تا جان دارم پای حقوق زنان می ایستم

شما سال هاست برای رساندن صدای اعتراض خود نسبت به عدم برابری حقوق مردان و زنان در انتخابات های مختلف ثبت نام می کنید.از اين روند خسته نشدید؟

خیر. در هر دوره از انتخابات من برای رساندن صدای زنان و برابری حقوق‌شان به صحنه آمدم و فقط سال 88 در انتخابات ثبت‌نام نکردم، آن نيز به دليل عمل جراحی بود. از طرفی استنباطم این بود که شرایط انتخابات آن سال، عادی نبود که بخواهم بگویم مساله اصل 115 قانون اساسی که بحث تفسیر واژه رجال است را حل کنید.

شما به دنبال آرمان خودتان برای حل این اصل بودید. این تعبیر را می توان داشت که شما درسال88، پيگيري این موضوع را متوقف کردید یا نادیده گرفتید؟

خیر.اولویت ها در هرشرایطی فرق می کند. هم اکنون اولویت پیش آمده تا به این مساله پرداخته شود. ما کارمان را انجام دادیم و تا عمر دارم به حل این مساله اصل 115 خواهم پرداخت.

بعد از انقلاب تا چه حد به آرمان های خود در حوزه زنان رسیده اید؟

همیشه پیگیر این مسائل بوده ایم و می بینیم که بسیاری از خانم ها نيز به دنبال رسیدن به حقوق برابرشان با مردان هستند. به هرحال این موضوع باید یک روزی در کشور ما حل شود و به نظرم ،حل این موضوعات نیازمند توسعه آگاهی است که به آن نزدیک شده ایم.

به نظر می رسد حل این موضوع، نیازمند پیگیری ریشه‌ای است. آیا از همان ابتدا و در زمان تصویب قانون اساسی به این قضیه اعتراضی شد؟

در آن زمان خانم گرجی تنها زنی بود که در مجلس خبرگان قانون اساسي عضویت داشتند. وقتی گزارش‌های مجلس خبرگان را می‌خواندم، مشاهده كردم که خانم گرجی نيز با این مساله رجل مخالفت کردند. اما لازم است در اين‌باره چند نکته یاد آوری شود. در پیش‌نویس قانون اساسی اشاره ای به جنسیت رییس جمهور نمی‌شود و با خود، بحث هایی را نيز در آن زمان به همراه داشت. در ادامه، این پیش‌نویس را برای بزرگان و مراجع برده بودند. مرحوم آقای گلپایگانی گفته بودند که اگر شیخ فضل ا... نوری بشوم اجازه نمی دهم که زن ها رییس جمهور شوند. به دنبال این مخالفت، مجلس خبرگان دچار مشکلاتی شد. در نهایت نمایندگان مجلس خبرگان واژه رجال را مطرح کردند که به خودی خود، مطرح کردن این کلمه دارای اشکال بود.

چه اشکالی؟

من در مجله سال 76 پیام هاجر، به این موضوع مفصل پرداختم. خلاصه اش این است که زبان گفتار و نوشتار کشور ما فارسی است. متن قانون اساسی نيز فارسی است. ما نمی توانیم واژه عربی را از عربی به متن فارسی بیاوریم و بعد بخواهیم آن را تفسیر و ترجمه کنیم. این به هيچ وجه معنی ندارد. ما می توانیم فقط معنی اصطلاحی بیاوریم. یادم است همان زمان از شهید بهشتی که به نظرم واژه رجال پیشنهاد ایشان بود در تلویزیون سوال شد که منظور از رجال چیست؟ ایشان نيز در پاسخ گفتند که منظور شخصیت ها و نخبگان سیاسی هستند. من شاهد این مصاحبه بودم و این جمله را برای خودم نوشتم و تا كنون در حافظه ام این جمله ایشان را حفظ کردم و مطمئنم نام‌گذاری رجال برای خاتمه دادن به اختلافات مجلس خبرگان قانون اساسی بود و نه منحصر شدن به مردان.

اما بسیاری از افرادی که تفسیرشان از واژه رجال به معنی مردان است ریشه آن را در قرآن کریم می دانند و تفسیرشان قرآن است.

برای اینکه به ما ثابت شود که قرآن نظرش این نیست به تحقیق در قرآن در رابطه با این کلمه پرداختم. 16 مورد واژه رجال را در قرآن دیدم که 3 مورد آن به قرینه جمله، مقصود از رجال، مردان است و بقیه موارد به معنی نخبگان و اهل فکراست. یک مرتبه که به کنفرانس جمعیت در قاهره رفته بودم این موضوع را با آیت ا... تسخیری مطرح کردم، ایشان در پاسخ گفتند قرآن وقتی به ما می گويد «پس اهل ذکر بخواهد» به این معنی است که در این تفسیر نیامده است كه مرد بخواهد و زن نخواهد. پس مساله جنسیت در این موضوع مطرح نیست.

شما از ابتدای انقلاب تا به امروز پیگیر مسائل مختلف در حوزه زنان بوده اید.عملکرد کدام دولت را در حوزه زنان مطلوب دیده اید؟

خانمی در سازمان ملل بود که در کنفرانس‌ها مسئولیت هایی داشت و به ما راهنمایی کرد که چگونه علمی کار کنیم. او به ایران آمد و با اين خانم جلسه گذاشتیم و برنامه ریزی کردیم و متوجه شدیم نیاز به یک تشکل در حوزه زنان است. این مساله مطرح شد و در پی آن، نامه‌اي به رییس جمهور وقت که مرحوم آقای هاشمی بودند نوشتیم. در آن نامه از ايشان خواستیم ما را در راه‌اندازی نهاد زنان کمک کند.بلافاصله آقای هاشمی، خانم حبیبی که از همکاران فاطمه هاشمی بود را با حکمی به عنوان پیگیر نهاد مدنی زنان انتخاب کردند. در همين راستا شاهد آن بوديم که خانم حبیبی آمد و اقدامات فراواني نيز انجام داد.

منظورتان این است که دولت آقای هاشمی را در حوزه زنان قوی‌تر از بقیه می دانید؟

بله. زيرا پيشتر، از اين گونه فعاليت‌ها نداشتیم و به نظرم راه اندازی این نهاد زنان، اتفاقی مهم در این زمینه بود.

عملکرد دولت آقای روحانی را در حوزه زنان چگونه ديده‌ايد؟

خانم مولاوردی به عنوان معاون رييس‌جمهور در امور زنان و خانواده، خوب کار می کند.من او را می شناسم. بسیار آرام و بی سر و صدا و به دور از جوسازی به کار خود می پردازد و در مسیر خود نيز اقدامات خوبی انجام داده است.