سراب نیلوفر به‌طور کامل خشک شد / نوبت بعدی کجاست؟
رئیس اداره محیط زیست کرمانشاه از تشدید بحران خشکسالی و کاهش بی‌سابقه منابع آبی استان خبر داد و گفت: سراب نیلوفر به‌طور کامل خشک شده و احتمال خشک شدن تالاب هشیلان نیز بسیار زیاد است.
محمدحسین فلاحتی با بیان اینکه شرایط منابع آبی استان به مرحله نگران‌کننده‌ای رسیده است، اظهار کرد: «اکنون بیشتر سراب‌ها، چشمه‌ها و حتی رودخانه‌های استان کرمانشاه یا خشک شده‌اند یا در آستانه خشک شدن قرار دارند. این وضعیت زنگ خطر جدی برای آینده اکوسیستم طبیعی و حیات انسانی استان است.»
وی با اشاره به تغییر اقلیم، کاهش محسوس بارندگی و تداوم خشکسالی‌های چندساله، افزود: «کرمانشاه زمانی به سرزمین سراب‌ها معروف بود، اما امروز با کاهش بارش، افزایش دمای هوا و برداشت‌های بی‌رویه از منابع زیرزمینی، بسیاری از چشمه‌ها و سراب‌های شاخص خود را از دست داده است.»
فلاحتی ادامه داد: «در بازدیدی که چند روز قبل از سراب نیلوفر داشتیم، دبی آب به صفر رسیده بود و هیچ اثری از آب در محدوده اصلی آن دیده نمی‌شود. این سراب که تا چندی پیش بخشی از آب خود را حفظ کرده بود، اکنون به‌طور کامل خشک شده است.»
به گفته وی انسداد چاه‌های غیرمجاز در اطراف سراب نیلوفر در سال‌های اخیر انجام شده، اما برداشت‌های بی‌رویه و غیرمجاز از سفره‌های زیرزمینی در مناطق مجاور موجب کاهش شدید سطح آب زیرزمینی و از بین رفتن جریان طبیعی آب در این منطقه شده است. فلاحتی تأکید کرد: «سراب نیلوفر تنها یک جاذبه گردشگری نبود؛ زیستگاه طبیعی ده‌ها گونه جانوری، پرندگان بومی و گیاهان خاص منطقه بود که اکنون حیات آن‌ها با تهدید جدی مواجه است.»
وی همچنین با اشاره به وضعیت نامناسب تالاب هشیلان گفت: «سراب سبزعلی که منبع تأمین آب این تالاب است، اکنون دبی بسیار اندکی دارد. حجم آب آن از حدود ۴۰۰ لیتر در ثانیه در سال‌های نرمال، به کمتر از چهار لیتر در ثانیه رسیده است. در حال حاضر تنها چند گودال کوچک در سطح تالاب باقی مانده و بخش وسیعی از آن خشک شده است.»
فلاحتی هشدار داد: «اگر تا چند هفته آینده بارش مؤثر در استان رخ ندهد و برداشت آب برای کشت‌های پاییزه ادامه یابد، خشک شدن کامل تالاب هشیلان دور از انتظار نخواهد بود. در این شرایط ناچار خواهیم شد برای حفظ بقای زیستمندان منطقه، آبرسانی سیار با تانکر انجام دهیم.»
وی درباره سایر منابع آبی استان نیز گفت: «سراب یاوری نیز به‌طور کامل خشک است و در بیشتر رودخانه‌های استان، به‌جز در نقاطی که پساب‌های شهری و صنعتی وارد می‌شود، هیچ جریان آبی مشاهده نمی‌شود. متأسفانه بسیاری از بسترهای آبی استان اکنون به پهنه‌های خشک و ترک‌خورده تبدیل شده‌اند.»
رئیس اداره محیط زیست کرمانشاه با بیان اینکه ادامه این وضعیت می‌تواند پیامدهای زیست‌محیطی و اقتصادی سنگینی برای استان به همراه داشته باشد، تصریح کرد: «خشک شدن سراب‌ها تنها از بین رفتن یک چشم‌انداز طبیعی نیست، بلکه به معنای تهدید جدی برای حیات روستاهای اطراف، کاهش درآمد خانوارهای وابسته به گردشگری و دامداری، و از بین رفتن گونه‌های گیاهی و جانوری بومی است.»
وی افزود: «کاهش منابع آبی سطحی و زیرزمینی سبب شده بسیاری از چاه‌ها نیز در روستاهای اطراف دچار افت شدید آبدهی شوند و در برخی مناطق تأمین آب شرب با تانکر انجام شود. این شرایط اگر تداوم یابد، موج تازه‌ای از مهاجرت روستاییان به شهر را در پی خواهد داشت.»
فلاحتی در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: «مدیریت منابع آب باید در اولویت تصمیم‌گیری‌های استانی قرار گیرد. اگر الگوی مصرف اصلاح نشود و برداشت‌های بی‌رویه ادامه یابد، حتی بارش‌های مقطعی نیز نمی‌تواند تعادل از دست‌رفته اکوسیستم استان را بازگرداند.»
وی ضمن ابراز امیدواری نسبت به آغاز بارندگی‌های فصلی گفت: «احیای منابع آبی کرمانشاه نیازمند برنامه‌ای بلندمدت، هم‌افزایی نهادهای اجرایی و آگاهی عمومی مردم است. بدون مشارکت همگانی در حفاظت از منابع طبیعی، بحران فعلی می‌تواند در سال‌های آینده به فاجعه زیست‌محیطی منجر شود.»
