روزنامه اطلاعات در یادداشتی آورد: همه نشانه های خبری حکایت از پایان جنگ در عراق و سوریه دارد. از سوی دیگر «ترامپ» رئیس جمهوری منتخب آمریکا که از اول بهمن ماه پس از ادای سوگند ریاست جمهوری وارد کاخ سفید خواهد شد، دیروز در سخنرانی خود گوشهای از چارچوب سیاست خارجی خود را به ویژه درباره خاورمیانه ابراز کرد.
ابوالقاسم قاسم زاده در ادامه این مطلب می نویسد: او گفت: «سیاست براندازی حکومتها (تغییر رژیم) را متوقف میکنم. هدف ما ثبات است نه ایجاد بحران و آشوب. هدف اصلی من ساخت مجدد کشورمان است.» ترامپ در حالی که کشورهای خاورمیانه را مخاطب قرار داد، بار دیگر به هزینه بیش از 6 هزار میلیارد دلاری آمریکا برای ایجاد نا آرامی های خاورمیانه اشاره کرد و گفت: «از من نترسید، با وجود هزینه بالای 6 هزار میلیارد دلاری ما، وضعیت خاورمیانه از همیشه بدتر است. من با کشورهایی که علیه داعش بجنگند، متحد خواهم شد.»
سوی دیگر در بحران خاورمیانه، روسیه است که در مدت دو سال اخیر اهرم اصلی تحولات خاورمیانه شده است، به طوری که واشنگتن برای هر اقدامی نیازمند توافق و همراهی مسکو است.
هر دو قدرت بینالمللی (آمریکا و روسیه) به این نتیجه رسیدهاند که ظرفیت ادامه جنگ در خاورمیانه پایان گرفته است. در سوریه با آزادسازی حلب، گروههایی که از سوی آمریکا و متحدان اروپایی و ترکیه حمایت تسلیحاتی و مالی میشوند، دیگر در میدان جنگ امکان مانور نظامی ندارند. دو گروه و تشکل عمده و اصلی داعش و النصره به نام گروههای تروریستی نامیده میشوند. فاز نظامی در سوریه در مرحله پایانی است؛ اگر چه از کشور آباد سوریه بعد از 5 سال زمین سوختهای باقی مانده است. شعار سرنگونی بشار اسد دیگر خریداری ندارد. وزرای خارجه آمریکا و روسیه توقف جنگ و شروع مذاکره سیاسی برای اجرای طرح انتخاباتی آینده در سوریه را در دستور کار خود قرار دادهاند.
در عراق، موصل در آستانه آزادسازی است و اضمحلال نظامی داعش را همه بهصورت یک واقعیت پذیرفتهاند. دولت عراق از دو جهت روز به روز بیشتر تثبیت پیدا میکند؛ یکی، پیروزی در میدان نظامی و امنیتی و دوم، فروش نفت و بازسازی اقتصادی و اجرای برنامه رفاهی در کشور. همچنین مردم عراق تشنه امنیتاند و دولت مرکزی هم مرحله به مرحله این خواست مردم را تحقق میبخشد و مقبولیت ملی آن فراگیر میشود. شکست سیاست سعودیها در عراق به ویژه در تشدید تضاد شیعه و سنی بخش دیگری از این تحول مثبت است. عراق در آینده نزدیک از مهمترین کشورها در حوزه عربی خلیج فارس خواهد شد.
بخش مهم دیگر خاورمیانه در آستانه تحول بزرگ، جایگاه جمهوری اسلامی ایران و موفقیت نگاه استراتژیکی آن در عراق، سوریه و لبنان است. سعودیها بسیار تلاش کردند در لبنان بحران تعیین ریاست جمهوری جدید، ادامه یابد، اما لبنان با توافق همه طوایف، صاحب رئیس جمهوری و نخستوزیر جدید شد. آینده لبنان با انتخاب دولت جدید، فاصله گرفتن از جنگ جدید و پذیرش حل اختلافات داخلی از مسیر سیاسی است. موفقیت ایران در لبنان، تحقق صلح و گریز از جنگ داخلی است که مخالف سیاست رژیم صهیونیستی و برخی از دولتهای عربی است.
قدرت منطقهای ایران چنان تثبیت شده است که برخی از سناتورها و نمایندگان کنگره آمریکا علت تصویب طرح I.S.A یا «داماتو» را قدرت بلامنازع ایران در خاورمیانه خواندهاند.
خاورمیانه در آستانه تحول بزرگ قرار گرفته است. از یکسو تشکلهای تروریستی در آستانه انهدام قرار گرفتهاند و از سوی دیگر ظرفیت ادامه جنگ به انتها رسیده است و شاید مهمتر از این دو، مردم در خاورمیانه خسته از خسارتهای گوناگون بحران، زندگی در آرامش نسبی را طالب هستند و تجربه نفوذ و دخالت قدرتهای بیگانه در تخریب کشورهای خود را دیدهاند. همه در انتظار دیدار پوتین ترامپ و مذاکره درباره آینده خاورمیانه به سر میبرند اگرچه پایان سیاست دوران هشتساله اوباما در خاورمیانه را همه باور دارند.