گام بعدی اسرائیل و عربستان سعودی علیه برجام چه خواهد بود؟

سرویس بین الملل خرداد: "فرهاد رضایی" پژوهشگر موسسه مطالعات خاورمیانه و نویسنده کتابی با عنوان "اینده برنامه هسته ای ایران" با اشاره به نگرانی اسرائیل و عربستان سعودی از توافق هسته ای و نزدیک شدن آن دو به یکدیگر به دلیل این موضوع می نویسد:"در حالی که معماران توافق هسته ای آن را راهی برای محدود کردن گسترش برنامه هسته ای ایران می دانند منتقدان مدعی هستند که توافق به مسابقه هسته ای در منطقه دامن خواهد زد. در جریان برجام ایران به خودی خود عقب گردی جدی از پروژه هسته ای در ازای لغو تحریم ها داشت. در دسامبر سال 2015 میلادی آژانس بین المللی انرژی اتمی با این موضوع موافقت کرد و وعده نظارت دقیق از برنامه های صلح آمیز هسته ای ایران را در مدت پانزده ساله از زمان آغاز توافق را اعلام کرد. همه طرفین ابراز خوش بینی کردند که توافق به کاهش تنش در منطقه خاورمیانه کمک خواهد کرد. با این حال، نگرانی ها هنوز باقی مانده است. اسرائیل و عربستان سعودی دو مخالف برنامه هسته ای ایران هستند. این در حالیست که اسرائیل تنها رژیم در خاورمیانه دارنده سلاح های هسته ای است. دیوید بن گوریون از رهبران پیشین اسرائیل مدعی شده بود که این تسلیحات برای بازدارندگی در برابر تهدید متوجه از جانب کشورهای عربی با ارتش متعددی قوی علیه آن رژیم هستند. اسرائیل می خواهد انحصار دسترسی به تسلیحات هسته ای در منطقه را برای خود حفظ کند و به همین خاطر به راکتورهای هسته ای عراق در سال 1981 و یک راکتور سوریه در سال 2007 میلادی حمله هوایی کرد. در دهه 90 میلادی نیز اسرائیل با کشف برنامه هسته ای ایران با استفاده از دستگاه های اطلاعات اش به تنهایی و یا با همکاری امریکا درصدد ضربه زدن به زیرساخت های هسته ای ایران برآمد". 

به گزارش خرداد، این پژوهشگر در ادامه اشاره می کند که تمام این اقدامات اسرائیلی ها برای جلوگیری از پیشرفت هسته ای ایران شکست خوردند. او اشاره می کند که حمله نظامی علیه تاسیسات هسته ای ایران نیز به دلیل مخالفت مقام های عالی رتبه نظامی و اطلاعاتی اسرائیلی به دلیل هراس از پایمدهای آن نیز از دستور کار خارج شد. او اشاره می کند که نتانیاهو و حامیان امریکایی اش در مرحله بعدی با لابی کردن تلاش کردند تا در روند مذاکرات هسته ای اخلال ایجاد کنند اما در نهایت موفق به دستیابی به خواسته خود نشدند. 

این پژوهشگر ایرانی در ادامه اشاره می کنند که اکنون نتانیاهو درصدد برآمده تا از موضوع ازمایش های موشکی ایران به عنوان یک حربه استفاده کند و در این باره می نویسد:"او به غربی ها می گوید که درست گفته که ایران تغییری نکرده است. برای مقابله با این موضوع همکاری های  نظامی میان اسرائیل و امریکا افزایش یافته است. اسرائیلی ها با رایزنی با نمایندگان کنگره خواستار تحریم های بیش تر ایران هستند. انان این کار را با استفاده از لابی های خود همانند بنیاد دفع از دموکراسی و ائتلاف علیه ایران هسته ای انجام می دهند". 

این تحلیلگر سیاسی در ادامه اشاره می کند که اسرائیل درصدد فشار آوردن بر بانک های خارجی برای جلوگیری از همکاری آنان با ایران است. او می نویسد:"محدود کردن منافع اقتصادی برجام برای ایران در گفتمان داخلی آن کشور تاثیر می گذارد. محافظه کاران در تهران اکنون روحانی را تحت فشار قرار  دهند که چرا ایران از مزایای اقتصادی لغو تحریم ها بهره مند نشده است. این موضوع می تواند به گفتمان مسلط در انتخابات ریاست جمهوری در سال 2017 میلادی تبدیل شود". 

او در ادامه اشاره می کند که بلافاصله پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران عربستان سعودی نیز مانند اسرائیل وارد چالش با ایران شد و دعوا بر سر هژمونی منطقه ای بود. سعودی ها همواه نگران نزدیکی امریکا به ایران بوده اند. سعودی ها در این میان خواستار خرید فناوری هسته ای برای مقابله با ایران هستند اما ناظران می گویند که به دلیل همکاری عربستان سعوی با پاکستان احتمال تهیه تسلیحات هسته ای از آن کشور سناریویی محتمل تر است. برای منصرف  کردن ریاض از در پیش گرفتن مسیر هسته ای شدن اوباما با به روز رسانی سیستم دفاع ضد موشکی پاتریوت و نصب آن در عربستان موافقت کرده است". 

این تحلیلگر سیاسی در پایان با پیش بینی اقدامات احتمالی عربستان سعودی و اسرائیل درباره برجام می نویسد:"سازمان های اطلاعاتی آلمانی اخیرا گزارش هایی را با ادعای تقلب ایران در زمینه برنامه هسته ای عنوان کردند. با بالا گرفتن بحث در این باره عربستان سعودی ممکن است هسته ای شدن خود را آغاز کند اسرائیل هم ممکن است دوباره به فکر حمله پیشگیرانه و یا دست کم اقدامات خرابکارانه مخفیانه علیه برنامه هسته ای ایران باشد".