اسرائیل به دنبال کشاندن ایران به جنگ قره‌باغ؛ بی‌ثباتی در قفقاز به نفع کیست؟

تنش‌ها در قفقاز به بالاترین میزان خود در سه سال گذشته رسیده است. جمهوری آذربایجان عزم خود را برای اشغال استان سیونیک جزم کرده و در این مسیر حمایت روسیه و ترکیه را دارد. ارمنستان اما با راه‌انداختن مانوری با حضور امریکا سعی دارد تا جلوی وقوع اتفاق را بگیرد. در این میان تهران تاکید کرده که هیچ‌گونه تغییر مرزی را در همسایگی خود نمی‌پذیرد و بر روی راهکارهای دیپلماتیک اصرار دارد. ایران رژیم صهیونیستی را متهم ردیف اول این ماجرا می‌داند. این رژیم که با باکو روابط اقتصادی و سیاسی گسترده‌ای دارد تلاش می‌کند تا ارامش را در قفقاز تحت تاثیر قرار داده و ایران را تحت فشار قرار دهد.

به گزارش خبرآنلاین حسن بهشتی‌پور کارشناس مسائل اوراسیا در مورد وقایع اخیر در قراباغ به گفتگو نشسته‌ایم:

ایران بابت آنچه که در مرزهای شمالی در حال اتفاق افتادن است حساسیت نشان می‌دهد. این حساسیت تا جایی پیش رفته که برخی از ناظران احتمال دخالت نظامی را مطرح می‌کنند. اما همزمان تهران بر روی گزینه‌های دیپلماتیک تایید دارد. آیا حساسیتی که ایران در این زمینه از خود نشان می‌دهد ضروری است؟

امنیت قفقاز جنوبی بر شمال ایران تاثیر دارد و این امنیت متقابل است. بین امنیت و تهدید رابطه وجود دارد یعنی هر چقدر امنیت افزایش پیدا کند تهدید کاهش پیدا می کند. بنابراین ایران حق دارد که نسبت به ناامنی و بی‌ثباتی و احیانا بروز هرگونه جنگ در این منطقه قفقاز جنوبی نگران بااشد و باید از قبل تمهیدات لازم را برای مقابله با تاثیرات ناامنی در داخل کشور انجام دهد.

از نظر سیاست خارجی ایران می خواهد مانع از ایجاد جنگ شود و به ایجاد صلح و ثبات کمک کند. چون در سایه صلح و ثبات است که توسعه سیاسی و اقتصادی و فرهنگی اتفاق می افتد. اگر ثبات نباشد کسی برای سرمایه گذاری در منطقه نمی آید. اگر سرمایه گذاری نباشد توسعه اتفاق نمی‌افتد و اینجا هم مرکزی برای انتقال انرژی است و جایی است که دسترسی ایران به اروپا اتفاق می‌افتد. بنابراین از هر جهت که ببینیم ایران حق دارد که نگران باشد و باید اقدامات دیپلماتیک هم انجام دهد تا ثبات و امنیت را در منطقه برپا کند.

به‌نظر می‌رسد که تهران همانطور که گفتید بیشتر مسائل دیپلماتیک را مدنظر قرار داده. آیا اقداماتی که ایران تا اینجای کار انجام داده موثر بوده‌اند یا نیاز به افزایش فعالیت خود دارد؟

سیاست ایران این است که مانع از ایجاد جنگ و درگیری شود. اما اسراییلی ها دنبال این هستند که جنگ در بگیرد و بتوانند از آب گل آلود ماهی بگیرند. نقشه آنها این است که ایران را درگیر جنگی ناخواسته در قفقاز کنند. آنها به همراه ترکیه تلاش دارند تا باکو را ترغیب کنند تا دست به عملیات نظامی برای اشغال سیونیک بزنند. ایران دست آنها را خوانده و سعی می کند با گفتگو و انجام رزمایش هایی نظامی و مانورهای نظامی پیغام خود را بدهد و نشان دهد که همه جوره پای این موضوع ایستاده و اگر صحبت از دیپلماسی میکند به این خاطر است که ۳۲ سال در این منطقه جنگ است و این کافی به نظر می رسد. این جنگ فقط به نفع کسانی است که می خواهند سلاح بیشتری بفروشند و سود خود را افزایش دهند. زمان برای رسیدن به ثبات و صلح واقعی فرا رسیده و ایران دارد طرف ها را قانع می‌کند که به جنگ پایان دهند. این جنگ موجب عقب افتادگی در کشورهای منطقه شده. کشورهای دیگر مثل ایران و ترکیه و روسیه در سایه ثبات بیشتر نفع خواهند برد و کمتر مرزهایشان تهدید می‌شود.

بی ثباتی وضعیت را برای حضور بیشتر امریکایی ها هم فراهم میکند. آنها با روسیه در قضیه اوکراین درگیر هستند و حضور آنها برای خود روس ها هم خوب نیست. به همین دلیل رسیدن به یک صلح واقعی برای همه طرف‌ها سودآور است.

ما یک خبری در مورد مانور نظامی آمریکایی‌ها در کنار ارمنستان داشتیم. آیا این رزمایش که مشخصا توسعه طلبی آذربایجان را هدف قرار می‌دهد می‌تواند تهدیدی برای منافع تهران باشد؟

به نظر من مانور پیام مستقیم به باکو دارد و به طرف تهران نیست. ارمنستان رابطه پایدار و مثبتی با ایران دارد و مرز خود با ایران را ارزش می داند. این مرز راه استراتژیکی برای ارمنستان و ایران است. این مانور پیامی مستقیم به باکو و ترکیه بود که ارمنستان در مقابل رفتار و تهدید های باکو که به اتکای اسراییل و ترکیه است تنها نیست و امریکا و فرانسه هم از ارمنستان حمایت می‌کنند و این عمده پیامش به سمت باکو است و به ایران ربطی ندارد. فکر می‌کنم آذربایجان پیام را گرفت و موافقت با رسیدن موادغذایی به قره‌باغ هم به نظر می‌آید که مربوط به همین مانور و پیام آن بوده باشد.