برای ایران ملاک رفتار آمریکاست نه شعار
خرداد: سند ۸۰ صفحه‌ای حزب دموکرات درباره مواضع این حزب و اعلام بازگشت به برجام به نوعی "سیاست اعلامی" این حزب در قبال ایران است با این حال باید منتظر ماند و دید "سیاست اعمالی" دموکراتها در صورت پیروزی احتمالی در انتخابات پیش رو چگونه خواهد بود.
به گزارش خرداد به نقل از ایرنا، چهار دهه روابط خصمانه آمریکا با ایران در سال‌های اخیر به اوج خود رسیده است. اگر در گذشته و در مقاطعی امیدواری‌هایی به کاهش تنش بین دو طرف ایجاد می شد در سه سال اخیر و از زمان حضور ترامپ در کاخ سفید این امیدها از بین رفته است. ترامپ کلکسیونی از سیاست‌های خصمانه علیه تهران را عملیاتی کرده است. البته وی صرفا کارگزار سیاست‌های دیکته شده از لابی‌های صهیونیستی و سعودی علیه تهران بوده و سهم وی از این سیاست خصمانه فقط مربوط به ضدیت وی با اقدامات رییس جمهوری پیشین آمریکا یعنی اوباما بوده است.
با این حال میزان قدرت وی باعث شده به حکم غریزه تابع تام و تمام لابی‌های ضد ایرانی نباشد ترامپ شخصیتی تاجرپیشه دارد و سود و زیاد اقداماتش را بررسی می‌کند و تصمیم می‌گیرد از همین روست که وی تلاش کرد در مقاطعی خارج از مسیری حرکت کند که لابی‌های ضد ایرانی برای وی ترسیم کرده بودند و انتهای آن جنگ با ایران بود؛ حداقل طی سه سال اخیر این رویه وجود داشته است.
با این حال نباید این تصور ایجاد شود که روابط ایران در زمان صدارت و حضور دموکراتها در کاخ سفید روابط عادی و بدون چالشی بوده است واقع امر این است که استفاده از ابزار تحریم به عنوان یک سلاح غیرانسانی حداقل در قبال ملت ایران از سوی دموکراتها در دستور کار قرار گرفت و ترامپ در بستر و مسیری حرکت می کند که در زمان دموکراتها ایجاد کرده اند.
با این حال خط مشی دموکراتها با جمهوری خواهان بویژه ترامپ تا حدودی تفاوتهایی هم دارد. موضوع برجام به عنوان دستاورد دموکراتها یکی از این تفاوت‌ها بین جمهوریخواهان حاکم بر کاخ سفید با دموکرات‌هایی است که در سودای رسیدن به کاخ سفید هستند.
چندی پیش «جان کری» وزیر خارجه پیشین آمریکا از مواضع دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور این کشور در قبال ایران انتقاد کرد و نسبت به تبعات ادامه مسیر کنونی توسط کاخ سفید هشدار داد. او در مصاحبه با شبکه «سی. ان. ان» با «خطرناک» خواندن سیاست دولت کنونی این کشور در قبال ایران و برجام گفت: دونالد ترامپ نشان داد حق با کسانی است که می‌گفتند آمریکا قابل اعتماد نیست.
این نکته ای است که بارها مقامات جمهوری اسلامی به آن اشاره کرده اند. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه روز ۱ مرداد در مصاحبه با خبرگزاری روسی اسپوتنیک تأکید کرد که با توجه به یکجانبه‌گرایی و قانون‌شکنی مکرر آمریکا، دنیا متوجه شده است که نمی‌توان به این کشور اعتماد کرد.
چند روز پیش حزب دموکرات آمریکا از پیش‌نویس سند سیاست‌های این حزب در سال ۲۰۲۰ که بخش‌هایی از آن به ایران و برجام اختصاص داشت، رونمایی کرد. در این سند ۸۰ صفحه ای در چندین مورد به ایران اشاره شده است.
در این سند آمده است که دموکرات ها باید اقدامات دولت ترامپ برای جنگ با ایران را متوقف کنند و دیپلماسی هسته ای، تنش زدایی و گفت و گوهای منطقه ای را در پیش گیرند.
در بخشی از این سند آمده است: «دموکرات ها بر این باورند که آمریکا نباید به دنبال تغییر نظام در دیگر کشورها باشد و باید این سیاست را در قبال ایران کنار نهد. ما معتقدیم برنامه جامع اقدام مشترک بهترین راه برای قطع تمامی مسیرهای حرکت ایران به سمت سلاح هسته‌ای، به نحو قابل راستی‌آزمایی است. خروج یکجانبه آمریکا از برجام ما را از متحدان خود جدا و راه را برای از سرگیری حرکت ایران به سمت قابلیت ساخت سلاح هسته‌ای باز کرد. به همین دلیل است که بازگشت به پایبندی دوجانبه به این توافق تا این حد اضطراری است.»
آنچه در این سند آمده است تنها کلماتی بر روی کاغذ است که قطعا نمی‌توان بدون ضمانت عملی به آنها اعتماد کرد. نباید فراموش کرد که ایران در دوره اوباما رئیس جمهور دموکرات آمریکا نیز تحت تحریم‌های سخت بین المللی قرار گرفت، اگرچه این تحریم ها نهایتا به توافقنامه برجام منتهی شد اما در آن زمان نیز تحریم ها مردم ایران را دچار مشکلات سخت اقتصادی کرد.
سند انتخاباتی دموکراتها در واقع سیاست اعمالی این حزب در صورت پیروزی در رقابت پیش روست و برای اینکه ببینیم آنها در قبال ایران چه سیاست اعمالی در پیش میگیرند باید تا زمان حضورشان در کاخ سفید منتظر ماند. علی ربیعی سخنگوی دولت روز سه شنبه در این خصوص در پاسخ به سوالی درباره برنامه حزب دموکرات آمریکا برای انتخابات پیش روی ریاست جمهوری این کشور گفت: درباره برنامه حزب دموکرات که به تازگی انتشار یافته، اعتقاد داریم که یک گام کوچک ولی مثبت در شناخت واقعیت‌های ایران است اما هنوز جاه طلبانه است. در مجموع، ما اهمیتی به جملاتی که بر روی کاغذ نقش می‌بندند، نمی‌دهیم و منتظر گام‌های عملی هستیم که هدف از آن تصحیح و جبران اشتباهات گذشته است.
ربیعی افزود: جمهوری اسلامی ایران اشتیاقی برای توجه به سیاست‌های حزبی و داخلی در آمریکا ندارد. ما آمریکا را به عنوان کشور که صرف نظر از احزابی که دولت تشکیل می‌دهند، می بینیم؛ کشوری که مسئولیت‌های بین المللی دارد و باید به تعهداتش پایبند باشد و مانند یک کشور عادی و عضوی از جامعه بین المللی رفتار کند.
«سید عباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه هم روز دوشنبه درباره این سند اظهار داشت: این موضوع مسئله داخلی آمریکا است و ارتباط مستقیمی به ایران ندارد. ایران از چهار دهه گذشته، همه دولت‌ها را با گرایش‌های مختلفی آزموده است. ملت ایران حافظه تاریخی قوی دارد و در حافظه خود سپرده که چه در دولت‌های دموکرات و چه در دولت‌های جمهوریخواه شاهد اقدامات خصمانه علیه ایران بودیم.
موسوی با بیان اینکه برای ایران مهم نیست که چه دولتی با چه گرایشی بر سرکار می‌آید، تصریح کرد: در انتخابات هر حرفی زده می‌شود. ما به عملکرد نگاه می‌کنیم و متناسب با شرایط، واکنش‌های مقتضی را در آن زمان خواهیم داشت. ما حساب ویژه‌ای مبنی بر اینکه چه دولتی بر سرکار باشد، نکردیم.
فراموش نکنیم که کلینتون اولین کسی بود که موضوع تحریم‌های فلج کننده علیه ایران را مطرح کرد و بدترین تحریم‌ها در زمان ریاست جمهوری اوباما وضع شد و کلینتون علت این تحریم‌های سنگین را آوردن ایران به پای میز مذاکره بیان کرد. دولت اوباما نیز اقدام نظامی علیه ایران را همواره در نظر داشت و به احتمال زیاد اگر کلینتون در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ پیروز می‌شد، به دنبال سیاستی سختگیرانه علیه تهران بود.
بنابر این همانگونه که مقامات کشورمان گفته اند ایران نمی‌تواند و نباید به سخنان و مطالبی که تنها روی کاغذ آورده می شوند اعتماد کند آنچه اهمیت دارد عملکردهاست که نشان می دهد این کشور تا چه قصد دارد از دخالت در امور ایران دست بردارد و همانند کشوری معقول در عرصه بین المللی رفتار کند.
در هر صورت برای ایران همانطور که سخنگوی دولت اعلام کرد ملاک رفتارها و عملکردهاست و نه شعارها. ایران بر اساس اصولی که به‌آن معتقد است با هر رفتاری متناسب با آن برخورد می کند؛ به برخوردهای توام با احترام، پاسخ احترام‌آمیز می دهد و در مقابل رفتارها و سیاست‌های خصمانه هم پاسخ مقتضی را می‌دهد.
