توهم توطئه هواداران ترامپ/ پس از ترکیه و مصر، «دولت عمیق» در آمریکا ظهور کرد

هواداران ترامپ بر این باورند که دولت عمیق پشت حمله به دولتش در شبکه های اجتماعی و تظاهرات گسترده ای است که علیه وی به راه افتاد و نیز پشت به بیرون درز پیدا کردن اطلاعاتی است که از داخل کاخ سفید صورت می گیرد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «استیون کوک» عضو شورای روابط خارجی آمریکا در مقاله ای در مجله فارین پالیسی نوشت: سخن گفتن از وجود توطئه ای علیه دولت های مصر و ترکیه به برخی واقعیت ها استناد دارند، ولی در ایالات متحده آمریکا این مساله در آمریکا حکایتی دیگر دارد.

کوک در این مقاله نوشت: در پس سرنگونی «محمد مرسی» رئیس جمهوری مصر در سال 2013، بحران های اقتصادی چندی کشور مصر را فرا گرفت. برق قطع و وصل می شود، منابع سرمایه گذاری خشک می شود و گردشگری رو به افول می رود و کشور نیز از بحران مالی سختی رنج می برد. همه اینها باعث شد که رویاهای مصری هایی که شش سال پیش به میدان التحریر ریختند و شعار«نان، آزادی و عدالت اجتماعی» سر دادند،به ناامیدی محض تبدیل شود.

بحران سوخت که کشور را گرفت نیز باعث شد که به این وضعیت دامن زده شود.به ناگاه پس از کودتای سوم جولای همه بحران ها در یک شبانه روز از بین رفت. محموله های بنزین به شکل غیرعادی فراوان شد.کوک این پرسش را مطرح می کند که :آیا این مساله فقط یک اتفاق است یا توطئه «دولت عمیق» است که از افسران ارتش و نفوذی ها در سازمان اطلاعات و مسئولان فاسد تشکیل می شود؟

اصطلاح دولت عمیق برای نخستین بار در ترکیه پس از علنی شدن رسوایی« سوسورلوک» ظاهر شد که طی همکاری دولت ترکیه در اواسط دهه نود با باندهای مافیایی و قاتلان استخدام شده در جنگش علیه پ.ک.ک مطرح شد.

لیکن این مدرک قوی برای وجود دولت عمیق در ترکیه ارائه نمی کند. برخی از ترک ها از محققان خارجی خواستند که درباره ریشه های دولت عمیق داخل ارتش،پلیس، دستگاه اطلاعاتی و نیز رسانه های جمعی و دانشگاه ها و در میان تاجران، تحقیق کنند.شیوه عملکرد دولت عمیق ناشناخته بود لیکن باور حاکم این است که این دولت برای خدمت به منافعش به ضرر منافع ملت از خود تحرک نشان می دهد.

کوک در ادامه می نویسد:این عجیب نیست که مصری ها و ترک ها به وجود دولت عمیق باور داشته باشند. به رغم آن که تصورها درباره ساختارهای دو کشور،متفاوت است اما باور عمومی بر این است که از نیروهایی بسیار تاثیرگذار تشکیل شده اند که مورد محاسبه قرار می گیرند و همین نیروها زمام امور را در کشور در دست دارند و در راستای به حاشیه راندن ملت در زمینه کارهای اداره کشور، فعالیت می کنند و نظام سلطه گر وحشی را بر آنها حاکم می کنند.

لیکن این در مصر و ترکیه رخ می دهد که به زندانی کردن روزنامه نگاران و مخالفان و سیاسی کردن دستگاه های امنیتی و رسانه ای عادت کردند؛ با وجود این کوک این پرسش را مطرح می کند که دولت عمیق چگونه در نظام سیاسی حاکم آمریکا نفوذ کرد؟

در این مقاله به برخی منفذهای رسانه ای آمریکایی –به مانند پایگاه اینترنتی بریت بارت-گزارش هایی درباره دولت عمیق در آمریکا منتشر کردند. این اصطلاح در واشنگتن با همان شیوه ای که در مصر و از طریق اشخاصی ظاهر شد که سعی می کنند بفهمند در کشورشان چه اتفاقی دارد می افتد.هواداران ترامپ بر این باورند که دولت عمیق پشت حمله به دولتش در شبکه های اجتماعی و تظاهرات گسترده ای است که علیه وی به راه افتاد و نیز پشت به بیرون درز پیدا کردن اطلاعاتی است که از داخل کاخ سفید صورت می گیرد. علاوه بر آن، دستگاه اطلاعات تلاش می کند که –بر اساس دیدگاه هواداران ترامپ-با منتشر کردن شایعه هایی درباره انجام فعالیت هایی توسط برخی از معاونانش که به سطح خیانت بزرگ می رسد،ترامپ را با شکست مواجه کند و بالطبع همه اینها که گفته شد با همکاری دموکرات ها صورت می گیرد.

کوک در ادامه می نویسد: لیکن مخالفان ترامپ خلاف این را می بینند زیرا آنها حمله به ترامپ در شبکه های اجتماعی و تلاش اش برای تضعیف بخش قضایی و روابط مشکوکش با روسیه و نیز رویکرد عمدی اش برای ضربه زدن به ثبات کشور را در چارچوب طرحی می دانند که هدفش از بین بردن نظام سیاسی آمریکاست. این اتهام ها را سخنان علنی«استفان بانون»-دست راست ترامپ- درباره اینکه دولت ترامپ تلاش می کند«نظام سیاسی حاکم را منهدم کند»تقویت می کند.

به عبارتی دیگر، مخالفان ترامپ بر این باورند که وی کودتای نرمی را در آمریکا هدایت می کند لیکن ترامپ اشاره کرده است که آن چه مخالفاش تلقین می کنند چیزی نیست جز توطئه ای که دستگاه اطلاعات با کمک دستگاه قضایی طرح ریزی کرده اند.

کوک در این مقاله بر این باور است که دلیلی برای نگرانی سلامت نظام سیاسی و دستگاه قضایی در آمریکا وجود دارد زیرا به نظر می رسد که ترامپ به عواقب احتمالی کارهایی که می کند فکر نمی کند و این همان چیزی است که رهبران ترکیه و مصر می کنند زمانی که نهادهای حکومتی را برای رویارویی با چالش های سیاسی محلی و تقویت طبیعت استبدادی نظام حاکم در بحبوحه آن، به کار می گیرند.

برخی اختلاف های اساسی میان دولت عمیق در ترکیه و مصر و همتای آنها در آمریکا وجود دارد که برخی باور دارند چنین دولتی در ترکیه وجود دارد.کوک می نویسد که دولت عمیق از تمام ابزازهایی که در اختیار دارد برای حفظ اصول سکولاری که موسس ترکیه جدید-مصطفی کمال آتاتورک- بنا نهاد را حفظ کند و این کار را از طریق سرکوب کردها و اسلامگراها و نادیده گرفتن تاریخ ارامنه در منطقه آناتولی و سرکوب کمونیست ها انجام می دهد.این کار منجر به ترورهای زیاد، جنگ سخت با پ.ک.ک از سه دهه پیش و چهار کودتای نظامی از سال 1960 شد.

اما در مصر، هدف دولت عمیق حفظ سیستم حاکمیت نظامی است که «جمال عبدالناصر» رئیس جمهور اسبق مصر و دوستان افسران آزاد وی در سال 1952 پایه ریزی کردند. کوک بر این باور است که دولت عمیق مصر بیش از همتای خود در ترکیه موفق شده است زیرا ترکیه برای حفظ هویت سکولار کشور مجبور شد چندین بار ارتش را دخالت دهد.

کوک بر این باور است که فرضیه وجود دولت عمیق در آمریکا بعید است؛ زیرا نهادهایی که با دولت ترامپ مخالفت کردند تلاش می کردند که عرف های دموکراتیک را حفظ کنند. این نهادها تلاش کردند که این را تضمین کنند که نیروهای دشمن نظام آمریکا به آن نفوذ نکنند یا مشاور امنیت ملی در کاخ سفید اطلاعاتی گمراه کننده به معاون رئیس جمهور ندهد.

لیکن هدف نهادهای بوروکراتیک در آمریکا سیطره بر حاکمیت –همانطور که در مصر و ترکیه رخ داده است- نیست بلکه هدفش حمایت از نظام دموکراتیک حاکم است. روی آوردن نهادهای سنتی در کشور به درز دادن اطلاعات به رسانه ها در پی توهین و تحقیر این نهادها توسط دولت ترامپ و شکست شان در تفسیر روابط این دولت با روسیه بوده است؛ امری که باعث تضارب در منافع و صعود گرایش ملی گرایی و فاشیسم در کشور شد؛ امری که نظام دموکراتیک حاکم بر کشور را تهدید می کند.

استیون کوک مقاله اش را این گونه پایان می دهد که هنوز هیچ گونه نشانه ای درباره وجود دولت عمیق در آمریکا از زمان مراسم تحلیف قانونی ترامپ ظاهر نشده است لیکن این مساله ظاهر شد زیرا آمریکایی ها- که حال و روزشان به مانند مصری ها و ترک هاست که در جامعه هایی زندگی می کنند که دولت به شکل مبهمی عمل می کند- که به دنبال تفسیری منطقی برای حوادث عجیبی که کشورشان شاهد است، به تفسیر ساده روی آوردند و آن توطئه است.