ایرانیان تکامل تدریجی اصلاحات را به انقلابی دوباره ترجیح می دهند

سرویس بین الملل خرداد: الی گرانمایه، عضو برنامه آسیای غربی و شمال آفریقا در شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا در مقاله تحلیلی خود تحت عنوان "مسیر تکاملی به سوی اصلاحات در ایران" در نشریه "کایرو ریویو" وابسته به دانشگاه امریکایی قاهره اشاره می کند که ایران با چالش های سیاسی و اقتصادی زیادی برای اصلاحات مواجه است و در این باره می نویسد:"علیرغم که آنکه توافق هسته ای منجر به کاهش خطر جنگ از سر ایران شد و تاحدود زیادی تحریم ها لغو شدند اما برخی نگران هستند که این فرصت برای اصلاحات از دست برود. با این حال، محتمل ترین سناریو برای آینده ایران یک روند کند در تکامل اصلاحات خواهد بود". 

به گزارش خرداد، این تحلیلگر در ادامه مدعی می شود که تنش میان هویت ایرانی و میان دو مولفه جمهوریت و اسلامیت از بزرگترین موانع دخیل برای اصلاحات از زمان پیروزی انقلاب به این سو داشته است. او می نویسد:"مقام های دولتی در ایران همواره به دنبال ترکیبی از ایدئولوژی مذهبی، ملی گرایی و مدرنیته بوده اند و در مسیر دستیابی به توازنی میان آن ها آزمون و خطا انجام داده اند این موضع سرعت پیشرفت در ایران را کند کرده است. از سویی نیز نیروهایی که خود را مکنبی می دانند در برابر نیروهای جدید و عمدتا جوان قرار گرفته اند آنان باور دارند که نیروهای جوان به تضعیف ارزش های ایدئولوژیک نظام دامن می زنند". 

گرانمایه اوج مقابله با اصلاحات و تحول در ایران را در دوران ریاست جمهوری رییس جمهوری دولت اصلاحات می داند و در این باره می نویسد:"او از تندروها آسیب زیادی دید. ریس دولت اصلاحات خواستار آزادسازی اقتصادی، آزادی بیش تر برای مطبوعات، باز کردن فضا برای مباحثات سیاسی و کاستن از محدودیت های اجتماعی بود. این اهداف تا حدود کمی تحقق یافتند.پس از او احمدی نژاد به قدرت رسید که یکی از بدترین دوره ها در محدود کردن ازادی های فردی و کنترل دولت بر تمام جنبه های زندگی را حاکم کرد. واقعیت آن است که رییس دولت اصلاحات و احمدی نژاد دو نسخه متفاوت از تغییر اساسی برای ایران را ارائه کرده بودند". 

گرانمایه در ادامه اشاره می کند که شاید حسن روحانی اولین رییس جمهوری است که می تواند میان جناح های رقیب اجماع ایجاد کند. او نمی نویسد:"او هم با جناح های اصلح طلب و هم محافظه کار در ارتباط است و هم با مقام معظم رهبری روابط خوبی دارد. اجماع شکننده ای وجود دارد که او می تواند بهترین گزینه برای تداوم روند کنونی در درون نظام باشد. روحانی با توانمندی موفق شد تا محافظه کاران و اصلاح طلبان را متقاعد کند که برجام ضرورتی فوری برای رفع مشکلات اقتصادیایران است. برای بالفعل کردن ظرفیت های بالقوه اقتصادی پس از توافق هسته ای ایران نیازمند به رفع سوء مدیریت داخلی و مقابله با فساد در بخش خصوصی و دولتی است تا بتواند با تنظیم مقررات سرمایه گذرای و خصوصی سازی زمینه را برای جذب سرمایه گذاری خارجی فراهم کند". 

گرانمایه اشاره می کند که در این میان نهادهایی خاص وجود دارند که ضد غرب هستند و نمی خواهند درهای اقتصاد ایران به سوی اروپا و امریکا باز شود چرا که این موضوع به ضرر انحصار آنان بر ثروت وقدرت است با این حال، موفقیت فهرست امید در انتخابات مجلس به آنان نشان داد که رای دهندگان نیز مایل به اصلاحات اقتصادی هستند. 

گرانمایه اشاره می کند که در سال های اخیر تحریم های غرب علیه ایران نیز زمینه مناسبی را برای رشد بازار سیاه و فساد بیش تر در اقتصاد فراهم کرده است. او معتقد است که اشتفگی در منطقه نیز یک چالش دیگری برای جنبش اصلاحات در داخل ایران است و در این باره می نویسد:"خشونت ها و درگیری مسلحانه در کشورهای منطقه و در مرزهای ایران می تواند اذهان عمومی را از ضرورت اصلاحات داخلی منحرف کرده و به سوی ضرورت تلاش برای برقراری امنیت و ثبات سوق دهد". 

الی گرانمایه معتقد است که هنوز هم امید برای تغییر جدی جود دارد و در این باره می نویسد:"پس از انتخابات سال 2009 میلادی مشخص شد که ایرانیان هیچ اشتیاقی برای تغییر انقلابی دیگری ندارند. آنان تجربه انقلاب را داشته اند و سرنوشت کشورهایی که بهار عربی در آن ها جریان داشت را نیز دیده اند در نتیجه به نظر می رسد آنان اصلاحات با سرعتی تدریجی اما تکاملی با رویکرد عدم خشونت و صبر استراتژیک برای تصمیم گیری را ترجیح می دهند. 

این تحلیلگر سیاسی در پایان اشاره می کند که به احتمال زیاد غرب از چنین روند کندی از تحولات ناراضی خواهد بود اما واقعیت این است که آنان باید با خواست ایرانیان هماهنگ شده و با نیروهای اعتدالی در ایران تعامل داشته باشند چرا که که هدف اصلاحات در ایران است و سرعت آن در اولویت بعدی قرار دارد.