مسابقه رفع تحریم یا رینگ بوکس علیه دولت؟
خرداد: رفع تحریم‌های آمریکا پیش از آنکه به نفع یا زیان جناحی خاص باشد با معیشت مردم و وضعیت اقتصادی کشور گره خورده است. این در حالی است که رقابت‌هایی آشکار برای قهرمانی رفع تحریم میان جریانات سیاسی به ویژه مخالفان دولت شکل گرفته است.
به گزارش خرداد به نقل از ایرنا ،اظهارات اخیر «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری در جلسه روز چهارشنبه ۲۸ آبان هیات دولت گویای شکل‌گیری رقابت‌های منفی سیاسی در فضای حساس کنونی کشور است؛ رقابتی که پس از مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا بیش از پیش نضج گرفته و مشخص نیست به رغم توصیه دلسوزان کشور و نظام، تا کجا ادامه پیدا کند.
رئیس‌جمهوری در این جلسه با بیان اینکه تحریم ها بالاخره رفع خواهد شد، گفت: عده ای فقط به دنبال این هستند که قهرمان رفع تحریم چه کسی باشد، درحالی که باید بدانند رئیس جمهوری و دولت قهرمان نمی‌شود، بلکه قهرمان واقعی ملت ایران است. سال ۹۴ هم ملت ایران بود که پیروز شد و در سال ۹۹ یا ۱۴۰۰ هم اگر پیروز شویم باز هم این ملت است که قهرمان می شود و قهرمان فقط لقب ملت ایران است.
این اظهارات، از جنس همان توصیه‌هایی است که مدت‌ها است دلسوزان نظام و حتی شخص رهبری بارها جناح‌های سیاسی را به آن توصیه کرده‌اند.
انتخابات ۱۴۰۰ و رقابت‌های آشکار و پنهان با چاشنی سیاست خارجی
به رغم هشدار و انذارها در مورد پرهیز از سوء رفتار سیاسی و توصیه به همکاری و همدلی برای عبور از مشکلات اقتصادی بی‌سابقه کشور در بحبوحه تحریم و کرونا، ولی برای برخی گویا در بر همان پاشنه سابق می‌چرخد. این دسته از سیاسیون نه تنها سبک سیاست‌ورزی خود را تغییر نداده‌اند، بلکه مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا و قدرت گرفتن گزاره بازگشت به برجام و رفع تحریم از سوی دولت بعدی واشنگتن هم بستری را برای تشدید بدرفتاری‌های سیاسی این جناح‌ها فراهم کرده است.
این روزها، لابه‌لای صفحات روزنامه‌ها و رسانه‌های جناح مخالف دولت، پر است از هجمه و حمله به دستگاه اجرایی و شخص روحانی که در صورت بازگشت خرد و عقلانیت به دولت بعدی آمریکا، قصد دارد منافع ملی و خواست مردم را به شکلی حداکثری دنبال کرده و استیفا سازد.
این گروه‌ها از تریبون و رسانه‌های خود موضوعاتی چون یکسان‌انگاری ترامپ با بایدن، بی‌فایده بودن تعامل، لزوم تقابل‌جویی، انکار تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد کشور و ... را تکرار و از سوی دیگر دولت را پس از مشخص شدن نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ به «ذوق زدگی»، «ضعیف‌نمایی» و «وادادگی» متهم می‌کنند.
این در حالی است هوشمندی دیپلماتیک و دیپلماسی پویا اقتضا می‌کند که برای تامین منافع ملی، ضمن حفظ اصول اساسی، سیاست خارجی خود را متناسب با تغییرات شرایط محیطی بازتنظیم کنیم .
این همان مساله‌ای است که رئیس‌جمهوری در جلسه ۲۱ آبان هیات دولت مورد تاکید قرار داد و گفت: برای رفع تحریم‌ها، هیچکس حق فرصت سوزی ندارد. هر فرصت مناسبی که به‌وجود می‌آید باید از آن بر مبنای منافع ملی، وحدت ملی استفاده شود. ما هرکجا ببینیم شرایط برای لغو تحریم آماده است، از این فرصت استفاده خواهیم کرد. هدف ما این است که تحریم ظالمانه لغو شود و ایران بتواند به راحتی در تعامل با جهان باشد. هدف ما این است که فشار تحریم را از روی شانه مردم برداریم و هر جایی که فرصت مناسبی برای این کار باشد، ما وظایف و اقدامات خودمان را انجام می‌دهیم .
سخنانی از این دست، نگرانی بیش از پیش برخی جناح‌های سیاسی را تشدید می‌کند؛ همان‌ها که در سال ۹۷ از خروج آمریکا از برجام خرسند شدند و از آن به مثابه «شکست دیپلماسی دولت» در فضای سیاسی داخلی استفاده کردند.
نزدیک شدن به کارزار سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و افزایش احتمال بازگشت آمریکا به تعهداتش در قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل، کاهش تحریم‌ها و بالتبع گشایش اقتصادی، نگرانی این طیف سیاسی را دوچندان کرده است.
این جریان که خروج آمریکا از برجام را به عنوان نقطه شکست دولت معرفی می‌کرد، اکنون هم احیای برجام را به مثابه یک پیروزی جدی برای دولت تعبیر می‌کند؛ تعبیری که به گفته رئیس‌جمهوری دقیق و درست نیست چرا که این رئیس جمهوری و دولت نیست که قهرمان می شود، بلکه قهرمان واقعی ملت ایران است.
روحانی در جلسه ۲۱ آبان هیات دولت، اطمینان داد که دولتش از هر فرصتی که به نفع منافع ملی مردم و رفع تحریم‌ها باشد حتماً استفاده خواهد کرد.
به گفته او، این مسائل، مسائل امنیتی و ملی است و حزبی و جناحی نیست بلکه مربوط به کل ملت ایران است و هر گامی که بخواهیم برداریم حتماً به رهنمودهای رهبر انقلاب توجه می‌کنیم.
تحریم «بی‌اثر» نبود
به رغم این اطمینان‌بخشی‌ها از سوی دولت و تاکید چندباره رهبری به دیگر قوا و مخالفان به انسجام و همکاری با دولت، ولی همچنان مخالفت با رویکرد تعاملی دولت، از تریبون‌های مختلف مخالفان، اتفاقا با شدت و حدت بیشتری تکرار می‌شود.
این گروه به ویژه با نادیده گرفتن نقش آمریکا و تحریم‌ها در وضعیت کنونی اقتصاد کشور، نه تنها سیاست خارجی دولت، بلکه عملکرد دولت در سایر حوزه‌ها را هم زیر سوال می‌برند.
این ادعاها در روزهای گذشته با واکنش دقیق دولتمردان مواجه شد. مردان اقتصادی دولت، با ارائه آمار و ارقام دقیق از میزان کاهش درآمدهای کشور تحت تاثیر تحریم‌ها، در این خصوص شفاف‌سازی کردند. اگرچه مخالفان با آمار و ارقام پاسخ نمی‌دهند، ولی همچنان توپخانه حملات خود علیه دولت را فعال نگه داشته‌اند تا شاید از این ملغمه، آبی برای خود در انتخابات ۱۴۰۰ گرم کنند.
چنانکه رئیس‌جمهوری در جلسه ۲۸ آبان هیات دولت با بیان اینکه ما در دنیای سیاست برای نقد، انتقاد، تضارب آرا و اعلام نظرات جدید اشکالی نمی بینیم، خطاب به مخالفان دولت گفت: جنایت‌های آمریکا را لاپوشانی نکنیم. نباید واقعیت های جهانی را منحرف کنیم و به خورد مردم بدهیم.
رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه بنای دولتش آرامش و همدلی برای پیشرفت کشور است، از مخالفان دولت خواست در این مقطع حساس به دنبال تسویه حساب سیاسی نباشند و این کار را برای سال ۱۴۰۰ بگذارند.
این همان نکته‌ای بود که «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه هم در گفتوگوی هفته گذشته خود با روزنامه «ایران» مطرح کرد و بسیاری از هجمه‌ها به دولت را ناشی از نگرانی سیاسی جناح‌هایی در داخل دانست که از ترس شروع مذاکرات در دولت کنونی، برای آمریکایی‌ها پیام غلط می‌فرستند.
این در حالی است که از نگاه ناظران اتفاقا جناح رقیب که دولت را به اشتیاق برای مذاکره متهم می‌کند، مذاکره را برای خود و پیشبرد آن با نیروهای خود را بد نمی‌داند، گویا برد دیپلماتیک این قضیه، مساله‌ای است که نگرانی‌های جناحی حول آن شکل گرفته است.
