يكي از مقدس ترين نهادهاي اجتماعي خانواده است كه زيربنايي ترين اقدامات مفيد و موثر براي نيروي انساني جامعه انجام مي دهد.
اين نهاد كه در همه نظام هاي اجتماعي از تقدس ويژه برخوردار است در جامعه ما نيز به عنوان خشت نخست تعليم و تربيت محسوب مي شود. نهاد خانواده تنها نهاد جايگزين ناپذيري است كه نمي توان هيچ يك از اقداماتش را به ساير نهادها واگذار كرد.
اين نهاد ارزشمند نقش كليدي در رشد و تعالي و شان و شخصيت اجتماعي به جاي مي گذارد، به گونه اي كه براي مطالعه ويژگي هاي جوامع، نخستين موضوع مورد بررسي است، چون خانواده مينياتور هر جامعه محسوب مي شود و خانواده خوب، جامعه سالم را مي سازد و برعكس اين قضيه نيز صادق است.
قطعاً مي توان ريشه بسياري از جرايم اجتماعي را در معضل و مشكلات خانواده ها جست. سنگ بناي بسياري از انحرافات اجتماعي در عملكرد خانواده است و براي ويراني يك جامعه كافي است خانواده ها را مورد هدف قرار داد و امروزه دشمن از روش هاي مختلف، اين نهاد ارزشمند را كانون حملات خود قرار داده و نخستين خاكريز جنگ نرم نهاد خانواده است.
متاسفانه برخي از نيروهاي خودي با اقدامات خود به تضعيف اين نهاد مهم اجتماعي مي پردازند. تاسيس مراكز همسرگزيني تير خلاصي بود به مداخله والدين در انتخاب همسر فرزندان، در حالي كه نهادهاي فرهنگي و اجتماعي بايد به پشتيباني و حمايت از اين نهاد معتبر اجتماعي بپردازد.
امروزه دنياي غرب نيز متوجه اهميت و ارزش اين نهاد شده و تلاش خود را روي تقويت آن متمركز كرده است.
اكثر برنامه هاي شبكه هاي ماهواره اي خانواده را مورد هدف قرار داده و خانواده ها متاسفانه به خاطر فقدان سواد رسانه اي تحت تاثير تبليغات مضر اين برنامه ها قرار گرفته اند.
بايد خانواده را از ابعاد گوناگون به رشد، ترقي و تعالي رساند تا بتواند عملكردهاي گذشته خود را با به روزآوري و متناسب با شرايط زمان به نحو احسن انجام دهد. بر اين اساس از عملكردهاي فراواني كه نهاد خانواده در نظام سنتي خويش به عهده داشت امروزه دستخوش تحولات شده و فهرست اندكي از آن باقي مانده است.
اين وظيفه بايد با بهسازي به دامان خانواده برگردد تا خانواده بتواند رسالت اصلي اش را آن گونه كه انتظار مي رود محقق سازد.
عملكردهاي ارزشمند خانواده امروزه كمرنگ شده است و مثلاً تعليم و تربيت كودكان به مهدكودك سپرده شده و خانواده نقشي در شكل گيري تربيت فرزند ندارد كه اين مساله بايد در عملكرد خانواده تقويت شده و با مداخله مستقيم خانواده اجرا شود. مسائل آموزش و پرورش نيز امروزه به بهانه حضور در مدرسه از خانواده ها سلب شده و مدارس با رويكرد صرفاً علمي فقط به انتقال دانش پرداخته و تعليم و تربيت را به ورطه فراموشي سپرده اند و اين اقدام در هيچ يك از اين دو نهاد محقق نمي شود و رسانه ها نيز با ناهماهنگي هاي خاص و به صورت غير مستقيم به اين معضل دامن مي زنند.
بزرگ ترين مشكل، ناهماهنگي هاي اهداف، سياست ها و برنامه هاي دستگاه هاي فرهنگي و اجتماعي جامعه در ارتباط با اين نهاد مقدس است.
ايجاد مهارت هاي شغلي و فراهم ساختن فرصت مناسب اشتغال از عملكرد هاي نظام سنتي خانواده ها بود كه امروزه به بخش دولتي سپرده شده و نظام آموزشي حتي در دوره تحصيلات آكادميك و تكميلي شرايط مطلوبي را براي خوداشتغالي جوانان فراهم نكرده است و در واقع اين نيز از نهاد خانواده سلب شد ولي در نهادهاي فني و حرفه اي و آموزشي نيز محقق نگشت و فارغ التحصيلي آغاز ناتواني هاي جوانان است، بنابراين بايد خانواده ها را با جديت در آموزش هاي شغلي جوانان وارد كرد و از آن ها كمك گرفت.
اميد است با برنامه هاي هماهنگ و مطلوب شرايط مناسبي براي رشد و ترقي و تعالي اين نهاد مهم اجتماعي فراهم شود.
منبع: ایران