فیلترینگ هدفمند در فضای مجازی و بهخصوص پیامرسان تلگرام موجب شد تا به جهت اظهار نظرات متداول مسئولان امر جامعه برای نخستین بار با معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور آشنا شود. بهخاطر همین مسائل نیز بود که نام عبدالصمد خرمآبادی بیش از گذشته در محافل خبری و رسانهای پیچید. اظهارات وی در مورد پاکسازی فضای مجازی، مخالفت سر سخت با شبکههای اجتماعی چون تلگرام و اینستاگرام و حمایت تلویحی از پیامرسانهای داخلی موجب شد تا همگان وی را شخصی مخالف تکنولوژی و فضای مجازی بشناسند. این در حالی است که روز گذشته دادستان کل کشور طی حکمی جواد جاویدنیا معاون فضای مجازی دادستانی مشهد را جایگزین خرمآبادی نمود و وی را به سمت معاون جدید نظارت بر دادسراها معرفی کرد. گرچه هر تغییری فینفسه اقدامی تازه و خوب است، اما با توجه به ثابت بودن رویکرد این معاونت شاید نتوان انتظار چندان تغییر نگرشی از سوی معاون جدید در حوزه فضای مجازی و شبکههای اجتماعی داشت.
چگونگی برخورد با فضای مجازی
فضای مجازی امکان و بستری است که میتوان از ظرفیتهای متفاوت آن برای رشد و شکوفایی در حوزههای مختلف استفادههایی کرد. مسلما افراد یا در سطح کلان حکومتها و دستگاههای مربوطه بر مبنای دیدگاهها و مبانی؛ رویکرد خود را نسبت به نحوه کاربری فضای مجازی در جامعه اتخاذ میکنند. حال بنابر سیاستهای وضع شده مشخص میشود که دستگاههای مربوطه در هر جامعهای چگونه با این امکان روبهرو میشوند. پاسخ به این پرسش که فضای مجازی برای حکومتها تهدید است یا فرصت مشخص میکند که رویکرد دستگاههای مسئول نسبت به این بستر چگونه است. مخصوصا که به جرات میتوان گفت امروزه بسیاری از مسائل جامعه متاثر از فضای مجازی است. در کشورمان رویکردها نسبت به فضای مجازی بسته به نحوه عملکرد پیامرسانها و شبکههای اجتماعی متفاوت است. به طور خاص در چند ماه اخیر کنشهای متفاوتی نسبت به پیامرسان تلگرام در جامعه پدید آمد و این مساله موجب شد تا مسئولان مربوطه به مسدود شدن این پیامرسان رای دهند و با این بهانه به حمایت از پیامرسانهای داخلی بپردازند. گرچه چند روز پیش بود که جهرمی وزیر ارتباطات اظهار کرد؛ به مسئولان عالیرتبه گفتم که شبکههای اجتماعی داخلی بیش از 5/1 میلیون ظرفیت پوشش ندارند. با این حال رویکرد دستگاههای مسئول آنطور که باید نسبت به شبکههای اجتماعی و فضای مجازی مثبت نیست. چه اینکه شاید اگر نبود برخی مقاومتها اکنون شاید در وضعی بدتر با قطعی اینترنت مواجه بودیم. گرچه از زمان فیلترینگ تلگرام تا کنون تلاشهایی جسته و گریخته برای ادامه این روند و مسدودسازی شبکه اجتماعی اینستاگرام صورت گرفته که موفقآمیز نبوده است. شاید بسیاری بر این باور باشند که تغییر برخی افراد در حوزه تصمیمگیری در این امر بتواند رویکردها را تغییر دهد، اما واقعیت این است که هر کس دیگری نیز جای افراد ماقبل خود در این مناصب جلوس کند رویه سابق را ادامه خواهد داد و تغییر شگرفی حاصل نخواهد شد.
تغییر مخالف سر سخت تلگرام
پس از مسدودسازی تلگرام هرجا سخن از فیلرینگ میآمد ناخودآگاه اذهان به نام عبدالصمد خرمآبادی معاونت امور فضای مجازی دادستان کل کشور معطوف میشد؛ چرا که بسیاری وی را به نام مرد فیلترینگ شناخته و میشناسند. مخالفت وی با شبکههای اجتماعی چون تلگرام و اینستاگرام و حتی بازگشایی توئیتر موجب شد تا اظهارات و عملکردهای وی همواره با واکنشهای متفاوتی مواجه شود. ایسنا نوشت، روز گذشته دادستان کل کشور در احکامی جداگانه جواد جاویدنیا معاون سابق فضای مجازی دادستانی مشهد را به سمت سرپرست جدید معاون فضای مجازی دادستانی کل کشور و عبدالصمد خرمآبادی معاون پیشین فضای مجازی را به عنوان معاون جدید نظارت بر دادسراها منصوب کرد. پیش از این فیروزی معاون نظارت بر دادسراها بود.
ادامه برخورد با فساد در فضای مجازی
دادستان کل کشور در مراسم معارفه معاونت امور فضای مجازی و معاونت نظارت بر دادسراهای کل کشور، که صبح شنبه ٢١ مهرماه برگزار شد، اظهار کرد: بعد از تصویب قانون جدید آیین دادرسی کیفری، وظایف و مسئولیتهای دادستانی کل و دادستانها گسترش پیدا کرده و اقتضای زمان و شرایط اقدامات را دو چندان کرده است. ایسنا نوشت، حجتالاسلام جعفر منتظری با اشاره به برخی از وظایف دادستانی کل کشور، بیان کرد: دادستان کل، مدیریت کلان 400 دادسرا در سراسر کشور را بر عهده دارد و قطعا شخص دادستان کل امکان رسیدگی به همه وظایف قانونی را ندارد؛ مگر با همکاری و مساعدت معاونتها و افرادی که در ادارات کل و بخشهای مختلف میتوانند کمک کنند و اگر موفقیتی در عرصههای مختلف داریم قطعا ناشی از زحمات و تلاشهای همکاران و قضات دادستانی کل کشور است. دادستان کل کشور با تقدیر از اقدامات معاونت پیشین نظارت بر دادسراها، عبدالصمد خرمآبادی را به عنوان معاون جدید نظارت بر دادسراها معرفی و تصریح کرد: باید برای نظارت بر دادسراها از فناوری روز حداکثر استفاده را داشته باشیم. منتظری عنوان کرد: اگر در دادسراها از فناوری روز استفاده کنیم هم جلوی برخی اشکالات گرفته میشود و هم خدمت رسانی بهتر صورت میگیرد. وی ادامه داد: برای اینکه رویکرد حوزه معاونت فضای مجازی تغییر نکند، سیاست این معاونت همچون گذشته باقی است و با همکاری آقای خرمآبادی، یک فرد متخصص در این زمینه را به عنوان معاونت امور فضای مجازی انتخاب کردیم. دادستان کل کشور خطاب به جواد جاویدنیا، سرپرست جدید معاون فضای مجازی دادستانی کل کشور اظهار کرد: سیاست دادستانی کل کشور در رابطه با فضای مجازی سیاست تعیین شدهای است که تاکنون ادامه داشته است. وی با تاکید بر اینکه مقابله با عناصر ضد دین، ضد اخلاق و معنویت و ضد امنیت و ارزشها بیش از گذشته ادامه داشته باشد، گفت: معاونت جدید فضای مجازی باید کمر همت را در برابر بدخواهان و کسانی که سنگ اندازی میکنند، محکم ببندد و با تدبیر و تعقل این مسائل را پشت سر بگذارد. دادستان کل کشور تاکید کرد: با توجه به شرایط امروز کشور نسبت به فضای مجازی، برخورد با هرگونه فسادی در فضای مجازی در چارچوب قانون و مقررات ادامه پیدا خواهد کرد.
واکنش خرمآبادی
معاون سابق امور فضای مجازی دادستانی کل کشور در واکنش به خبر رفتنش از این سمت میگوید علت رفتن از معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور «بماند»، اما در همین حال تأکید دارد اختلافی در کار نبوده و جواد جاویدنیا به پیشنهاد او انتخاب شده است. ایرنا نوشت، خرمآبادی در این ارتباط که از معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور کنار رفته یا برکنار شده است، گفت: اینکه برکنار شدم یا خودم رفتم، دیگر بماند. وی ادامه داد: علت این مساله را باید از دادستان کل کشور پرسید. معاون سابق فضای مجازی دادستانی کل کشور اظهار کرد: شما از قول من بنویسید آقای خرمآبادی رفتن از معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور را تأیید کرد، از او علت را پرسیدیم که گفتند دادستان در جلسه معارفه و تودیع دلایل را بیان کردند. خرمآبادی در واکنش به شایعه خبر اختلافش با دادستان کل کشور تصریح کرد: خیر! اصلا اختلافی نبوده است. یک خرمآبادی جوان، انقلابی و خوب با انتخاب من جایگزین بنده شدند و من معاونت مهمتری را برعهده گرفتم.