مصاحبه با کودکی که خودش اسباب بازی‌اش را می‌سازد
کودکی با عینک ضخیم روی چهارپایه ایستاده تا قدش به دستگاه خراطی برسد و درست مثل شخصیت «لوسین» در کارتون «بچه‌های کوه آلپ»، اسباب‌بازی می‌سازد.
خرداد:برای من که سالهاست صنایع‌دستی می‌بینم سی‌امین نمایشگاه ملی صنایع‌دستی با 500 غرفه پر زرق و برقش دلم را نمی‌لرزاند اما درست در آخرین غرفه، آخرین بند مقاومتم می‌گسلد و پایم به زمین می‌چسبد. کودکی با عینک ضخیم روی چهارپایه ایستاده تا قدش به دستگاه خراطی برسد و درست مثل شخصیت «لوسین» در کارتون «بچه‌های کوه آلپ»، اسباب‌بازی می‌سازد.
به گزارش خرداد ،گفت‌وگوی چهارنفره ما با محوریت صنایع‌دستی، حول خانواده‌ای‌ست که درست مثل فیلم‌های والت دیزنی و شاید هم شبیه برخی نیاکان این سرزمین، جشن‌های تولد و سال تحویلشان را در کارگاه هنری چوب خود می گیرند. پدر و مادری که دو پسر 7 و 4 ساله دارند و همکاری همدلانه‌شان، پویایی اقتصادی، شادی و طراوت اجتماعی و ارتقای فرهنگی مثال‌زدنی را به وجود آورده است.
و آنچه به اختصار گفته شد شاهد و مصداقی‌ست مهم برای این پیام: «ارتباط میراثی میان نسل‌ها، سـبب ظهور تبادل‌هایی غنی و فزاینده خواهد شد»
برگرفته از شعار سال 2018 شورای بین المللی (ایکوموس) : «میراث برای نسل‌ها» و شگفت اینکه منِ مصاحبه کننده پس از پیاده کردن این گفت‌وگوها و نوشتن گزارش و مقایسه‌ای که بین کودک گزارش ما و قهرمان کارتونی کودکی‌مان کردم باخبر شدم که او پاییز امسال به عنوان جوانترین نماینده ایران در بزرگترین آوردگاه صنایع‌دستی جهان در آرتیجیانای اروپا - در دامنه همان کوههای آلپ- حاضر خواهد بود.
**
ایرنا : خودت را معرفی می‌کنی؟
کودک هنرمند: پارسا قاضی هستم دوست دارم شغل بابام را دنبال کنم؛ تو کارگاه خراطی کار می‌کنم.
ایرنا : چند سال داری؟
پارسا : 7 سالمه، متولد 20 بهمن 1389
ایرنا : بین رشته‌های صنایع‌دستی فقط به خراطی علاقه داری؟
پارسا : انتخاب اولم خراطیه؛ شاید بعد رشته های دیگه رو هم کار کنم.
ایرنا : چند ساله کار خراطی می کنی؟
پارسا : از 4 سالگی کار می کنم پس (با انگشت نشان می دهد) میشه 3 سال.
ایرنا : استادان صنایع‌دستی به من گفتن کارهات خیلی عالیه و حالا هم خودم دیدم که چقدر حرفه‌ای کار می‌کنی؛ چه چیزهایی می‌سازی؟
پارسا : با خراطی همه چیز میشه درست کرد. مثل اسباب بازی. لوازم خونه و خیلی چیزهای دیگه.
ایرنا : شنیدم در مدرسه به دانش آموزها و هنرجوها درس میدی. شاگردهات چند سالشون هست؟
پارسا : از هفت سال به بالا
ایرنا : شاگردهای بزرگسال هم داری؟
پارسا : بله
ایرنا : نمی‌ترسی از اینکه تو خودت کوچولو هستی و شاگردهات از تو خیلی بزرگتر هستند؟
پارسا : اول کمی استرس داشتم اما الان هیچ استرسی ندارم.
یه چیزی بگم؟ (سر تکان می دهم) من الان یه کم کوچولو هستم؛ همه فکر میکنند این کار بهم نمیاد اگر بزرگتر بشم میاد. هر کی منو می‌بینه میگه این بچه چقدر کوچیکه ولی با این سن می‌تونه خراطی کنه.
ایرنا : شاگردهای بزرگ که همسن بابات هستند زود یاد می‌گیرند یا خیلی طول می‌کشه؟
پارسا : طول نمی‌کشه؛ زمان می‌بره !
ایرنا : خب چقدر زمان می‌بره؟
پارسا : یه ساعته آشنا میشن بعد چند سال شاید زمان ببره یاد بگیرند.
ایرنا: اگر من هم بخوام این کار را بکنم چه چیزهایی باید بدونم و یاد بگیرم؟
پارسا : تاریخچه چوب شناسی، ابزارشناسی، مراحل هنر کار خراطی؛ آخرش هم اجرای زنده.
ایرنا : مراحل کار چه چیزهایی هستند؟
پارسا : اول کار رو مرکزیابی می‌کنیم. نشونه‌گذاری می‌کنیم و بعد کارهای دیگه
ایرنا : تا حالا شده وسیله ای را خودت خیلی دوست داشته باشی و بخری و بعد خودت درستش کنی؟
پارسا : بله. من چکش دادگاه دوست دارم.
ایرنا: چکش رو توی فیلمها دیدی؟ چون تو دادگاههای ما که چکش نمی زنند.
پارسا : نه تو حراج ملی، صنایع‌دستی بابام قرار شد یه چکش برای پژمان بازغی که چکش می‌زد بسازه، من هم خوشم اومد خودم یکیش رو ساختم.
من یه بطری شیر دارم که صبح‌ها داخلش شیر می‌ریزم و می خورم خیلی ازش خوشم میاد واسه همین یه دونه شبیهش رو با چوب ساختم. هرچی دلم بخواد می سازم.
ایرنا: پارسا وقتی مدرسه میری و کاردستی می بری، معلم و همکلاسی‌هات تعجب نمی‌کنند؟
پارسا : بچه‌ها که باور نمی کردند، معلم‌مون هم باور نمی کرد. اول‌ها به من می گفت چقدر کار بابا و مامانت خوبه. اونها ساختند برات یا خریدی؟
ایرنا : احتمالا اونها فکر میکنند مثل بچگی‌های ما که کاردستی‌های مدرسه را پدر مادرهامون برامون درست می‌کردند تو هم همین کار رو می‌کنی.
پارسا : آره همش بهم میگن ولی بعد که مادرم میان مدرسه، فیلمم رو با موبایل نشون میدن که خودم می‌سازم باور کردند.
**
محمدحسن قاضی (پدر پارسا): متولد 58 هستم و مدرک تحصیلی مرمت بناهای تاریخی دارم و مدرک کارشناسی ارشد را در رشته مرمت آثار هنری گرفته ام.22 سال است در دانشگاه و کارگاه این رشته را درس می‌دهم. منبت و مشبک شیشه را در دهه 80 شمسی ابداع کرده‌ام و الان هم مجسمه‌سازی می‌کنم.
ایرنا : بدون تعارف کیفیت فنی کار پارسا چگونه است؟
پدر : پارسا از نظر فنی به مرتبه‌ای رسیده که کاملا در کارگاه به عنوان یک نیروی استادکار ماهر روی او حساب باز می‌کنم.
ایرنا : برای تقویت مهارتهای دیگر او هم کار کردید؟ از دیگر علایق او بگویید.
پدر : موسیقی، شنا و بسکتبال در مجموع بچه با استعدادی است.
ایرنا : چطور به چنین موفقیت کم‌نظیری دست پیدا کردید؛ کار با کودک دشواری‌های خاص خودش را دارد و وقتی کودکی هم از نظر تئوری و هم عملی به این درجه مهارت می‌رسد بالطبع شما برنامه و تخصص ویژه‌ای در این کار دارید.
پدر: بله. من حتی در ادواری تجربه کار با کودکان کندذهن، کر و لال و استثنایی را داشتم. حوصله و ذوق زیاد برای آموزش و خواندن کتاب های روانشناسی کودک، برای این کار لازم است.
ایرنا : قبل از پارسا با کودکان زیادی کار کردید که از شرایط معمول برخوردار بودند چرا آنها به این پختگی و درجه استادی نرسیدند؟
پدر : با کودکان زیادی کار کردم اما به محض اینکه آموزش به مراحل دشوار و بالا می‌رسید دیگر متوقف می‌شدند و توان بیشتر نداشتند اما پارسا از هوش و استعداد عجیبی در یادگیری برخوردار بود. پارسا هیچ محدودیتی برای من در آموزش باقی نگذاشت و به طور دقیق مثل یک فرد بزرگسال همه آموزش‌ها را تا مرتبه استادی بی هیچ سهل‌گیری با او کار کردم و پا به پا آمد.
ایرنا : شما چون مربی پارسا بودید برخلاف دیگران که از کارش متعجب می‌شوند برای شما عادی‌ست، آیا برای شما هم پیش آمده که یک اثر صنایع‌دستی بسازد که شما هم شوکه شوید؟
پدر : بله این اتفاق به دفعات متعدد رخ داده است و یکی دو مورد نیست که برای شما نام ببرم.
ایرنا : چه افقی را برای آینده‌اش ترسیم کردید؟
پدر : من تا مرحله توان و بضاعت خودم او را پیش برده‌ام از این به بعد خودش مسیر را انتخاب خواهد کرد چه بسا فراتر از کار ما و آثار درخشانی در آینده که زمان، این را نشان خواهد داد.
ایرنا : شوربختانه ما فراموش کرده‌ایم که کودکان نباید تا سنین نوجوانی و اخذ دیپلم و حتی دانشگاه فقط درس بخوانند و نیاز به فراگیری کارهای مهارتی بسیار دارند.
پدر: بچه‌ها وقتی کار مورد علاقه خود را از کودکی دنبال کنند خوشحال‌ترند؛ موفق‌ترند؛ هوش زیادی پیدا میکنند؛ احساس مسئولیت میکنند؛ وقتی به آنها بگوییم این پول در قبال توانمندی و کارایی تو به تو داده می‌شود از همین سن اقتصاد را می‌فهمند.
ایرنا : البته برای مخاطبان این مصاحبه روشن کنیم که مقصود از کار در این سن و سال، کار مورد علاقه و گرایش مهارتی‌ست که کودک دلبسته و مشتاق آن است و اسباب ارتقای او می‌شود و داستانش با «کودکان کار» که اسیر کار جبری و غیردلخواه تحمیل شده از طرف بزرگترها برای امرار معاش یا سوء استفاده هستند تفاوتی به اندازه شب و روز دارد.
پدر: کاملا فرق دارد. هدف از به کار گرفتن اجباری کودکان کار، پول درآوردن با ظلم و تعدی به حقوق آنهاست ولی اینجا هدف، ورزیده شدن کودک و پرورش و شکوفایی استعدادهایش است.
**
الهه علی میرزا (مادر پارسا): کارشناس مدیریت بازرگانی هستم. در 15 سالگی مهارت کار با چوب داشتم و مانند همسرم تجربه کار با کودکان اسکیزوفرنی و سندرم داون را دارم.
ایرنا : در جمع‌های فامیلی واکنش بستگان چگونه است؟
مادر : پارسا کانون توجه جمع فامیلی ما هست و همه فامیل علاقه خاصی به او دارند.
ایرنا : اینکه پارسا رشته خراطی را بین رشته‌هایی که شما بلد هستید انجام می‌دهد، انتخاب او بوده یا توصیه شما؟
مادر : علاقه خودش بود همه رشته‌ها را دید و خراطی را انتخاب کرد.
ایرنا : برای آموزش پارسا تقسیم کار هم داشتید؟
مادر : مباحث تئوری را من آموزش می‌دادم و درس‌های عملی را پدر.
ما حتی جشن تولدها و مراسم سال تحویل را در کارگاه چوبمان برگزار می‌کنیم.
ایرنا : روی پرورش مهارتهای فرزند دوم هم کار می‌کنید؟
مادر : بله کیان قاضی هم بچه دوم ماست که آرام آرام به جارو کردن براده‌های چوب در کارگاه علاقه پیدا کرده و از همین جاهای کوچک است که آن اتفاق بزرگ شروع می‌شود.
