خرداد: روزنامه اعتماد در گفت وگویی با سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه، نوشت: ما شاهد تلاشهای مداوم از سوی برخی چهرهها و لابیها در امریکا برای زیرسوال بردن برجام یا آسیب زدن به آن هستیم. ما به امریکا در خصوص این اقدامات در قویترین و شدیدترین حالات ممکن هشدار دادهایم.
در گزیده ای از این گفت وگو آمده است: یک رابطه پر اما و اگر که همواره در مسیری رو به صعود بوده اما در مقاطعی هم این سیر صعودی گرفتار سکون یا توقفهای مقطعی شده است. تهران و مسکو هر روز درحوزههای جدیدی از رابطه، توسعه و ثبات را تجربه میکنند. همکاریهای سیاسی، امنیتی، اقتصادی و نظامی نگاهها را به سمت رابطه تهران و مسکو جلب کرده است. در تازهترین دور این رایزنیها، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه برای سفری یک روزه به تهران آمد. گفته شده است که چند و چون اجرای برجام در سایه بدعهدیهای امریکا و البته تهدیدهای لفظی توافق توسط مقامهای متفاوت این کشور در راس رایزنیها قرار داشته است. در حاشیه دیدارهای معاون وزیر امور خارجه روسیه با مقامهای ایرانی، گفتوگوی تفصیلی با وی داشتیم که بخشی از آن به شرح زیر است:
**محورهای دیدار روز سهشنبه شما با مقامهای ایرانی چه مسائلی را شامل میشد؟ آیا در این دور تنها مذاکراتی با آقای سیدعباس عراقچی، معاون حقوقی و امور بینالملل وزارت امورخارجه داشتید؟
من گفتوگوها و رایزنیهای خود با آقایان (سیدعباس) عراقچی و (مجید) تختروانچی، معاونان وزرای امور خارجه ایران را به پایان بردم. بیشترین تمرکز ما بر توافق هستهای، اجرای برجام و آینده این توافق بود. همانطور که میبینیم مسیر پیش رو بدون دستانداز نیست و به نوعی میتوان گفت که مزاحمتهایی در مسیر هم پیشبینی میشود و ما هم در این سفر در مورد مواردی از این دست که باید به آن توجه کنیم با هم رایزنی کردیم.
**آیا روسیه در شش ماه گذشته از حضور ترامپ در قدرت بر دولت وی برای پایبندماندن به برجام فشاری وارد کرده یا پیام مستقیمی در این باره به واشنگتن داده است؟ به عنوان مثال ما از خانم فدریکا موگرینی به کرات جملات بسیار مثبتی در مورد تضمین اجرای برجام میشنویم که به نوعی پیام واضح به دولت جدید امریکا است.
میتوانید مطمئن باشید که ما تا همین حالا به دفعات و در سطوح مختلف ازجمله در سطوح بسیار عالی سیاسی این پیام را به مقامهای امریکایی دادهایم. ما گفتهایم که هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد. گفتهایم که این تنها راهکار بلندمدت و با ثبات برای مشکلاتی است که پیرامون برنامه هستهای ایران برای دورهای وجود داشته است و به صراحت بگویم که این مشکلات فضا را مسموم کرده و در آن فضا رسیدن به بسیاری از مسائل و اهداف هم با چالشهایی روبهرو شده بود. اکنون، برنامه جامع اقدام مشترک وجود دارد و این برنامه تفاوتهایی در فضا ایجاد کرده است که یکی از آنها کاستن از برخی فشارها، برداشته شدن برخی از تحریمها و البته نه همه آنها است که این هم یکی از مشکلات است. ما شاهد تلاشهای مداوم از سوی برخی چهرهها و لابیها در امریکا برای زیرسوال بردن برجام یا آسیب زدن به آن هستیم. ما به امریکا در خصوص این اقدامات در قویترین و شدیدترین حالات ممکن هشدار دادهایم. ما فکر میکنیم که هرگونه کنار زدن برجام یا تلاش برای اعمال تغییرات یا اصلاحات در آن میتواند به ضرر منافع امریکا هم باشد.
**در پاسخ به این هشدارها و رایزنیهای مستقیم در سطوح عالی که میفرمایید آیا سیگنال مثبتی دریافت کردهاید که امریکا به اجرای برجام ادامه خواهد داد؟
آنچه ما میدانیم این است که دولت امریکا در میانه پروسه بررسی سیاستهایش در قبال ایران از جمله بررسی داخلی برجام به اضافه دیگر ابعاد سیاست خارجی و دیپلماسیشان در قبال تهران است. نمیدانیم که این پروسه بررسی چه زمانی به پایان خواهد رسید. ابتدا فکر میکردیم که باید در اواسط تابستان به پایان برسد که این بازه زمانی از چند روز پیش آغاز شده است. اما نه در چندروز گذشته نتیجه این بازبینی اعلام شد و نه قرار است در چند روز آینده این اتفاق رخ بدهد. لذا من فکر میکنم که تا پیش از پایان تابستان آنها نتیجه این بازبینی را اعلام کنند. شاید هم در پایان تابستان نیز اعلام نشود و اعلام نتیجه به بعدتر موکول شود اما این تداوم حس ابهام و نامشخص بودن وضعیت امریکا در قبال برجام به هیچوجه کمککننده نیست. ما فکر میکنیم بسیار بهتر خواهد بود اگر امریکا تصمیم به حفظ برجام بگیرد و این تصمیم خود را هم هرچه زودتر اعلام کند. البته که ما یک بار دیگر در مورد سناریوی بسیار مخرب بررسی مجدد وضعیت توافق هستهای با ایران به امریکا هشدار میدهیم.
**آیا در دیدار میان ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه و دونالد ترامپ رییسجمهور امریکا در مورد نقش منطقهای ایران یا توافق هستهای صحبتی شد؟
اجازه بدهید ابتدا این را بگویم که این دیدار یکی از حساسترین و پرسوژهترین دیدارها بود. من در این نشست حضور نداشتم و تنها مقامهای حاضر در این نشست از هر دو سو (جز روسای جمهور) سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه و رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه ایالات متحده بودند. اما نشست فوق بسیار مهم و حساس بود که چندساعت هم طول کشید. بحثها در این نشست پیرامون سه سرشاخه اصلی بود. یکی از آنها رابطه دوجانبه میان ایالات متحده و روسیه بود که در شرایط بسیار بدی قرار دارد. دولت باراک اوباما، رییسجمهور پیشین ایالات متحده عمدا شرایطی را ایجاد کرد که دولت بعدی با توجه به آن شرایط به سختی بتواند در مسیر درست با روسیه قرار بگیرد.
مساله ایران به عنوان یک نیروی منطقهای مثبت، یک بازیگر مهم که تلاش میکند بر ثبات و عقلانیت در این منطقه به منظور کمک به مردم سوریه بیفزاید نیز در این نشست مطرح شد و رییسجمهور پوتین نیز بر این نکته تاکید پررنگ داشتند. البته رد نمیکنم که رییسجمهور ترامپ این اظهارات رییسجمهور پوتین در مورد نقش ایران را به نرمی مورد شک و شبهه قرار دادند.
**مساله موشکی ایران در حالی که نه به برجام گره خورده است و نه نقض قطعنامه 2231 است به بهانه جدید امریکا در شورای امنیت برای تشدیدفشارها بر ایران تبدیل شده است. ما شاهد مخالفت صریح مسکو با این تلاشهای امریکا در شورای امنیت بودهایم. موضع رسمی و ثابت مسکو در این خصوص چیست؟
ما در این بحث شاهد یک سوءبرداشت (سوءتعبیر) بسیار واضح سیاسی از جانب امریکا از توافق به دست آمده (با ایران) هستیم. هیچ چیز در 2231 به امریکا اجازه نمیدهد که این بازی کثیف را با برنامه آزمایش موشکی ایران و در کلیت با برنامه موشکی ایران انجام دهد. در قطعنامه 2231 از ایران دعوت میشود یا خواسته میشود که از آزمایش کردن موشکهایی که برای حمل کلاهک هستهای به شکل مشخص طراحی شدهاند، خودداری کند. دعوت کردن یا درخواست کردن با ممنوع کردن یکی نیست. این مساله یک امر بدیهی برای هر انسان منطقی است. مساله دوم این است که ایران هیچ کاری برای توسعه تسلیحات و تجهیزات هستهای انجام نمیدهد. ما در این خصوص بسیار مطمئن هستیم و فکر میکنم که برجام یک موفقیت بزرگ در تامین اعتماد کامل به ماهیت صلح آمیز برنامه هستهای ایران است و این مساله یکی از پایههای برجام است.