خرداد: روزنامه وقایع اتفاقیه در بررسی درگیری نیروهای دریایی ایران با ناوهای آمریکایی در گزارشی نوشت: درگیری و تنش میان ناوهای آمریکایی و قایقهای ایرانی نیروی دریایی سپاه پاسداران بهانه نهچندان تازه آمریکا برای جولاندادن در منطقه خاورمیانه است.
در ادامه این گزارش می خوانیم: آمریکا مهمان خودخواندهای است که به بهانه حفاظت از نفتکشهای عربی وارد خلیجفارس شد و دیگر قصدی برای خروج از این محدوده ندارد اما تداوم درگیریهای میان نیروهای دریایی ایران و آمریکا در شرایط فعلی خاورمیانه میتواند تبعاتی را به همراه داشته باشد و ایران باید از طرق متعارف بینالمللی پاسخ این اقدامات تحریکآمیز آمریکا را دهد.
روز سوم مرداد سال جاری بود که برای چندمینبار ناوشکن آمریکایی مستقر در خلیجفارس با قایق شناور سپاه پاسداران درگیر شد. این خبر را مقامات آمریکایی اعلام کردند، درحالیکه ایران واکنشی به آن نشان نداد. دو مقام آمریکایی همان روز مدعی شدند که یک ناو نیروی دریایی آمریکا اقدام به شلیک اخطار به سمت یک قایق گشتزنی ایرانی در کرانه شمالی خلیجفارس کرده است. مقامهای پنتاگون مدعی شدند که قایق ایرانی به فاصله 150 یاردی (حدود 140 متر) ناو آمریکایی «یواساس تاندر بولت» نزدیک شده بود. آنها ادعا کردند که قایق ایرانی به هیچیک از علائم ارتباطی شناختهشده بینالمللی برای اعلام وضعیت خطر، اعم از تماسهای رادیویی، شلیک منور و پنج انفجار کوتاه توجهی نکرده است.
این در حالی است که روابط عمومی منطقه سوم نیروی دریایی سپاه در پاسخ به این لفاظیهای آمریکا طی اطلاعیهای اعلام کرد که رزمناو آمریکایی در شمال خلیجفارس به سمت یک شناور گشتی نیروی دریایی سپاه که در آبهای بینالمللی در حال گشتزنی بود، حرکت کرده و به قصد تحریک و ایجاد هراس مبادرت به شلیک دو گلوله هوایی کرد. این اطلاعیه افزوده است: شناور نیروی دریایی سپاه بدون اعتنا به رفتار غیرحرفهای و تحریکآمیز آنها به مأموریت خود ادامه داد و پس از مدت کوتاهی شناور آمریکایی منطقه را ترک کرد.
چند روزی از این ماجرا گذشته است اما هنوز هم آمریکاییها از مواضع خود کوتاه نمیآیند. آنها ادعا میکنند که قایقهای تندروی ایرانی بدون توجه به ضوابط آبهای بینالمللی به ناوهای آمریکایی نزدیک میشوند. بااینحال، باز هم ناوشکنهای آمریکایی وارد محدوده آبهای ایران شدند. این اقدامات آمریکاییها را نیروی دریایی با صدور اطلاعیه تأیید کرد. روز گذشته روابط عمومی ناوتیپ ذوالفقار منطقه چهارم نیروی دریایی سپاه از تکرار اقدام تحریکآمیز و غیرحرفهای آمریکاییها طی یک هفته گذشته در خلیجفارس خبر داد.
نیروی دریایی سپاه در اطلاعیهای اعلام کرد: با گذشت چند روز از اقدام تحریکآمیز یک رزمناو آمریکایی در شمال خلیجفارس که با شلیک دو گلوله هوایی برابر شناور گشتی نیروی دریایی سپاه صورت پذیرفت، شناورهای آمریکایی اینبار در منطقه میانی خلیجفارس اقدام مشابهی را مرتکب شدند. در این اطلاعیه هم اشاره به اینکه در ساعت چهار بعدازظهر جمعه (6 مرداد) هم ناو هواپیمابر نیمیتز و رزمناو همراهش درحالیکه تحت رصد و رهگیری ناوچههای موشکانداز ناوتیپ ذوالفقار منطقه چهارم نیروی دریایی سپاه قرار داشتند، در محدوده نفتی- گازی «رسالت» اقدام به پرواز بالگرد و نزدیکشدن به شناورهای سپاه کردند، شده است. در این اطلاعیه تصریح شد که آمریکاییها با حرکتی تحریکآمیز و غیرحرفهای، با اخطار به شناورهای ناوتیپ ذوالفقار مبادرت به پرتاب منور ورزیدند که رزمندگان اسلام بدون اعتنا به رفتار نامتعارف و غیرمعمول شناورهای آمریکایی، مأموریت خود را در منطقه دنبال کرده و ناو هواپیمابر و رزمناو همراه منطقه را ترک کردند.
**آمریکا به متحدانش پیام میدهد
این در حالی است که در 6 ماه اخیر، ناوهای آمریکایی چندینبار در آبهای خلیجفارس اقدام به شلیک گلوله و ایجاد ناامنی کردهاند که البته با پاسخ قاطع نیروی دریایی سپاه پاسداران مواجه شدهاند. شعیب بهمن، کارشناس مسائل منطقه و حوزه خلیجفارس در گفتوگو با «وقایعاتفاقیه» معتقد است که رویاروییهای پیشآمده در منطقه خلیجفارس مربوط به سیاستهای ترامپ در آمریکاست. بهمن میگوید: آمریکا به دنبال این است که با بزرگنمایی اقدامات اینچنینی، تنشهای داخلی و کشمکشهای سیاسی درون آمریکا را بپوشاند. بههمیندلیل موضوع ایران و کرهشمالی را برجسته کرده و روی آن مانور میدهد. بهمن اظهار میکند: دولت ترامپ به این عقیده رسیده است که ایران در دوره هشت سال ریاستجمهوری اوباما، موفق شده قدرت خود در منطقه را بیشازپیش افزایش و گسترش دهد و این مسئله بههیچوجه به نفع آمریکا نیست. درواقع میتوان گفت که ایران منافع آمریکا و متحدانش را در منطقه به چالش کشیده است.
این کارشناس با اشاره به اینکه پیشازاین آمریکاییها سعی کرده بودند که برخوردهایی را با نیروهای ایرانی در سوریه داشته باشند که در این برخوردها هم ناکام ماندند، اظهار میکند: آمریکا در شرایط فعلی هم قصد دارد با افزایش تحرکات خود در منطقه خلیجفارس ضمن اینکه به ایران هشدار میدهد، پیامی را هم به کشورهای متحد خود در حاشیه جنوبی خلیجفارس دهد که آمریکا در این منطقه حضور دارد و میتواند در مواقع مقتضی هم حتی وارد عمل شود. این کارشناس ادامه میدهد: آمریکا تمایل دارد که همچنان خود را بهعنوان قدرت برتر و هژمون در نظام بینالملل معرفی کند. این درحالی است که در بحران سوریه هیچ ابزار خاصی ندارند. بههمیندلیل سعی میکنند این وجهه را از خود به نمایش بگذارند که هنوز مدیریت بحرانها در منطقه خاورمیانه در دست آنهاست.
بهمن اشاره میکند که چنین اقداماتی از سوی آمریکا نمایشی است و آمریکاییها میدانند که نباید وارد رویارویی با ایران شوند زیرا اولا ایران از گذشته در آن حضور داشته و آمریکاییها فاصله جغرافیایی زیادی با منطقه دارند. ثانیا پایگاههای نظامی آمریکایی در منطقه در تیررأس نیروهای ایرانی قرار دارند؛ لذا تصمیمگیری و اختیار عمل آمریکاییها را سخت میکند و تهدیدهای خود را به سمت عملیشدن پیش میبرند؛ در نتیجه با چنین اقدامات تحریکآمیز و نمایشی دوست دارند نشان دهند که آمریکاییها هم در منطقه حضور دارند.
**تلاش دو کشور برای کاهش درگیریها
اما با توجه به افزایش تنشهای میان ناوهای آمریکایی و نیروهای ایرانی، دو هفته پیش یک طرح قانونیای که خواستار ایجاد کانالهای ارتباطی بین آمریکا و ایران جهت جلوگیری از درگیریهای تصادفی میان دو طرف در آبهای خلیجفارس بود، به تصویب مجلس نمایندگان آمریکا رسید؛ بنابر این طرح وزیر دفاع آمریکا ملزم میشود با هماهنگی وزیر امور خارجه این کشور گزارشی درباره مزیتهای حصول توافق میان نظامیان ایران و آمریکا و نظامیان سایر کشورهای حاضر در آبهای خلیجفارس تهیه و آن را تقدیم کمیتههای مرتبط در کنگره کند. هدف از این اقدام، جلوگیری از برخوردهای نظامی تصادفی در آبهای خلیجفارس و تنگه هرمز عنوان شده است.
صباح زنگنه، کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتوگو با «وقایعاتفاقیه» درباره تصویب همین طرح در آمریکا میگوید: چنین اقداماتی میتواند مناسب باشد و راههایی را پیشبینی کنند تا تنشها کاهش یابد اما مشکل آمریکا این است که در بدنه این کشور هماهنگی وجود ندارد و هر بخش شعار متفاوتی سر میدهد. میان پنتاگون، سیآیای، فرماندهی نیروهای غرب آسیا و ریاستجمهوری وحدت نظر وجود ندارد که همین مسئله میتواند برای تمام کشورهای منطقه هزینهبر باشد.
**ورود آمریکا به مناطق نفتی ایران غیرقابلقبول است
زنگنه درباره افزایش تنشهای میان نیروی دریایی ایران و آمریکا معتقد است که حضور آمریکاییها در منطقه همواره موجب دردسرهایی بوده و تهدیدی برای ثبات و امنیت کشورهای منطقه محسوب میشد. این در حالی است که این کشور همواره مدعی دفاع از منطقه بوده اما حضور آنها نهتنها اطمینانبخش نیست بلکه تنشزاست. زنگنه با اشاره به اینکه نیروهای آمریکایی از اختیارات و توانمندیهایی برخوردارند، تصریح میکند: این امر موجب ترددهای مشکوک آمریکاییها در اطراف مناطق نفتی و گازی ایران شده که اقدامی تحریکآمیز بوده و برای نیروهای ایرانی غیرقابل قبول است. این کارشناس ادامه میدهد که این ناوگان متکی به قدرت فوقالعادهای است و بههمیندلیل تصور میکنند که هرجا باشند باید به آنها آزادی و اختیار داده شود.
**اقدام متعارف ایران برای ارسال اخطار به آمریکا
زنگنه درباره نحوه برخورد ایران با این موضوع بیان میکند: بخشهای دیپلماسی وزارت امور خارجه باید وارد عمل شوند و راههایی برای عدم تنش بیابند. او درباره اقدامات ایران در قبال رفتار تحریکآمیز ناوهای آمریکایی تأکید میکند که اولا باید وزارت امور خارجه به دولت آمریکا و حتی نمایندگی این کشور در سازمان ملل و وزارت امور خارجه آمریکا اخطار دهد. ثانیا از طریق متعارف اقدام به ارسال پیام اخطار به ناوشکنهای آمریکایی کند. ایران باید محدوده مناطق مهم نفتی و حوزه آبی خود در خلیجفارس را که مصوب مجلس شورای اسلامی است، به نهادهای بینالمللی اطلاع دهد که در صورت ورود نیروهای آمریکایی به این محدودهها اخطارهای ایران بهطور رسمی ثبت و به این نهادها ارجاع داده شود تا امکان پیگیری برای ایران فراهم شود.