شاید اسمش را هم نشنیده باشید، اما اگر دربارهاش شنیده باشید، در جریان این موضوع هستید که ایران تنها در سال گذشته برای برگزاری «تداکس» یک گام سست برداشت و در عین حال در نخستین گام تلاش شد تمام چهرهها گرد هم آیند و رویداد غیرتخصصی شد اما با وجود بهره برداری از این تکنیک تبلیغاتی، این پدیده آنچنان در کشورمان تازه بود که نتوانست نگاه عموم چهرههای آکادمیک را جلب کند، چه رسد به آنکه فضای عمومی کشور را تحتالشعاع قرار دهد. با این حال برای عموم باید در این مقطع توضیح داد که این پدیده دقیقاً چیست و در حوزههای مختلف به ویژه حوزه موسیقی چه تاثیراتی دارد؟
به گزارش خرداد و به نقل از تابناک, دنیای امروز، دنیای خلاقیت و ایدههای نو است و این ایدههای تازه هستند که توان ایجاد ظرفیتهای عظیم را دارند؛ اتفاقی که باعث شد که آوردگاههای تازهای برای نمایش جوشش ایدههای نو و تاثیرگذار در بهبود حوزههای مختلف مرتبط با زندگی بشریت در سطح جهان شکل بگیرد و یکی از این آوردگاههای مهم، «تداکس» است.
«تد / TED» یک سازمان غیرانتفاعی است که وقف به اشتراک گذاشتن افکار و ایده های ارزشمند برای عموم شهروندان جهانی شده است. TED که در واقع مخفف سه واژه طراحی، تکنولوژی و سرگرمی (Technology, Entertainment, Design) است، 1984 در قالب یک کنفرانس چهار روزه در کالیفرنیا حیات خود را آغاز نمود و برای حمایت از نوآوری ها و ایده های موثر جهانی به رشد خود ادامه داد.
این سازمان از متفکرین، ایده پردازان و فعالان پیشرو در سطح جهان دعوت میکند تا مهمترین ایده های خود را به خلاقانه ترین شکل ممکن در هجده دقیقه بازگو نمایند. شرکت در این رویدادها اغلب رایگان هستند، هرچند برخی از تداکسها ورودیهای در نظر میگیرند تا هزینه های عملیاتی خود را پوشش دهند اما در هر حالت علاقمندان به شرکت، میبایست ابتدا ثبتنام کرده و سپس گزینش شوند و این گفتگوها نیز به طور رایگان برای عموم در وبگاه تد به اشتراک گذاشته می شوند.
یکی از اجزای تد، برنامهای به نام تداکس است. تداکس ها رویدادهای بومی هستند که افراد را با هدف تجربهای مانند کنفرانس تد، دور هم جمع میکند. قسمت اکس در نام آنها به معنی کنفرانسی است که مستقلاً طراحی و ترتیب داده شده است. تداکسها رویدادهایی برگرفته از اجتماعشان هستند که غیرانتفاعی بوده و متکی بر حمایت شرکاء و حامیان مالی میباشند.
قالببندی تمام تداکسها باید یک روزه، شامل مجموعهای از سخنرانیها، برنامه ها و نمایشهای کوتاه و به دقت برگزیده شده باشند که با طیف وسیعی از موضوعات گوناگون به آموزش، الهام بخشی یا حیرتانگیزی بپردازند. هرکس میتواند برای دریافت مجوز تداکس اقدام نماید اما تد به برگزارکنندگان تداکس اجازه تشکیل هیچ رویدادی در جهت مقاصد سیاسی، سود مالی یا دستآوردهای شخصی نمیدهد. تد از طریق در اختیار گذاشتن مجموعهای رایگان از ابزارها شامل توصیههای دقیق و حق استفاده از سخنرانیهای از پیش ضبط شده و تبلیغات و اعلانات وبسایت تد، برگزارکنندگان تأیید شده خود را حمایت میکند.
تد در کنار معرفی افکار و خلاقیتهایی که میتوانند جهان را از زوایای مختلف تغییر دهند و بهبود بخشند٬ دست به ابتکارهایی نظیر «ابتکار آرزو» زده که هر ساله مبلغی از سوی تد به آرزویی که میتواند جهان را برانگیزاند و منبع الهام یک تغییر یا حرکت جدید باشد تعلق میگیرد. از سال ۲۰۱۲ این مبلغ به یک میلیون دلار رسیده است. اگر شما هم آرزو/ ایدهای دارید به وبسایت تد مراجعه و نامنویسی کنید. برنده سال ۲۰۱۲ تد٬ پروژه شهر۲ (City 0.2) بود که با راهاندازی وبسایتی با همین عنوان و تشویق شهروندان سراسر جهان برای در میان گذاشتن تجربهها یا ابتکارهای محلی به صورت چند رسانهای در نظر دارد به بهتر شدن و تکامل شهرها کمک کند.
شهریور سال گذشته دانشگاه صنعتی شریف نیز یک تداکس برگزار کرد اما این رویداد با چنان تکثر موضوعی همراه بود که مشخص نبود چه طیفی قرار است در آن حاضر شود. دکتر سهرابپور، آیدین آغداشلو، عادل فردوسیپور، رضا امیرخانی، محمدعلی اینانلو، دکتر مجید قاسمی، استاد شهرام ناظری، دکتر علینقی مشایخی، شمس لنگرودی، مهندس احمد قلعهبانی، رضا کیانیان و ... این افراد را کنار هم به عنوان سخنرانهای این کنفرانس طبیعتا مخاطبان یک دستی ندارد، حال آنکه تداکسها برای انکه مخاطبان تخصصی داشته باشند، به صورت تخصصی نیز برگزار میشوند.
پروژه موزیک تداکس، یکی از مهمترین عرصههای نوظهور برای معرفی جدیدترین ایدهها در حوزه موسیقی است که در بسیاری از اوقات، با نگاههای متفاوتی همراه میشود اما حقیقت امر آن است که به همان اندازه، نگاه محدودی در ایران نسبت به تداکس در حوزه تکنولوژی وجود دارد، در حوزههای فرهنگی نظیر موسیقی همین نگاه محدود نیز به چشم نمیخورد.
یکی از ضعفهای موسیقی ایران، همین عدم تلاش بخش اعظمی از اساتید موسیقی برای دستیابی به ایدههای نو است و معمولاً ایدهها محصول شخصشان یا حاصل کشف در این مرز و بوم و از دل موسیقی مقامی یا کلاسیک است و کمتر پیش آمده که نگاهی به ایدههای نوظهور جهانی وجود داشت باشد؛ تداکس این فرصت را پیش رو قرار میدهد و میتوان در این رویداد با پدیدههای تازهای در فضای موسیقی از سازها و ملودیهای و ترکیبهای نو گرفته تا ایدهها و دستاوردهای علمی و تجربی متفاوت در حوزه موسیقی را میتوان در پروژه موسیقی تداکس یافت. آیا در سالهای آینده شاهد برگزاری تداکس موسیقی در ایران خواهیم بود یا حداقل، از تجربیات این رویداد بهره برداری در کشورمان خواهد شد؟
برخی از تداکسهای موسیقی در سراسر جهان را ببینید: