فردوسی

در روزهای اخیر بحث جعلیاتی که به «شاهنامه» فردوسی منسوب می شوند، در فضای مجازی داغ شده است؛ بیت‌هایی که بعضا حتی در کتاب درس فارسی دانش‌آموزان آمده‌اند و موجب واکنش برخی شاهنامه‌پژوهان شده‌اند.

شاید کمتر کسی فکرش را بکند که معروف‌ترین بیت‌های منسوب به فردوسی ممکن است سروده او نباشد. ابوالفضل خطیبی درباره چند مورد از این بیت‌ها توضیحات مفصلی می‌دهد و با اشاره به این‌که در شاهنامه دخل و تصرف شده مسائل مختلفی را مطرح می‌کند. جلال‌الدین کزازی هم تأکید دارد درباره بیت «بسی رنج بردم در این سال سی/ عجم زنده کردم بدین پارسی» نمی‌توان بی چند و چون داوری کرد؛ البته معتقد است «چون ایران نباشد تن من مباد/ بدین بوم و بر زنده یک تن مباد» در برنوشته‌های شاهنامه به این شیوه نیامده است، اما اگر آن را به فردوسی نسبت دهیم، سزاست.

از ویژگی‌های این سرود، آن است که تک‌تک واژه‌های به کار رفته در آن، فارسی است و در هیچ یک از ابیات آن، کلمه‌ای معرب یا غیر فارسی وجود ندارد.

دیروز مصادف بود با سالگرد درگذشت دکتر Norman Cantor تاریخدان مشهور کانادایی در سن 75 سالگی که بخش اعظم تحقیقات خود را بر روی تاریخ قرون وسطی متمرکز کرده بود.