آیا دولت می‌خواهد ارز گران شود؟
خرداد: چند روزی است که با التهابات قیمتی روبرو بوده و قیمت دلار سیر صعودی و کم‌سابقه‌ای به خود گرفته است.
به گزارش خرداد؛ روزنامه آفتاب یزد نوشت: در این میان، برخی‌ها این شائبه را مطرح کرده‌اند که «همانند اواخر دولت احمدی‌نژاد که همزمان با گرانی ارز، دولت وقت، منابع درآمدی بیشتری کسب کرد و از این موضوع منتفع شد، دولت کنونی نیز به دلیل اینکه درآمدهایش کاهش یافته بی‌میل نیست که دلار گران شود تا از طریق فروش دلار در بازار آزاد، درآمد بیشتری به دست آورد.»
بنده نه با دولت قبلی و نه با دولت فعلی قرابت و نزدیکی نداشته و ندارم و هیچ‌کدام از این دولت‌ها برایم فرقی نمی‌کند اما باید به نکاتی در این باره اشاره کنم. در کشور ما بزرگترین دارنده ارز خارجی، دولت است. یعنی ارز حاصل از فروش نفت و صادرات پتروشیمی عمدتا دست دولت است. بنابراین دولت است که می‌تواند بازار ارز را کنترل کند یعنی با عرضه ارز بیشتر و یا کمتر می‌تواند تعادل بین عرضه و تقاضا را به نفع افزایش قیمت و یا به نفع کاهش قیمت برقرار کند. زمانی که دولت به بازار، ارز سرازیر نمی‌کند، تعادل میان عرضه و تقاضا از بین می‌رود و این موضوع منجر به افزایش قیمت ارز می‌شود. البته من مطمئن نیستم که واقعا دولت بخواهد قیمت دلار افزایش یابد. برای اینکه دولت بهتر از هر کسی می‌داند که این افزایش قیمت دلار به بازار شوک وارد می‌کند و باعث افزایش قیمت کالاها و خدمات می‌شود. افزایش قیمت کالا و خدمات نیز آثار تورمی خواهد داشت.این در حالی است که دولت کوشش می‌کند تورم را با استفاده از هر فرمولی نظیر پایه پولی، سیاست‌های انقباضی پولی و ... کاهش دهد.
بنابراین تمایل به گرانی دلار برخلاف هدف اصلی دولت در کاهش تورم است. من تصور می‌کنم دولت خودش کاملا به این موضوع واقف است که نباید این اتفاق بیفتد اما این سوال مطرح می‌شود که چرا این اتفاق درحال رخ دادن است؟ باید توجه داشت که دست دولت در تامین ارز تا حدودی بسته است. وقتی دولت می‌گوید که برای واردات یک سری از کالاها ارز مبادله‌ای نمی‌دهد، معنایش این است که واردکنندگان باید ارز موردنیاز خود را از بازار آزاد تامین کنند و این کار به معنای افزایش تقاضا در بازار است. حال این افزایش تقاضا درحالی رخ می‌دهد که عرضه ارز افزایش نیافته است. آقای رئیس‌جمهور چند وقت پیش گفتند که به طور معمول در آذر و دی قیمت ارز افزایش می‌یابد و در بهمن و اسفند کاهش می‌یابد. آقای سیف نیز مشابه همین سخنان را بر زبان آورده است.
نکته اینجاست؛ ما که می‌دانیم افزایش قیمت ارز بد است خب چرا مسئولان اجازه می‌دهند در آذر و دی این افزایش قیمت رخ دهد؟ جواب این است که حتما دولت گرفتاری‌ها و مشکلاتی دارد که نمی‌خواهد همه آنها را علنی و مطرح کند زیرا بازتاب منفی پیدا می‌کند. بنابراین تلاش دولت این است که بی‌سر و صدا و با چراغ خاموش این مسئله را مدیریت کند. در دولت آقای احمدی‌نژاد هم که این مسائل اتفاق افتاد همین ماجراها بود و تفاوتی با اکنون ندارد. به هر حال دست دولت بسته است. ضمن اینکه فشار ارزی برای واردات در سه ماه آخر سال بیشتر از بقیه ماههای سال است زیرا واردکنندگان فکر می‌کنند که در سال آینده تغییراتی در تعرفه واردات و قوانین و مقررات مربوطه به وجود می‌آید و بنابراین تلاش می‌کنند تا حتی الامکان واردات خود را تا قبل از پایان سال انجام دهند. به همین دلیل است که تقاضا برای ارز بالا می‌رود. البته یک مقدار فشارهای بیرونی به کشور ما هست که در اینجا نمی‌خواهم درباره آن صحبت کنم.
به هر حال به نظر می‌رسد اگر روند گرانی ارز به یک حد مشخصی برسد دولت تلاش می‌کند که ذخایر ارزی خود را وارد بازار کند تا جلوی افزایش قیمت دلار را بگیرد.
مسعود دانشمند-کارشناس اقتصادی 
