دونالد ترامپ، دوران ریاستجمهوری خود را توفانی آغاز کرده است. در دو هفتهای که او کلید کاخ سفید را از باراک حسین اوباما گرفته است، عملا به بخش بزرگی از شعارهای خود لباس اجرا پوشانده است.
در سرمقاله روزنامه «فرهیختگان» که روز یکشنبه منتشر شد؛ آمده است: صدور دستور فرمان خروج از معاهده ترانسپاسیفیک، تعطیلی نظام بیمه جامع موسوم به اوباماکر، آغاز ساخت دیوار مرزی با مکزیک، عدم مخالفت با شهرک سازی در مناطق اشغالی، دستور جلوگیری از ورود اتباع هفت کشور مسلمان از جمله ایران به خاک ایالات متحده و... از جمله این وعدهها است. اجرای این وعدهها بخش عمدهای از نخبگان ایالات متحده وغرب را به خشم آورده است و راهپیماییها و اعتراضات مدنی گستردهای را در شهرهای مختلف جهان غرب به پا کرده است.
برخی رسانههای غربی پا را از این هم فراتر گذاشتهاند وبا برشمردن اقدامات غیردموکراتیک و نامتعارف ترامپ، استیضاح را تنها راهکار نجات آمریکا و جهان از بلای این پوپولیست بدون شناسنامه ارزیابی کردهاند. بخش عمده رسانههای آمریکا و غرب نیز به صور گوناگون ترامپ وسیاستهای او را به چالش کشیده و مخاطبان را به اعتراض علیه این اقدام تشویق کردهاند. قاعدتا با اتحاد نخبگان ایالات متحده، رسانهها و بسیاری از صاحبان صنایع غربی باید مردم آمریکا که حدود دو ماه پیش ترامپ را به رقیبش یعنی هیلاری کلینتون ترجیح دادند، به صف مخالفان او میپیوستند، با این حال به رغم برخی نظرسنجیها مبنی بر کاهش محبوبیت ترامپ، در عمل شاهدیم که تفاوت معناداری میان نتایج انتخابات و میزان حمایتهای امروز از ترامپ ایجاد نشده است وکمتر تحلیلگری متصور است امروز ترامپ آرایی پایینتر از 3 هفته پیش دارد.
از این امر قابل تاملتر اینکه طبق نظرسنجیهای هفته پیش، بیش از55 درصد شهروندان ایالات متحده از تصمیم ترامپ برای جلوگیری از ورود شهروندان هفت کشور مسلمان به این کشور استقبال کردهاند. پیش از این هم اعلام شده بود با وجود ادبیات به شدت ضدزن ترامپ، حدود 60 درصد بانوانی که در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده شرکت کرده بودند به نامزد جمهوریخواهان رای داده بودند. با مداقه در نتایج این قبیل نظرسنجیها می توان به این نتیجه کلی دست یافت که اکثریت مردم آمریکا در وجود ترامپ امیال و آرزوهای سرکوب شده خود را میبینند.
مردمی سادهدل که مشکلات اقتصادی خود را ناشی از ورود کالاهای چینی، کارگران غیرقانونی مکزیکی و تعرفههای پایین واردات محصولات تولیدی همسایه جنوبی میپندارند. در بخش امنیتی نیز بدون توجه به کنشهای آمریکا در مناطق مختلف جهان، تصور میکنند با بستن مرزها به روی اتباع چند کشور مسلمان، سرزمینی امنتر خواهند داشت. سرزمینی که به سبب آزادی حمل اسلحه، جرایم مسلحانه به اخبار همیشگی رسانههای این کشور بدل شده است و اقدامات تروریستی داعش و گروههای افراطی نسبت به این حجم جرم، کوزهای آب از یک دریا به شمار میرود.
در یکی از سکانسهای فیلم سینمایی«نیکسون» اثرالیور استون، آنتونی هاپکینز که نقش ریچارد نیکسون رئیسجمهوری ایالاتمتحده را بازی میکند، خطاب به تابلوی جاناف کندی میگوید:«همه شهروندان آمریکایی تو را ستایش میکنند، اما هر روز که صبح از خواب بیدار میشوند و در آینه مینگرند من را میبینند.» اکثریت مردم آمریکا به ویژه طبقه متوسط این کشور، در انتخابات دو ماه پیش، پس از سالها بدون تعارفهای مرسوم به چهرهای رای دادند که از جنس خودشان است و بعید به نظر میرسد با اوراد روشنفکران، مصلحان و... از حمایت ترامپ دست بردارند.
با این حال نباید امید را از دست داد. اگر به تجربیات دهههای اخیر توجه کنیم و ظهور و افول پوپولیست های بدون شناسنامه را مورد بررسی قرار دهیم، در مییابیم که باطلالسحر پوپولیسم و رسواکننده شعبدههای این شیوه زمامداری، کارنامه آنهاست. وقتی طبقه متوسط آمریکا دریابد که شعارها و وعدههای ترامپ در عمل موجب افزایش مشکلات آنها شدهاست، در اولین فرصت دست از حمایت او برخواهند داشت و آن روز فرصت مناسبی است برای بازگرداندن امور به ریل منطقی خود. در این فضا تنها باید امیدوار بود که این سیاستمدار تازهکار خطایی غیرقابل جبران انجام نداده و مصلحان جهانی را بیش از این به زحمت نیندازد.