سربازان خاموش توسعه؛ روایتی از جانفشانی کارگران خط مقدم صنعت نفت ایران
قهرمانانی که هیچ وقت دیده نمی‌شوند
سرویس اقتصاد خرداد: هنوز چند روزی از تب‌وتاب سپهر سیاسی و دوران اوج برگزاری انتخابات ریاست جمهوری نگذشته بود که خبری، نه از دنیای سیاست و سرگرمی و ورزش، بلکه از قلب تفتیده خوزستان، دوباره به صدر اخبار نشست و توجه اذهان را به سمت و سوی خود جلب کرد.
نه خبری از جنگ و درگیری و انفجار بود، نه پیکرهای بی‌جان دل هر ایرانی را به درد می‌آورد. این بار هر کس که تصاویر مخابره‌شده را می‌دید، لبخندی گوشه لبش نقش می‌بست و غرور ملی‌اش به اوج می‌رسید.
تصاویر ابتدا بهت‌آور و میخکوب‌کننده و آخرالزمانی به نظر می‌رسید و به‌محض دیدن‌شان، از بس در این سال‌ها اخبار بد و تکان‌دهنده دیده بودیم، دل‌مان هری فرو می‌ریخت؛ اما وقتی خبرهای کنار آن تصاویر را می‌خواندیم و کنارش می‌گذاشتیم، جز افتخار و تمجید و تحسین چیزی بر فکر و زبان‌مان جاری نمی‌شد.
چند کارگر اداره برق خوزستان در گرمای نزدیک به ۷۰ درجه، طی عملیاتی حیرت‌انگیز و ۱۸ ساعت کار سخت و طاقت‌فرسا، موفق شدند کندانسور توربین نیروگاهی را تعمیر کنند و در گرمای سوزان خوزستان و جنوب کشور، مانع خطر خاموشی گسترده در این منطقه شوند.
با انتشار این عکس‌ها و خبرها، چند روزی فضای مجازی مملو از واکنش و شور و هیجان بود و مقامات مختلف سیاسی و سلبریتی‌ها به آن واکنش نشان دادند و آن کارگران را قهرمانان ملی خواندند.
در همان روزها با یکی از دوستان شاغل در عملیات حفاری مستقر در سکوهای دریایی (یا به‌اصطلاح خودشان فراساحلی) صحبت می‌کردم و بحث به این اتفاق رسید. او ضمن تمجید از کار شاق و طاقت‌فرسای هم‌صنفان خود و بازتاب پررنگ اجتماعی آن حادثه و تصاویر، گفت: «ما هر روز در ۶ ماه سال پای سکو همین وضعیت سخت و طاقت‌فرسا را تجربه می‌کنیم. این کار یکی، دوبار ما نیست و حتی از بعضی جهات، شرایط جوی شرجی و کار روی سکوی دریایی به‌مراتب خطرناک‌تر و پرریسک‌تر است. احتمال اشتعال و... برای ما خیلی جدی‌تر هم هست.»
جالب این‌که معمولاً این کارگران که همانند کارگران معدن در سخت‌ترین شرایط و موقعیت‌ها هر روز جان خود را کف دست می‌گیرند و به قلب حادثه می‌زنند، چندان هم‌تراز با زحمات‌شان مورد حمایت مالی و معیشتی قرار نمی‌گیرند و در قیاس با بسیاری از مشاغل دیگر، از مزایا و امنیت شغلی کافی برخوردار نیستند.
کیست که نداند نزدیک به یک قرن است که رگ حیاتی و شریان اصلی اقتصاد ایران معطوف و منوط به گردش این ماده لزج و سیاه در رگ و پی اقتصاد کشور است؟ و کارگران و نیروی انسانی در حوزه حفاری و عملیات، سربازان خط مقدم حفظ و حراست از منابع و سرمایه‌های ملی در این حوزه راهبردی و استراتژیک هستند.
هر سال به مناسبت روز جهانی کارگر (۱۱ اردیبهشت)، مقامات عالی سخنرانی می‌کنند و رسانه‌ها توجهی نمادین به این حوزه دارند. اما نباید چنین باشد که فقط یک روز از سال، آن هم به شکلی تصنعی و شعاری، این قشر خدوم و زحمتکش مورد توجه و اقبال رسانه‌ای قرار گیرد یا فقط در زمان حوادثی خاص، افکار عمومی به سمت آنان جلب شود و بعد دوباره همه‌چیز به بایگانی خاطرات سپرده شود و ما مشغول زندگی روزمره باشیم و آنان همچنان با مشکلات معیشتی و صنفی دست‌وپنجه نرم کنند.
بی‌شک اقتصاد هیچ کشوری بدون سامان‌دهی حوزه تولید سامان نمی‌گیرد. نکته آن است که اگر جامعه کارگری پویا، فعال و برخوردار از آرامش خاطر نباشد، هیچ‌گاه حوزه تولید نیز به بلوغ و کارآمدی توسعه‌مدار نخواهد رسید و همیشه کمیت کار خواهد لنگید.
پس بیاییم به جای نگاه دفعی، آنی، غیرراهبردی و نمایشی، سامان‌دهی حوزه کارگری را بر اساس اقتضائات و شرایط روز و چالش‌های زیستی این قشر در دستور کار قرار دهیم و این سربازان خط مقدم توسعه و پیشرفت کشور را جور دیگر ببینیم و برای حل مشکلات ساختاری این حوزه تدبیر و اندیشه کنیم.
