3 راهبرد متفاوت اصلاح طلبان در برابر انتخابات مجلس

سرویس سیاسی خرداد- رضا رئیسی: این روزها ساختمان خیابان فاطمی و محل فرماندارهای سراسر کشور میزبان زنان و مردانی است که احساس تکلیف کرده و خود را برای حضور بر صندلی‌های سبز بهارستان به میعادگاه خدمت می رسانند، ثبت نام کنندگان بالقوه ای که از اقشار و اصناف مختلف با دغدغه ها و امیال متفاوت در میان آنها دیده می‌شود. در این میان البته یک نکته کتمان ناشدنی است و آن چند جانبه نگری و عدم وحدت نظری و عملی در اردوگاه اصلاحات در برابر حقیقتی به نام انتخابات مجلس یازدهم است.

به گزارش خرداد،مسئله انتخابات و چگونگی حضور در آن در این طیف سیاسی و خاستگاه اجتماعی آن متفاوت از اردوگاه مقابل یعنی اصولگرایان است. در طیف موسوم به اصلاح طلبان، تنوع گفتمانی، اقناع نظری، تکثر گرایی، چرایی حضور و چگونگی ورود، مسئله بوده و پیرامون آن پرسشگری و مطالبه وجود دارد و ازجمله مولفه های مهم و تاثیر گذار برای کنش انتخاباتی است.

نگاه تکبعدی برآمده از اصالت ذاتی انتخابات و حضور بای نحو کان در هر انتخاباتی فارغ از کم و کیف آن، راهبرد قطعی و رکن رکین کنش انتخاباتی اصلاح طلبان (حداقل در بدنه حامیان) همانند رقبای سیاسی طیف مقابل نبوده و نیست و با این پیش فرض اکنون با توجه به فعل و انفعالات چند سال اخیر سپهر سیاسی به نظر می رسد 3 راهبرد کلان پیش روی این جریان در انتخابات آتی مجلس مطرح است.

اصالت حضور

در این نگاه اصل، حفظ قدرت سیاسی در ساختار پارلمانی است. منادیان این تفکر تاثیرگذاری در ساختار قدرت را مهم ترین هدف و نتیجه بخش ترین گزاره پیش روی اصلاحات می دانند و از پیش برد پروژه اصلاحات در قامت انتخابات و ساختارهای پیامدی آن دفاع می کنند و بر این اساس حضور در انتخابات به هر طریق ممکن و با هر نحو از چگونگی و کیفیت مقدم بر همه چیز است. تفکری که در انتخابات مجلس دهم گفتمان غالب بوده و اکثریت بدنه حامیان را نیز همراه خود داشت. عطف به چنین نگاهی بود که لیست امید در دوره دهم با منتخبینی شکل گرفت که بسیاری از آنها سابقه و عقبه مشخصی در جریان اصلاحات نداشتند اما با گذر از فیلترهای موجود تنها گزینه های قابل سرمایه گذاری بودند و با حمایت بدنه حامیان نیزتوانستند، کرسی های قابل توجهی را در مجلس دهم از آن خود کنند. اکنون نیز شماری از اصلاح طلبان عطف به این تجربیات و آن راهبرد حفظ قدرت سیاسی با تغییراتی ظاهری و شکلی همانند حضور جوانان به عنوان نامزد انتخاباتی بر همان در کوفته و البته همانند همه ادوار در دعوت خود و تهییج افکار عمومی به موضوع رقبای سیاسی و وجه سلبی حضور انتخاباتی تاکید و تصریح دارند.

حضور معنادار و کنش شرطی

با توجه به تجربه عدم کارآمدی لیست امید و نارضایتی ازعملکردهای به منصه ظهور رسیده و نا امیدی ازاثر گذاری اصلاح طلبان در ساختار قدرت با حضور گزینه های حداقلی، بخشی از اصلاح طلبان و بدنه حامیان بر حضور مشروط تاکید دارند. این طیف البته در میان خود تنوع هم دارند. بخشی می گویند که می بایست اصلاح طلبان با حداکثر توان و بهترین نیروهای خود به میدان بیایند و توپ را به زمین طیف مقابل و ماجرای نظارت استصوابی بیاندازند و اگر رد صلاحیت ها گسترده بود، حجت بر آنان و بدنه حامیان تمام است و دیگر شرمنده خود و بی عملی و انفعال پیامدی نخواهند بود. عده ای می گویند که باید تضمین های لازم برای حضور و رقابتی متوازن داده شود تا آنگاه کنش انتخاباتی معنا یابد. عده ای دیگر هم معتقدند که اصلاح طلبان می توانند نامزد نداشته باشند اما بدنه حامیان به انتخاب و شناخت خود از نامزدهای میانه رو طیف مقابل در انتخابات حمایت کنند که پرچم و اتیکت اصلاح طلبی نداشته و این نام و عنوان را یدک نمی کشند اما حداقل مجلس به دست طیف تندرو نخواهد افتاد و هزینه های سنگین آن بر دوش کشور تحمیل نخواهد شد.

نگاه برون ساختاری قدرت

بخشی دیگر از کنش گران اردوگاه اصلاحات با توجه به وقایع چند سال گذشته و تاثیرات پیامدی آن در افکار عمومی و سطوح و صنوف مختلف، معتقد نیستند که حضور در انتخابات با هر متر و معیاری اصالت داشته و غیر قابل فروگذاری است. آنان یا به این نتیجه رسیده اند که در قالب این ساز و کار موجود انتخاباتی ره به جایی نبرده و امکان تحول خواهی در این مسیر از حیز انتفاع ساقط است یا آنکه معتقدند پارلمان و نهاد قانونگذاری در جایگاه و مرتبه متصور در قانون اساسی نیست و از اساس امکان نقش آفرینی موثر در روند تحولات را ندارد که به توان به آن امید بسته و به حداقل ها اکتفا کرد. این طیف از انتخابات آزاد و عدم نظارت استصوابی سخن می گویند یا آنکه معتقدند برای کنش مدنی تاثیر گذار و اصلاح طلبانه لزومی به حضور در ساختار قدرت نبوده و اصلاح طلبان از کنش در ساختارهای مدنی می بایست مطالبات و منویات خود را پی بگیرند.

هر چه هست، در فضای فعلی یک بزنگاه مهم و یک پیچ تاثیر گذار پیش روی اصلاح طلبان و بدنه حامیان قرار دارد که تصمیم گیری در خصوص هر یک از این 3 راهبرد و الزمات آن می تواند سرنوشت متفاوت و تاریخی را برای این اردوگاه و آینده سیاسی کشور رقم بزند.

با پایان نام نویسی و رونمایی از به میدان آمده ها، فضا کمی شفاف تر شده و وزن و جایگاه هر یک از این دیدگاه ها در مسیر پیش رو تا انتخابات مشخص تر خواهد شد