زمان غلبه عقلانیت بر تندروی در حوزه پوشش فرا رسیده است

خرداد: علی تقی‏ زاده حقوقدان، مدرس دانشگاه و نماینده اسبق مجلس ششم در گفت‌وگو با هم‌میهن معتقد است: «با واکنش‏های صورت‌گرفته پس از درگذشت مهسا امینی، زمان آن رسیده است که عقلانیت بر تندروی غلبه کرده و شاهد تعدیل برخوردها در حوزه پوشش باشیم.»

‌چند روز بعد از طرح بحث جریمه افراد بدحجاب، شاهد درگذشت مهسا امینی هستیم و شب قبل هم ستاد امر به معروف و نهی از منکر بیانیه داد. آیا می‏توان حوزه حجاب و پوشش را جرم‏انگاری کرد؟
از نظر حقوقی، در قانون اساسی پیش‏بینی شده مجلس در همه حوزه‏ها می‏تواند قانون‏گذاری کند، اما اینکه بدون حساب و کتاب می‏تواند کاری کند یا خیر بحث دیگری است، اگر جرم‌انگاری برای این جامعه است، وضعیت جامعه باید در نظر گرفته شود. جرم‏انگاری کردن را باید با مثال توضیح داد، اگر بخواهند این کار را انجام دهند، شبیه جرم‌انگاریِ داشتن ماهواره است. یک زمانی داشتن ماهواره جرم‏انگاری شد، اما در عمل چه اتفاقی افتاد؟ آیا در جامعه دیگر کسی ماهواره ندارد؟ جرم‏انگاری ماهواره موفق نبود چون با باور عمومی جامعه همخوانی نداشت. در حوزه حجاب هم وضعیت چنین است و اگر بخواهد قانونی وضع شود، پیشاپیش مشخص است که ناکارآمد است. من به عنوان شهروند دانشگاهی توصیه نمی‏کنم به سمت جرم‏انگاری بروند. این مسائل فرهنگی است و راهکار فرهنگی دارد. همین جوانی که به هر حال جانش را از دست داده است، تمام و کمال در همین دوران متولد و بزرگ شده است، 12 سال به مدرسه رفته و 22 سال تمام شبکه‏های صداوسیما را دیده است. باید به جای این برخوردها ببینید چرا راهکارها جواب نداده است، با زور نمی‏توان موضوع فرهنگی را پیش برد.

‌به نظر می‏رسد موقتا تصمیم به عقب‏نشینی گرفته شده است. با وضعیت پیش‏آمده آیا شرایط برای حذف کامل گشت ارشاد فراهم شده است؟
مقوله حجاب الان دیگر در وضعیت حاضر از اقدام دینی و مذهبی خالی شده و تبدیل به اکت سیاسی شده است؛ عده‌ای بر این موضوع پافشاری دارند و در نقطه مقابل، مردم مخالف هستند که فکر می‏کنند اگر این سنگر را تسخیر کنند، یک پیشرفت اساسی است. به نظر می‏رسد اتفاقی که افتاده و واکنش‏هایی که وجود داشته، غیرمترقبه بوده است. بعضا ما حوادث مهم‏تر هم داشته‌ایم، اما به این شکل وجدان عمومی جامعه درگیر نشده است که واکنش‏های فراگیر داشته باشد. با این واکنش‏های فراگیر به وجود آمده به نظر می‎‏رسد بخش عقلانی تصمیم‌گیران که مرغ‏شان یک پا ندارد، پیش خودشان هزینه و فایده کرده و دیده‏اند خیلی فایده ندارد با این کیفیت پیش‏روی کنند. به همین علت احساس این است که فعلا صبر کرده‌اند تا بعدا ببینند چه اتفاقی می‏افتد، البته همه چیز به افکار عمومی ارتباط دارد و باید دید در افکار عمومی و جامعه چه اتفاقی رخ خواهد داد تا متعادل‌تر رفتار کنند، اما اینکه الان به این مرحله رسیده‏ایم یا خیر، به نظر من زود است قضاوت کنیم.

در صورتی که این رویه ادامه یابد، آینده را چطور پیش‏بینی می‏کنید؟
برخی با طبیعت امور مخالف هستند و اگر این رویه را بخواهند ادامه دهند و بخش عاقل نتواند به آنها غلبه پیدا کند، آینده نگران‌کننده‏ای در پیش خواهد بود. البته ما امیدواریم این اتفاق رخ ندهد، اما در صورت ادامه این سیاست کاسه صبر جامعه لبریز خواهد شد و نمی‏توان چیزی را پیش‏بینی کرد و حتی ممکن است امور از دست عقلا خارج شود. سال‏های سال است عقلای جامعه تذکر می‏دهند که با مسائل فکری انسان نمی‏توان مخالفت کرد. امیدوارم اجازه ندهند به سمت و سوی غیرقابل پیش‏بینی برویم. در پایان باید بگویم واقعا افسوس می‏خورم؛ با این وضعیت، به همه چیز بخصوص باورهای دینی مردم ضربه خورده است.