش به اقداماتی هستید که جامعه را ناخوش و برای کشور هزینه زا خواهد بود. |
آذر منصوری/ دبیرکل حزب اتحاد ملت | گویی دولت سیزدهم میخواهد پروژه ناتمام دولت احمدینژاد را با یک برنامهریزی حسابشده و حداکثری در وزارتخانههای علوم و بهداشت و با انتخاب هدفمند افراد معتقد به ایدههای کنترلی و ضد علمی، میدان علم را به جریانهایی مثل بسیج اساتید و جبهه پایداری واگذار کند. |
محمدعلی ابطحی/ عضو مجمع روحانیون مبارز |
*آن چه در ابعاد مختلف در حال انجام است، خالص سازی حاکمیت است. حلقه برش خالص کردن چنان سرعت پیدا کرده که هم دور ریزش زیاد شده و هم خودمنبعی که در حال تراشیده شدن هست نازک شده. *اخراج استادان دانشگاه، جایگزین های استادان با خالص شدگان، ورود فله ای نیروهای خالص شده به جای نیروهای کار بلد در ادارات. تمهیداتی که برای انتخابات در نظر گرفته اند. و خیلی چیزهای دیگر. همه در واژه خالص سازی می گنجد. اما دوستان خالص ساز حواسشان باشد که این حلقه برش آن قدر سرعت نگیرد که چیزی برای خالص کردن باقی نماند. به خاطر خودتان میگویم. والا من که …. |
عبدالواحد موسوی لاری/ وزیر کشور دولت اصلاحات |
*اخراج اساتید یک تکه از پازل خالصسازی است و متأسفانه این فضا در کشور هست که کارشناسان، اساتید، نیروهای خلاق و مدیران را به شکل و بهانهای از گردونه خارج میکنند. این بیماری است که اگر جلوی آن گرفته نشود، مثل یک موریانه ریشههای نظام و انقلاب را میخورد. *مهاجرت نخبگان و دانشگاهیان در همه چیز تأثیر دارد و فقط در مهاجرت نخبگان نیست. در همه مسائل اخلاقی، فرهنگی، سیاسی و بی اعتمادی جامعه به مجموعه نظام اثر میگذارد. کار بسیار ناشایستی است که متأسفانه دارد انجام میشود. |
محمدرضا عارف/ معاون اول رئیس دولت اصلاحات |
*سال گذشته نیز در نامهای به رئیس جمهور محترم نسبت به تبعات برخوردهای امنیتی با اساتید و دانشجویان هشدار داده بودم. *درخصوص تبعات عدم تمدید قرارداد اساتید نخبهای همچون شریفی زارچی هشدار دادم. با اینگونه برخوردها باعث ریزش نیروهای نخبه میشویم. روند حاکم بر هیاتهای جذب دانشگاهها عملا باعث خروج نخبگان از دانشگاهها میشود. دخالتهای مخرب نهادهایی که هیچ ربطی به مسایل درون دانشگاه ندارند در مباحث درون دانشگاه، استقلال دانشگاه را مورد هدف قرار داده است. |
محمدجواد آذری جهرمی/ وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات |
دلایل اداری ادعا شده، تنها برای قطع همکاری با اساتید منتقد دولت در دانشگاهها کاربرد دارد یا برای همه اساتید فراگیر است؟ امید است که رییس جمهور محترم در این قضایای اخیر مرتبط با اساتید دانشگاهها شخصا ورود نمایند و از تحدید محتمل گفتمان انتقادی در دانشگاهها که متوقفکننده رشد و پیشرفت کشور است، جلوگیری نمایند. |
حمیدرضا جلائیپور/ فعال سیاسی اصلاحطلب |
*این بازی اخراج اساتید یک بازی دو سر باخت برای کشور ایران است. *کشور ایران فقط از ناحیه سلطنتطلبانی که به آقای هالو حمله میکنند و از سوی سازمان مخوف مجاهدین که به عملیات اسرائیل در کشور کمک میکنند، تهدید نمیشود. ایران از سوی نیروی تخریب و اخراج در دانشگاه هم مورد تهدید قرار دارد. |
مسیح مهاجری/ مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی |
*اخبار مربوط به یکدستسازی دانشگاهها و اخراج اساتیدی که با تفکر جناح حاکم موافق نیستند، بقدری غیرعادی به نظر میرسیدند که تا همین روزهای اخیر برای دوستداران کشور و انقلاب و نظام اسلامی غیرقابل باور بودند. متأسفانه اطلاعاتی که این روزها میرسند، صحت این اخبار را تأیید میکنند به ویژه آنکه در روزهای اخیر این یکدست سازی شامل بعضی از سابقون انقلاب و دفاع مقدس که پروندههای سراسر افتخارآمیز از خدمت به کشور دارند نیز شده است. *شیوه یکدست سازی دانشگاهها و محروم ساختن دانشجویان و مراکز علمی از اساتیدی که دارای سلایق مختلف هستند، نه با عقل منطبق است و نه با سیره پیشوایان دینی سازگار است. |
عطاءالله مهاجرانی/ وزیر ارشاد دولت اصلاحات |
نگاه سیاسی و امنیتی به دانشگاه و به اساتید، ازجمله دلایل یا عللی است که مانند موریانه به جان دانشگاه میافتد و پس از مدتی میبینیم. دانشگاه هست، ساختمانها هم توسعه یافتهاند و اما حقیقت دانش و دانشگاه کمرنگ شده است. ما میبایست به دانشگاههایمان اینگونه بنگریم که کانون جذب جوانان مسلمان و بلکه غیرمسلمان منطقه و جهان شود. مگر ترکیه چنین کاری نکرده است؟ |
صادق زیباکلام/ فعال سیاسی و استاد دانشگاه |
فهم اخراج اساتید خیلی دشوار نیست. انقلابیون میخواهند این پیام را بدهند که اگر با آغاز سال تحصیلی تحرکات دانشجویی صورت بگیرد، اساتید مراقب باشند که اگر پشتیبانی از آنان نمایند، با خطر اخراج روبهرو هستند. برخورد با اساتید، چندین پرسش را بهوجود میآورد. نخست آن که از سال ۱۳۱۳، که دانشگاه تأسیس شد، آیا کسی بهیاد میآورد که «وزارت کشور» در امور دانشگاهها دخالت کرده باشد؟ ثانیاً، آیا در مملکت، «قانون» نبایستی حاکم باشد، و نظام هر طور که خواست، میتواند با اساتید رفتار نماید؟ ثالثاً، آیا رؤسای دانشگاهها، وزارت علوم، آقای رئیسجمهور و مجلس، هیچ مسئولیتی در این میانه ندارند؟ |
تقی آزادارمکی/ استاد دانشگاه | استاد که خالص سازی شود دانشجو هم خالصسازی میشود. وقتی استاد ذهن باز داشته باشد، دانشجو سرکلاسش مینشیند. در غیراینصورت دانشجویی که بتواند مهاجرت میکند، یک عده که اصلا دانشگاه نمیروند و عدهای هم که میآیند سرکوب و سرخورده میشوند. |
حشمتالله فلاحت پیشه/ نماینده پیشین مجلس | امیدوارم آقای رئیس جمهور بدون پیش زمینههای ذهنی منفی به این مسأله ورود کند و با این دید به مسأله بنگرد که دانشگاهها قطعاً محل نقد و بررسی است. اگر انتقاد را از دانشگاه بگیرند، روح مردهای بر فضای علم، تحصیل و پژوهش در کشور ما حاکم میشود. بنابراین، امیدوارم ایشان با ذهنیتی مثبت این مسئله را بررسی کند. |