اولویت های دوگانه ترامپ از سفر به پکن
خرداد:چین به عنوان سومین مقصد سفر 12 روزه رییس جمهوری آمریکا به منطقه آسیای جنوب شرقی، نزد کاخ سفید از چند جنبه مهم و قابل توجه به نظر می رسد. گسترش تعاملات تجاری و اقتصادی دوجانبه و همچنین مهار فعالیت های هسته ای و موشکی کره شمالی از راه پکن از جمله اولویت های هیات آمریکایی در این سفر بود.
به گزارش خرداد به نقل از ایرنا، «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا روز چهارشنبه هفدهم آبان ماه در ادامه سفر آسیایی خود پس از ژاپن و کره جنوبی وارد پکن شد تا با مقامات این کشور در ارتباط با مسائل منطقه ای و جهانی دیدار و گفت وگو داشته باشد.
طولانی ترین سفر خارجی ترامپ به همراه هیاتی بلندپایه از مقامات سیاسی و کارشناسان اقتصادی از اهمیت منطقه جنوب شرقی آسیا برای دولت تازه کار ایالات متحده نشان دارد؛ سفری که با هدف های مشخصی صورت گرفته است.
** کره شمالی، هدف نخست سفر آسیایی ترامپ
اختلاف آمریکا و کره شمالی و تشدید تنش ها بین این دو کشور در دولت ترامپ فزونی گرفته و پیشتر انتظار می رفت که در سفر کنونی توجهی ویژه به آن نشان داده شود؛ موضوعی که اتفاق افتاده و رییس جمهوری ایالات متحده در هر نشست و دیداری بر ضرورت هماهنگی و مقابله با فعالیت های پیونگ یانگ تاکید می کند.
ترامپ کشور چین را یکی از حامیان کره شمالی می داند که به رغم تهدید و تنگناهای بین المللی عیله پیونگ یانگ همچنان از آن حمایت می کند. بنابراین، رییس جمهوری آمریکا در جریان این سفر سعی کرد تا از نفوذ چین بر کره شمالی استفاده کرده و کره شمالی را از پیمودن ادامه راه خود منصرف سازد. سخنان ترامپ در پکن مبنی بر اینکه «چین و آمریکا می توانند مشکلات جهان را حل کنند» به همین موضوع اشاره داشت.
در ماه های گذشته با تشدید تنش ها بین آمریکا و کره شمالی، چین نیز در کنار شمار از کشورهای دیگر و اعضای شورای امنیت سازمان ملل، تحریم هایی را علیه همسایه خود وضع کرد تا بلکه از عمق فاجعه بکاهد و از درگیری نظامی احتمالی واشنگتن و پیونگ یانگ جلوگیری به عمل آورد.
با چنین پیشینه ای، ترامپ هجدهم آبان ماه پس از دیدار با «شی جین پینگ» همتای چینی خود ضمن تقدیر از برخی اقدامات مقامات پکن در کاهش تجارت با کره شمالی و قطع ارتباطات بانکی با پیونگ یانگ، اظهار کرد که «امیدوارم که چین سریع تر و موثرتر از دیگران درباره این مشکل اقدام کند.»
البته این به معنای عدم فشار آمریکا بر چین با هدف دست کشیدن از حمایت کره شمالی نیست چرا که در آستانه ورود ترامپ به چین، کمیته امور بانکی، مسکن و شهری سنای ایالات متحده طرحی را تصویب کرد که بر مبنای آن بانک های چینی مرتبط با کره شمالی تحریم خواهند شد.
به نظر می رسد که کاخ سفید در راهبرد جدید خود در قبال کره شمالی، همزمان با بکارگیری ابزار تهدید، سیاست منزوی سازی پیونگ یانگ را از طریق متحدان این کشور از جمله چین و روسیه دنبال می کند. در خواست وی مبنی بر دیدار و گفت وگو با «ولادیمیر پوتین» رییس جمهوری روسیه نیز بخشی از این راهبرد است.
ابزار تهدید ترامپ در قبال کره شمالی را هم می توان در کلام و عمل وی آشکارا مشاهده کرد. افزون بر هراس افکنی ترامپ مبنی بر احتمال برخورد نظامی و رو در رویی مستقیم آمریکا با کره شمالی، مانورهای مشترک آمریکا با بازیگران همجوار کره شمالی هر چند ماه یک بار تکرار می شود.
از این رو، همزمان با سفر ترامپ به کشورهای آسیای جنوب شرقی، شاهد مانور دریایی بزرگی با حضور سه ناو هواپیمابر آمریکایی و ناوهای جنگی کره جنوبی در غرب اقیانوس آرام هستیم که به منظور هشدار به مقامات کره شمالی برپا شده است.
** اولویت روابط دوجانبه با چین بر منافع جمعی
نگاهی به سیاست های اقتصادی ترامپ در ماه های گذشته به خوبی این نکته را آشکار می سازد که دولت جدید آمریکا به دنبال رهایی از پیمان ها و توافق های الزام آور منطقه ای و بین المللی و در عین حال مدافع روابط تجاری و اقتصادی دوجانبه است و این موضوع بر روابط با چین نیز صدق می کند.
رییس جمهوری آمریکا به محض ورود به کاخ سفید از برخی پیمان های بین المللی خارج شد چرا که معتقد بود این معاهده ها منافع ایالات متحده را تامین نمی کنند. خروج آمریکا از پیمان تجاری ترنس-پاسیفیک (TPP) یکی از این موارد بود؛ پیمانی با 800 میلیون جمعیت و 40 درصد از فعالیت صنعتی جهان که حدود یک سال از عمر آن می گذشت اما هنوز وارد مرحله اجرا نشده بود.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که خروج آمریکا از پیمان تی.پی.پی و خلا ناشی از حضور اقتصادی آمریکا در بازارهای این منطقه، راه را برای نفوذ اقتصادی چین در آسیای جنوب شرقی هموارتر از گذشته خواهد کرد و به منافع ایالات متحده آسیب جدی خواهد رساند. این مسائل اما بر تصمیم ترامپ موثر واقع نشد و رییس جمهوری آمریکا که تی.پی.پی را برای کارگران و بازار کار ایالات متحده زیانبار می دانست، روابط دوجانبه را بر مناسبات درون پیمانی اولویت داد.
رد پای تمایل ترامپ به برقراری و توسعه تعاملات دوجانبه در جریان سفر کنونی به آسیا نیز مشهود است. به طوری که وی در جریان سخنرانی در نشست سران «سازمان همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه» (اپک) در ویتنام، اظهار کرد: ایالات متحده آماده است تا با هر کشوری در منطقه هند-اقیانوسیه قرارداد دوجانبه تجاری امضا کند اما چنین قراردادی باید در چارچوب احترام و منافع مشترک باشد.
سفر ترامپ و هیات همراه او به چین فرصتی را رقم زد تا این دو کشور در سطوح دولتی و خصوصی توافقنامه هایی را به امضا برسانند که توافق توسعه میادین گازی در آلاسکا به ارزش 43 میلیارد دلار یک نمونه از آن به شمار می رود. این توافق در راستای گسترش روابط دوجانبه و افزودن بر توافقات گذشته آنها قابل ارزیابی است؛ توافقاتی دوجانبه که ارزش تقریبی آن به 250 میلیارد دلار می رسد.
نکته مهم دیگر این که اختلاف نظر بین مقامات پکن و واشنگتن در قبال تجارت آزاد برجسته است. برخلاف نگاه چینی ها به اهمیت بازار آزاد و استفاده حداکثری از آن، ترامپ معتقد است که این نوع تجارت سبب از دست رفتن میلیون‌ها شغل برای آمریکایی ها شده و وی به عنوان رییس جمهوری این کشور تلاش می کند تا به عدم توازن ناشی از تجارت آزاد پایان دهد.
