سقوط آزاد ارز در بازارهای ایران/ هجوم فروشندگان خانگی به صرافی ها+ فیلم و تصاویر

خرداد؛شفقنا نوشت: پس از نوسانات شدید بازار ارز در ایران طی ماه های اخیر و در آخرین مورد که هر دلار آمریکا به ۱۸ هزار تومان هم رسید و حتی برخی تا ۲۰ هزار تومان هم پیش بینی کرده بودند اما به یک باره با سقوط ارز در بازار طی دیروز و امروز، سیلی از فروشندگان عمدتا خانگی به صرافی ها موجب شد قیمت انواع ارز به خصوص دلار به پایین ترین میزان خود طی این چند ماه برسد. کاهش قیمت ارز که برخی آن را سقوط آزاد توصیف کردند، از آغازین ساعت شب گذشته (دوشنبه شب) به خبر مهم رسانه ها و شبکه های مجازی تبدیل شد؛ به طوری که گزارش ها همراه با تصاویر در شهرهای مختلف، حاکی از صف طولانی در مقابل صرافی هاست. کانون صرافان ایرانیان ساعت ۱۸ عصر روز گذشته، قیمت دلار را ۱۵ هزا ر و ۳۰۰ تومان اعلام کرد اما گزارش ها حاکی از آن است که قیمت آن در شب گذشته به ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومان نیز رسید. در برخی شهرها حتی دلار با قیمت ۱۰ هزار تومان نیز دست به دست شده و برخی دارندگان ارز ابراز نگرانی کردند که قیمت دلار تا ۸ هزار تومان کاهش خواهد یافت. برخی خبرنگاران حاضر در خیابان های فردوسی و مولوی تهران خبر از خرید دلار فروشندگان خانگی به قیمت ۸ هزار تومان می دهند این در حالی است که دقایقی پیش تابلوی صرافی ها دلار را ۱۳ هزار تومان نمایش داد و خرید دلار از شهروندان را به ۱۰ هزار تومان رساند.

به گزارش خرداد به نقل از شفقنا، اکنون و با روند کاهش ارز در بازار این سوال مطرح است که این روند کاهشی تا کجا ادامه دارد؟ دلایل سقوط نرخ ارز چه بوده و اینکه امکان افزایش نرخ در روزهای آینده وجود دارد یا خیر؟ و در آخر اینکه در صورت ادامه کاهش نرخ ارز آیا قیمت کالاها از جمله مسکن، خودرو و بسیاری اقلام دیگر که طی ماه های گذشته گران شد هم کاهش می یابد؟

غلامرضا تاجگردون: باید روند کاهشی نرخ ارز ادامه یابد

در همین حال رییس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، گفت: باید روند کاهشی نرخ ارز ادامه یابد تا به یک میانگین مناسب دست یابد و صرافی‌ها و بانک‌ها برای کنترل بازار به بانک مرکزی کمک می‌کنند. غلامرضا تاجگردون، با اشاره به روند کاهشی نرخ ارز، گفت: مقرر شده بانک مرکزی براساس اختیارات واگذار شده مداخله بیشتری در بازار ارز کند، چراکه پیش از این بانک مرکزی در خصوص ارز و ذخایر ارزی ملاحظاتی داشت. به گزارش خانه ملت، رییس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای، با بیان اینکه اختیارات لازم به بانک مرکزی برای اینکه به عملیات‌های جدید پولی ورود کند تفویض شده است، افزود: پیش بینی می‌شود که اگر اتفاق خاصی رخ ندهد و بانک مرکزی بتواند به خوبی بازار را مدیریت کند روند کاهشی نرخ ارز ادامه یابد تا به یک میانگین مناسب دست یابد.وی ادامه داد: رسیدن نرخ ارز به رقم مناسب کمی زمان می‌برد، چراکه پرشی در بازار ارز اتفاق افتاده که باید تزریقاتی در آن انجام شود.نماینده مردم گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه با تصمیمات اتخاذ شده اخیر شاهد کاهش نرخ ارز در کشور خواهیم بود، تصریح کرد: یکی از ابزار‌های بانک مرکزی صرافی‌ها و بانک‌ها هستند و بانک مرکزی صرافی‌های مطمئن و بانک‌هایی که فعالیت ارزی را انجام می‌دهند را وارد کرده تا در بازار به بانک مرکزی کمک کنند.

ارز، ارزان‌تر می‌شود

روند کاهشی نرخ ارز در روزهای اخیر از چند منظر قابل بررسی و تحلیل است.کمال سیدعلی در ادامه یادداشت خود در روزنامه «اعتماد» نوشت: هر کالایی (چه گران و چه ارزان) مصرف نهایی مشخصی دارد. واردات کالا و خدمات از سایر کشورها، مصرف نهایی ارز و پول‌های خارجی برای کشور است. قیمت ارز روی مصرف نهایی کالاها و خدمات تاثیر می‌گذارد. هر چه ارز گران‌تر شود، کالاها و خدمات کمتری خریداری می‌شود. زمانی که نرخ ارز به حدد ۱۹ هزار تومان رسید، عملا خرید کالا یا خدمت از سوی تقاضا‌کنندگان با مشکلات عدیده‌ای همراه شد و نوعی سردرگمی در جامعه به وجود آمد.نتیجه منتج شده از رفتارها در آن برهه حساس، عدم کشش جامعه برای قیمت‌های بالاتر بود. همواره با دو گروه تقاضا‌کننده ارز روبه‌رو هستیم. دسته اول کسانی که از بیم کاهش ارزش پول ملی اقدام به خرید و نگهداری ارز می‌کنند. این دسته بالا رفتن نرخ ارز را نه در کاهش قدرت خرید کالا و خدمات که در تبدیل سرمایه‌های ریالی به ارزی می‌بینند و گاها به خروج سرمایه از کشور اقدام می‌کنند تا هر زمان که نرخ ارز بالاتر رفت، دلار را به ریال تبدیل کرده و سود کنند. دسته دوم افرادی هستند که نیاز فوری به کالاهایی (مثلا دارو) دارند که با نوسان ارز، تغییر قیمت می‌دهد. طبعا با هر نوسانی در نرخ ارز، تقاضای این گروه نیز دچار نوسان می‌شود تا جایی که استفاده از کالا یا خدمت به صفر نزدیک شود.زمانی که پالس‌های کاهشی نرخ ارز در بازار پدیدار شد (بعد از دلار ۱۹ هزار تومانی و ابلاغ بخشنامه بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز)، افرادی که برای حفظ ارزش دارایی‌های خود، ارز نگهداری می‌کردند، از بیم زیان و کاهش شدیدتر قیمت ارز، به بازارها آمدند تا ارزها را به ریال تبدیل کنند. دست به دست چرخیدن عکس‌های صف‌های طولانی برای فروش ارز و انتشار اخبارهای مبنی بر کاهش بیشتر ارز در روزهای آتی، سیگنال‌های بیشتری به باقی نگهداران ارز داد تا آنها هم به بازار بیایند و ارزهای خود را بفروشند. تداوم این روند باعث کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر شد.

مورد دیگری که در کاهش نرخ ارز تاثیر داشت، اشباع‌شدن بازارهای موازی از جهش نرخ ارز بود. جهش‌های نرخ ارز نه فقط در ارزش دارایی‌ها که بر قیمت سایر کالاهای سرمایه‌ای و مصرفی مانند سهام و مسکن نیز تاثیر گذاشته بود. کاهش قدرت خرید خانوارها در پی افزایش بی‌رویه ارز، با کاهش تقاضا برای بازارهای موازی همراه بود. دلیل دیگر کاهش نرخ ارز، ابلاغ بخشنامه بانک مرکزی در خصوص ساز و کار جدید تامین ارز خدماتی بود. البته این بخشنامه به تازگی ابلاغ شده و هنوز نمی‌توان با یقین از تاثیرش بر بازار ارز سخن گفت ولی بانک مرکزی به عنوان اهرم کنترل‌گر، با انتقال بیشتر و بهتر فعالیت‌های ارزی (اعم از خرید و فروش) به بانک‌ها و صرافی‌ها، زمینه کاهش بیشتر قیمت را فراهم کند.با اجرای بخشنامه بانک مرکزی، شاهد کاهش گسترده‌تری در نرخ ارز خواهیم بود. چرا که حباب ارزی کشور زیاد است و باید اختلاف بین نرخ ارز سامانه‌های ارزی و بازار غیر‌رسمی پر شود.

هجوم شهروندان برای فروش دلار برگرفته از جوسازی است

یک استاد اقتصاد گفت: چه امروز که مردم برای فروش دلار هجوم آورده‌اند و چه پیشتر که برای خرید آن در مقابل صرافی‌ها صف کشیدند و یا آنکه چه آن روزهایی که مردم برای خرید طلا و مسکن و خودرو تقلا کردند، هیچ‌کدام نه پایه اقتصادی و نه پایه علمی داشت و صرفا یک آشفتگی در کشور ایجاد کرده و بازارهای داخلی را بدتر و وضعیت معیشتی مردم را وخیم‌تر کرد. مهدی تقوی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی «شفقنا» درباره اتفاقات امروز بازار ارز و هجوم شهروندان برای فروش دلار به دلالان، گفت: این اتفاق پیش از آنکه بر پایه نقد و تحلیل کارشناسانه و علمی و بر پایه مصادیق اقتصادی و بازار باشد، برگفته از یک سری حدس و گمان و فرضیه‌بافی و جوسازی است.

این استاد اقتصاد با بیان اینکه امروز مردم به خیال آنکه شاید ایران برخی تصمیمات خود را در حوزه بین‌المللی تغییر داده و یا در مجلس قانون مبارزه با پولشویی به تصویب برسد، تمام اقدامات و تصمیمات خود را نسبت به مسائل اقتصادی و معیشتی تغییر داده‌اند، گفت: این تنها یک حدس و گمانه است و هنوز آن قانون در مجلس به تصویب نرسیده است و هنوز نتایج تصویب آن را در موضوعات بین‌المللی و تعاملات جهانی و بعد از آن تجارت جهانی کشور و نهایتا بازارهای داخلی مشاهد نکردیم که برخی از حالا درباره ارزانی یا گرانی دلار صحبت می‌کنند و این بیشتر یک جریان‌سازی از جانب دلالان برای ایجاد یک بازار جدید است. وی با انتقاد از این که شرایط امروز اقتصادی کشور نیازمند آن است تا به جای میدان‌داری دلالان، تولیدکنندگان و کارآفرینان وارد عرصه اقتصادی شوند، تصریح کرد: متاسفانه امروز مردم نیز در سایه تصمیمات دلالان قرار گرفته و هرکسی به زعم خود به قدرت و توان آنان دامن می‌زند و در مقابل این تولیدکنندگان و کارآفرینان هستند که دچار خسارت و زیان می‌شوند.

تقوی با انتقاد از اینکه مهمترین و اصلی ترین دلیل نوسانات غیرقابل پیش‌بینی ارز به چند نرخی بودن آن مربوط می‌شود، گفت: باید ارز در کشور تک نرخی شود. اینکه ما برای دلار چند و چند قیمت تعیین کنیم، عملا زمینه بروز و توسعه فساد اقتصادی در بازار ارز را فراهم کرده‌ایم. همچنان که می‌بینیم هنوز تحریم‌ها به معنای کامل و رسمی خود در کشور اجرا نشده است و اثرات آن در کشور اعمال نشده است ولی تمام نرخ‌ها و قیمت‌ها و بازارهای داخلی ملتهب شده است که این نشان از میدان‌داری دلالان دارد.

۴ دلیل کاهش ۵ هزار تومانی قیمت دلار

بر پایه گزارش فرهیختگان، روز گذشته صرافی‌ها و دلال‌های خیابان فردوسی تهران که با سیل جمعیت فروشندگان ارز روبه‌رو شده بودند، خرید ارز را متوقف کردند و تنها به فروش ارز روی آوردند.  نرخ دلار در حالی به کانال ۱۵ هزار تومان رسید که دلال‌های ارزی حاضر به خرید ارز با این قیمت نبودند. نکته جالب توجه اینکه دلالان دلار حتی حاضر به پرداخت بیش از ۱۳ هزارتومان نیز برای هر دلار نبودند. عده‌ای بر این باورند که اتفاقات روز گذشته بازار ارز می‌تواند ناشی از اعلام خبر اعدام سه تن از اخلالگران بازار سکه و ارز که یکی از آنها معروف به «سلطان سکه» بود، باشد.فعالان بازار البته یکی از دلایل کاهش نرخ ارز را تزریق ارز به بازار و ورود افراد برای فروش می‌دانند و می‌گویند تعداد کسانی که از نگرانی ریزش برای فروش آمده‌اند و برخی هم که دلارهایی با نرخ پایین خریده‌ بودند و اکنون سود خوبی برده‌اند، به بازار می‌آیند تا با فروش، نوسان‌گیری کرده و مجدد منتظر رشد قیمت می‌مانند. بازاریان نیز معتقدند کاهش قیمت ارز پس از واگذاری اختیار تام به بانک مرکزی برای ورود به بازار ارز اتفاق افتاده است. براساس اعلام دولت، بانک مرکزی از سوی شورای عالی هماهنگی سران سه قوه اختیار یافت با دخالت در بازار ارز، این بازار را به ثبات برساند؛ لذا بانک مرکزی مکلف شده از طریق بانک‌ها و صرافی‌های مجاز، در بازار ارز مداخله کند و اقدامات لازم را برای کنترل نرخ ارز انجام دهد.

براساس آمار موجود، بیش از ۹۵ درصد از بازار ارز کشور در اختیار دولت است؛ درواقع دولت هم عرضه‌کننده ارز به بازار است و هم متقاضی ارز در بازار. از سوی دیگر کمتر از پنج درصد از بازار ارز نیز در اختیار شرکت‌های خصولتی ازجمله شرکت‌های پتروشیمی، مس و فولاد است که درواقع بخش عمده‌ای از فعالیت‌های آنها تحت مدیریت دولت انجام می‌شود؛ بنابراین دولت نقش اساسی‌ای در بازار ارز دارد. به‌عبارت دیگر، افسار بازار ارز به دست دولت است و التهابات ارزی بیش از هرچیز از سوی دولت ایجاد می‌شود.بانک مرکزی که مجوز ورود به بازار ارز را از سوی دولت دریافت کرده، در روزهای اخیر و همزمان با اوج‌گیری قیمت انواع ارز در بازار آزاد، اعلام کرد از همین هفته ارز خدماتی را از طریق نظام بانکی در اختیار مردم قرار می‌دهد. لذا ۱۱ بانک ملی، ملت، تجارت، سپه، صادرات، کشاورزی، توسعه صادرات، اقتصاد نوین، پارسیان، سامان و پاسارگاد مسئول توزیع ارز خدماتی شدند.کارشناسان اقتصادی درمورد برنامه جدید همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی معتقدند برنامه جدید او همانند دیگر برنامه‌ها، حرف زیادی برای گفتن ندارد. درواقع اگر کنترل بازار ارز یکی از وظایف اصلی و ذاتی بانک مرکزی است، در نتیجه واگذاری اختیار به بانک مرکزی برای مداخله و کنترل بازار اتفاق تازه‌ای نیست.

عبادالله محمدولی، عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا گفت: «در سکه شاهد یک حباب ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومانی بودیم که امروز با از بین رفتن این حباب، سکه به قیمت اصلی خود که معادل طلای آن است، بازمی‌گردد.» بازار طلا نیز در چند روز گذشته کاملا در نوسان بوده و به‌صورت ثانیه‌ای قیمت‌ها تغییر پیدا می‌کرد به‌طوری که امروز ما شاهد قیمت یک‌میلیون و ۸۹۵ هزار تومان در هر مثقال بودیم و الان که در آخر ساعت کاری بازار هستیم قیمت یک‌میلیون و ۹۴۰ هزار تومان شده است. این نوسانات باعث شده که فعالان رسمی فعلا خرید و فروشی انجام ندهند تا بازار به ثبات برسد.»

شبکه های اجتماعی و انسجام ملی

در همین رابطه وزیر ارتباطات در توییتی تاثیر شبکه های اجتماعی بر کاهش قیمت ارز تاکید کرد. محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات در صفحه توییترش نوشت: ‏آیا در تیتر فردای روزنامه‌ها و طرح دیدگاههای صاحبنظران، به نقش شبکه‌های اجتماعی در همدلی ملی و سقوط دلار پرداخته خواهد شد؟ شاید این تجربه خوبی بود که نشان دهد برخی ایرادات مطروحه، ناشی از عدم وجود سیاست صحیح در نحوه استفاده از رسانه‌های نوین است نه نفس توسعه شبکه‌های اجتماعی.

حسین انتظامی قائم مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم با اشاره به کارایی شبکه های اجتماعی در ایجاد و نمایش انسجام ملی در توییتر خود نوشت: شبکه های اجتماعی با ترند کردن سقوط دلار بار دیگر کارایی خود را در ایجاد و نمایش انسجام ملی نشان دادند. منافع ملی را می توان از دالان فضای مجازی به حقیقت رساند.

کاهش ۵۰ میلیون تومانی خودرو در بازار

رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران، در حال حاضر قیمت خودروهای داخلی بین ۱.۵ تا ۱۲ میلیون تومان و قیمت خودروهای وارداتی که نسبت مستقیم با نرخ ارز دارند به طور میانگین ۵۰ میلیون تومان کاهش یافته است. به گزارش ایسنا، این وضعیت در حالی است که به گفته فعالان بازار خودرو در حال حاضر همه در این بازار فروشنده شده‌اند و هیچ خریداری در بازار وجود ندارد.

احتمال سقوط آزاد قیمت‌ها در بازارهای طلا، خودرو و مسکن

در همین حال رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مجلس به خانه ملت گفت: همانطور که بارها اعلام شده قیمت دلار در ماه های گذشته بصورت کاذب افزایش یافته بنابراین طبیعی است قیمت ها در بلندمدت براساس منطق اقتصادی تعدیل شود. در هر صورت ارائه به موقع ارز شرکت های صادراتی به سامانه نیما در ماه های آتی باعث می شود سوداگران نتوانند به سودهای نجومی دست یابند، بنابراین باید روند ارائه ارز صادرکنندگان به سامانه نیما رصد شود. بدیهی است بازارهای اقتصادی با هم در ارتباط هستند بنابراین کاهش قیمت ارز، بازارهای طلا، خودرو و مسکن را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و احتمال سقوط آزاد نرخ ها در این بازارها وجود دارد. در صورت برنامه ریزی مناسب می توان بخشی از نقدینگی سرگردان در جامعه را از طریق بازار سرمایه به سوی بخش تولید هدایت کرد.

استقرار اورژانس در بازارهای خرید و فروش دلار!

در همین حال و بنا بر اخبار تایید نشده ای از سکته برخی شهروندان به دلیل کاهش قیمت ارز در شبکه های اجتمای، گفته می شود استقرار اورژانس در منوچهری‌ تهران، ارگ مشهد، بازار صرافان تبریز و … برای تسریع در امداد رسانی احتمالی به متضرران از نوسانات دلار پیش‌بینی شده است.

رحمانی فضلی: سیر نزولی ارز ادامه خواهد داشت

جلسه مقدماتی ستاد اطلاع رسانی و تبلیغات اقتصادی کشور به منظور تبیین و ایجاد هماهنگی برای برگزاری اولین جلسه ستاد با حضور تمامی اعضا برگزار شد. رئیس ستاد با تاکید بر تبیین و تشریح وظیفه این ستاد بر هم افزایی اطلاع رسانی به مردم و اقناع افکار عمومی از طریق انتقال دقیق، صحیح و سریع اخبار و اطلاعات تاکید کرد و از تمامی رسانه ها و صاحبان تریبون خواست در انتشار مطالب و بیان مواضع اقتصادی منافع ملی و حقوق مردم را به طور جدی رعایت کنند.رحمانی فضلی در این جلسه با اشاره به تلاطم غیر واقعی بازار ارز و سکه تصریح کرد: با تصمیمات مناسبی که در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا گرفته شد شاهد سامان یابی وضعیت بازار و سیر نزولی قیمت ارز و سکه خواهیم بود و لازم است تمامی رسانه ها و صاحبان تریبون مصالح عمومی را در نظر داشته باشند و همسو با سیاست های شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا اقدام نمایند.مقرر شد اولین جلسه ستاد به زودی با حضور تمام نمایندگان دستگاههای عضو برگزار شود.