خرداد: در یکی از تازهترین جلوههای رقابت نظامی مبتنی بر تکنولوژی ارزان و پرشمار، وزارت دفاع آمریکا از پهپادی به نام LUCAS رونمایی کرده که بهطور آشکار با الهام از طراحی و کارکرد پهپاد ایرانی شاهد-۱۳۶ ساخته شده است. این سامانه که نام کامل آن «سیستم تهاجمی رزمی بدون سرنشین کمهزینه» (Low-cost Unmanned Combat Aerial System) است، توسط شرکت SpektreWorks مستقر در آریزونا توسعه یافته و برای نخستینبار در نمایشگاهی در محوطه پنتاگون، در حضور پیت هگست، وزیر دفاع ایالات متحده، معرفی شد.
به گزارش خرداد؛ پهپاد LUCAS در ظاهر یک پهپاد انتحاری ساده است، اما در واقع تلاشی جدی از سوی پنتاگون برای پاسخدادن به چالشی است که ایران در سالهای اخیر، با ترکیب خلاقیت بومی، هزینه پایین و اثرگذاری بالا، به قلب دکترین نظامی غرب وارد کرده است. شاهد-۱۳۶ به عنوان یک ابزار مؤثر در جنگ اوکراین شناخته شد و توانست معادلات سنتی قدرت هوایی را به چالش بکشد؛ حال، آمریکاییها ناچارند پاسخی درخور این «پهپادهای نافرمان» طراحی کنند.
سخنان پربازدید ترامپ در کنار پهپاد LUCAS، در مورد پهپادهای ایرانی به نمایش گذاشته شده است.
بر اساس گزارش منابع نظامی همچون Defence Blog، پهپاد LUCAS نهتنها در طراحی، بلکه در رویکرد عملیاتی نیز از مدل ایرانی تقلید کرده است. این سامانه دارای معماری باز است و به آن اجازه میدهد تا با طیفی متنوع از تجهیزات شناسایی، جنگالکترونیک، ارتباطی یا رزمی تجهیز شود. همچنین قابلیتهایی مانند هماهنگی خودکار با سایر پهپادها، اجرای حملات شبکهمحور و انعطاف در روشهای پرتاب از جمله ویژگیهایی است که آن را برای جنگهای پراکنده، بهویژه در مناطقی چون هند-اقیانوس آرام، به گزینهای جذاب برای ارتش آمریکا بدل میکند.
نکته قابل توجه آنجاست که ترامپ نیز در سخنانی حاشیهای اما پر بازتاب، از ارزش تاکتیکی پهپادهای انتحاری ارزان صحبت کرده و گفته بود: «ما میتوانیم با ۳۵ تا ۴۰ هزار دلار هزاران پهپاد از این نوع بسازیم. آنها سریعاند، کشندهاند و واقعاً تأثیرگذار.» این جمله بهروشنی نشان میدهد که در میان تمام هزینههای سرسامآور تجهیزات نظامی، اکنون ارزانترین ابزارها به مهمترین نقاط تمرکز تبدیل شدهاند.
پهپاد LUCAS، همانطور که شرکت SpektreWorks اعلام کرده، آزمایشهای میدانی را با موفقیت پشتسر گذاشته و آماده تولید انبوه است. طراحی آن به گونهای صورت گرفته که بدون نیاز به آموزش تخصصی، قابل استفاده و استقرار سریع باشد—چه با تقویتکننده موشکی و چه از روی کامیونهای سبک. این پهپاد همچنین قادر است به عنوان یک گره ارتباطی در شبکه نبرد عمل کند و در قالب پروژهای بزرگتر به نام MUSIC (شبکه سیستمهای مستقل و ترکیبی) ایفای نقش کند.
در نهایت، آنچه LUCAS را به موضوعی قابل تحلیل میسازد، نهفقط طراحی فنی آن بلکه پذیرش نانوشتهای است از سوی آمریکا نسبت به اثربخشی دکترین ایرانی پهپادهای کمهزینه. دکترین جنگیای که در آن قدرت نه از قیمت تسلیحات، بلکه از ترکیب هوش، تکثیر و بیقاعدگی بهدست میآید. حال باید دید آیا آمریکاییها با LUCAS صرفاً دنبال بازتولید قدرت هستند یا بهواقع، وارد قلمرویی شدهاند که سالها از آن فاصله گرفته بودند: جنگهایی که با کمترینها، بیشترین را رقم میزنند.