دوران متفاوت سیاست ورزی در غیاب اسطوره ها

به گزارش خرداد؛ تاریخ ملت های شرق و غرب گیتی مملو از این چهره های متمایز و منحصر به فردی است که در نقطه کانونی تحولات قرار گرفته و همه چیز قائم به کیش و کنش آنان تغییر و تحول یافت، آموزه های متفاوت سیاسی در دوران معاصر و تکثرگرایی و مولفه های سیاست ورزی دموکراتیک نیز نقش چهره های کاریزماتیک و سیاستمداران کارکشته و متمایز را تقلیل نداده و آنان همچنان در گرانیگاه و نقطه ثقل فعل و انفعالات جمعی قرار داشتند. 

دهه هفتاد میلادی آغاز بروز و ظهور تاثیر گذار این دست سیاستمداران در خاورمیانه رو به تغییر و تحول بود، در ایران یکی از بزرگترین انقلاب های تاریخ معاصر قائم به شخصیت و راهبری امام خمینی (ره) رقم خورده و بساط حکومت 2500 ساله شاهنشاهی را برچید، در لبنان شخصیتی چون امام موسی صدر بروز و ظهور یافته و تحولات عمیقی در این کشور هفتاد و دو ملت رقم زد، عرفات در فلسطین نماد مبارزه با رژیم صهیونیستی شد و در لیبی یا عراق دیکتاتورهایی چون قذافی و صدام بروز و ظهور یافتند و .... 

در موج دوم و عطف به این جوش و خروش ها، سیاستمداران متمایزی خود را برکشیده و در طول چند دهه گذشته در غیاب اسطورهای تحول آفرین، مردان تدبیر و سیاست ورزی شده و قائم به کنش گری ایشان تحولات سیاسی سر و شکل گرفت، سیاستمدارانی که نماد عقلانیت سیاسی بودند و مردان اعتماد آفرین و ثبات بخش، اگر آن جذابیت و صلابت اسطوره های آغازین و تحول آفرین را نداشتند اما محل رجوع و لنگر ثبات و نماد سیاست ورزی هوشمندانه و تدبیر خردمندانه در میان تلاطم های پردامنه بودند.

سیاستمدارانی چون اکبر هاشمی رفسنجانی در ایران یا جلال طالبانی در کردستان عراق از این دست چهره های شاخص سیاست ورزی در چند دهه اخیر بوده اند، مردانی که فراز و فرود بسیار دیده یا مغضوب و محبوب جماعت بسیاری بوده اند اما در نهایت همگان بر نقش آفرینی اثر گذار و متمایز آنان خوب یا بد متفق القول اند و اثر گذاری آنان در نقطه کانونی تحولات را منکر نبوده و نیستند. 

حال اما گذر ایام و چرخش ادوار ، حیات جسمانی آنان را به پایان رسانده و نکته آنجاست که در غیاب چنین چهره هایی، سیاست ورزی در خاورمیانه آنهم با این تکانه های پر تلاطم و فراگیر و پرشتاب چه سمت و سویی خواهد یافت، در غیاب بزرگانی که اهل مصلحت بودند و وزنه ثبات آفرین. 

شاید البته این توفیق اجباری باشد برای مردمی که می دانند، گذر ایام سر باز ایستادن ندارد و زندگی در سطوح مختلف آن توقف پذیر نیست و می بایست برای سامان دهی به امورات روزمره و رتق و فتق تحولات سیاسی و اجتماعی آستین ها را بالا زده و اگر چهره های خاص و تکیه گاه های مطمئن حضور ندارند، این خود آنان هستند که باید دست به کار شده و عقلانیت سیاسی را در رویکردها و عملکردهای خود متبلور کنند، فقدان چهره های اثر گذار هر چند آسیب و ثلمه ای سترگ و بزرگ است و پرکردن خلاء فقدان آنان سخت و شاید در وجوهی ناممکن اما گاه اجبار و تقدیر راهی جز تغییر را پیش روی ملت ها قرار نمی دهد. 

سیاست ورزی تعطیل بردار نیست آنهم در دوران و زمانه ای که فعل و انفعالات شتابان و پر طنین است و حال شاید چاره ای برایمان نمانده باشد که به جای نگاه به تک چهره های شاخص به خودمان رجوع و اعتنا کرده و در مسیر خودباوری و نقش آفرینی های جمعی خردورزانه و بدور از هیجانات و قبض و بسط های احساسی حرکت کنیم و این بار به جای سیاستمداران اسطوره ای ، سیاست ورزی میدانی؛  البته با چاشنی عقلانیت و همه جانبه نگری را برای برون رفت از مشکلات تدبیر و تمرین و پیشه کنیم.