سخنی با دولت سیزدهم
رنج بزرگی كه ملت را در تنگنا قرار داده، نابسامانی اقتصادی، فساد مالی و نابرابری‌های معیشتی است. از ریشه‌های این بلای بنیادكن وجود سایه شوم تحریم‌هاست. از مسائلی كه دولت محترم باید به آن سرعت ببخشد
كار ملك است آن كه تدبیر و تأمل بایدش. ضمن آرزوی توفیق، تدبیر، تأمل و تعامل برای دولت سیزدهم؛ واضح است كه در این روزگار دو چالش بزرگ سیاسی و اقتصادی گریبان کشور را گرفته و در شرایط خاصی به سر می‌برد و این دو چالش، با فرازونشیب، ریشه در سیاستها و دولت‌های پیشین داشته است. فی‌المثل دولت اصلاحات در میان دولت‌های پس از انقلاب از ثبات سیاسی و اقتصادی بهتر و بیشتری برخوردار بود و دولت پس از اصلاحات، اوضاع سیاسی ایران را به سمت آشفتگی، انزوا و سردرگمی بیشتری به پیش برد و در نتیجه اقتصاد ایران دچار تحریم‌های كمرشكن شد كه تاكنون زخم آن آسیب‌ها بر پیكر این ملك و ملت مانده است.
دولت یازدهم و دوازدهم به دلیل آسیب‌های بر‌جای‌مانده از دولت پیشین و همكاری‌نکردن برخی نهادها و جناح‌های غیرهمسو و چینش ناهمگونی كه دولت در منظومه اقتصادی داشت، چندان توفیقی برای حل مشكلات سیاسی و اقتصادی به دست نیاورد، جز توافقی كه در مسئله برجام انجام شد و ایران را از تحریم‌های سازمان ملل كه كار بزرگی بود، خارج کرد. می‌دانیم اگر عناد، عداوت و مخالفت برخی گروه‌های تمامیت‌خواه، ایران‌ستیزان خارج‌نشین، افراطیون اسرائیل و آمریكا و در نهایت سیاست غیرانسانی ترامپ نمی‌بود، دولت دوازدهم به نتایج بهتری در مسائل سیاسی و اقتصادی دست می‌یافت و سیاست خارجی و اقتصاد كشور تا حدودی از این بحران و سردرگمی نجات پیدا می‌كرد. اكنون كه دولت سیزدهم بر كرسی صدارت و سیاست نشسته و با دیگر قوا و نهادها بیشتر از دول پیشین همسو و هم‌جهت است، انتظار می‌رود مسائلی را كه به ذهن این صاحب قلم از اهم مسائل كشور است، مورد توجه قرار دهد.
لازم به ذكر است كه چندی‌قبل از دفتر ریاست‌جمهوری طی تماسی خواستند تا نكاتی را كه راجع به بایدهای دولت سیزدهم به ذهن می‌رسد، معروض دارم. بنابراین وظیفه دانستم تا برخی نكاتی را كه به زعم این‌جانب احتمالا به بهبود اوضاع كشور كمك می‌كند، یادآور شوم.
1-متأسفانه خط‌بازی‌ها و جریان‌های سیاسی در كشور همه چیز را تحت‌الشعاع خود قرار داده و گفت‌وگو و تفاهم میان سلیقه‌ها برای حل مشكلات كشور جای خود را به هیاهو و پرت‌كردن رقیب و خردكردن منافع ملی داده است. امید است در دولت سیزدهم در اداره كشور خط‌بازی‌های سیاسی كه شبیه نوعی قمار سیاسی است، جای خود را به رقابت‌های سالم فكری و شنیدن سخن‌ها و صداهای گوناگون بدهد و این جز با ترویج مطبوعات و رسانه‌های آزاد و تحمل بالای دولتمردان میسر نخواهد بود و از نشانه‌های آن این است كه منتقدان سیاست‌های ساری و جاری كشور، آزادانه سخن خود را در رسانه ملی به گوش مردم برسانند و ترویج نقد آزاد از برنامه‌های فرهنگی دولت باشد
2- رنج بزرگی كه ملت را در تنگنا قرار داده، نابسامانی اقتصادی، فساد مالی و نابرابری‌های معیشتی است. از ریشه‌های این بلای بنیادكن وجود سایه شوم تحریم‌هاست. از مسائلی كه دولت محترم باید به آن سرعت ببخشد، به‌پایان‌بردن مسئله هسته‌ای و گفت‌وگوهای برجامی است. دیپلماسی دولت دوازدهم نهایت سعی خود را انجام داد؛ اما از آنجا كه برخی از جمله مجلسیان دولت را همراهی نكردند و قوانینی دست‌وپاگیر وضع کردند، گفت‌وگوهای وین به پایان نرسید و در نتیجه تحریم‌ها بر جای ماند. و تا سایه شوم تحریم‌ها بر سر این كشور باقی است، مسائل و مشكلات اقتصادی كه اهم مشكلات كشور است، حل نخواهد شد.
سیاست خارجی ما كه حالت تقابلی نسبت به بعضی كشورها به خود گرفته و برخی جریان‌ها این سیاست را جزء لاینفك نظام می‌دانند، باید تعدیل شود. باید با دنیا از موضع عزت گفت‌وگو كرد، تفاهم کرد، دادوستد سیاسی و اقتصادی داشت و از این راه اعتبار كشور را بالا برد. ارزش پول و سرمایه ملی را قوت و قدرت بخشید. بر اساس نظر بسیاری از كارشناسان معطل‌گذاشتن مسئله FATF به سود نظام و كشور نیست. دادوستدهای بانكی در سطح كشورها از مسائل ضروری هر نظامی است.
متأسفانه هستند افرادی كه شاید به دلیل منافع گروهی و جناحی مانع تحقق گفت‌وگوهای برجامی یا تصویب FATF هستند. نباید در این دولت افراطیون مانع پیشرفت كارهای دولت شوند. رئیس‌جمهور محترم می‌دانند كه این سیاستها تاكنون نتیجه‌ای نداده است. باید باور داشت كه از عوامل عمده مشكلات سیاسی و اقتصادی ما، برخی برخوردهای غیردیپلماتیك است.
3- در این سال‌ها نیروهای فكری زیادی یا به انزوا رفتند یا كوله‌بار مهاجرت بربسته و عازم كشوهای اروپا و آمریكا شدند. مهاجرت‌های فكری و انسانی خسارت زیادی به كشور وارد كرده است. صدور مواد خام مانند سنگ‌های معادن تا نفت دارای مضار و شاید منافعی است؛ اما خروج نیروهای انسانی از كشور مضاری بزرگ و جبران‌نا‌پذیر برای كشور دارد. باید از دغدغه‌های دولت و قوه قضائیه، اكنون كه همسو هستند و در كنار آن مجلس، هموار‌كردن راه برگشت ایرانیانی باشد كه صاحب فكرند و دل در گرو میهن خود دارند. سرمایه‌های مالی و فكری زیادی داریم كه در خارج سرگردان‌اند و اگر هم سرگردان نباشند، اما بقای فكر و ثروتشان را در كشور خود ترجیح می‌دهند.
اگر دولت سیزدهم عزم راسخ دارد كه مصائب معیشتی را حل كند، از عمده راه‌های آن برگرداندن سرمایه‌های مالی و انسانی است. دولت اصلاحات تجربه روشنی پیش پای ما گذاشت كه اگر در داخل احساس امنیت شود و با دنیا باب مذاكره گشوده شود و ایرانیان خارج‌نشین اعتماد پیدا كنند، علاوه بر توسعه سیاسی، توسعه و رشد اقتصادی چشمگیری خواهیم داشت. دریغ اینكه آن سیاست‌های مشكل‌گشا در برابرش ایستادند و نگذاشتند آن روش تداوم یابد.
از دردهای بزرگی كه این كشور با آن روبه‌روست ضعف اعتماد میان دولت و مردم است. دولتمردان ما غالب وعده‌هایی كه می‌دهند، به‌ویژه هنگام انتخابات، در عمل نقض می‌شود. نتیجه آن سلب اعتمادی است كه شاهدیم. پدیده كرونا در كشور مانند همه كشورهای دنیا خسارات جانی و مالی زیادی وارد كرد، اما تدبیر و تأمل دولتمردان ایران در حل این پدیده مهلك ضعیف و ناتوان بود.
تناقض‌گویی‌هایی كه میان مسئولان وجود داشت، آسیب این ویروس را مضاعف كرد. امید است که دولت سیزدهم این ضعف اعتماد میان مردم و دولت را تقلیل دهد و برای تحقق وعدهایی كه هنگام انتخابات داده، بكوشد. سعدی به ما آموخته است كه كار ملك و ملت با به‌كارگیری خردمندان ممكن و میسر است. در گلستان می‌گوید: ملک از خردمندان جمال گیرد و دین از پرهیزگاران کمال یابد. پادشاهان به صحبت خردمندان از آن محتاج‌ترند که خردمندان به قربت پادشاهان. پندی اگر بشنوی ای پادشاه / در همه عالم به از این پند نیست / جز به خردمند مفرما عمل / گرچه عمل کارِ خردمند نیست.
محمدتقی فاضل‌میبدی
