افزایش سرسام آور هزینه‌های راه اندازای اشتراک اینترنت ثابت در سال جدید

در دورانی که اینترنت به یکی از ارکان اصلی زندگی انسان‌ها تبدیل شده و بسیاری از خدمات آموزشی، شغلی، درمانی و حتی اداری از بستر شبکه‌های دیجیتال قابل دریافت است، دسترسی آسان و مقرون‌به‌صرفه به این بستر نه یک مزیت، بلکه یک ضرورت برای هر شهروند به شمار می‌رود. آن‌چه در آغاز سال جدید نگاه‌ها را به خود معطوف کرده، رشد چشمگیر و ناگهانی هزینه‌های مربوط به راه‌اندازی اینترنت ثابت برای کاربران جدید است. این تغییر ناگهانی نه‌تنها هزینه‌های اولیه برای اتصال به اینترنت را افزایش داده، بلکه میان اقشار مختلف جامعه، شکاف عمقی کرده است. این این مطلب ما تصمیم داریم شما را نسبت به ابعاد مختلف افزایش هزینه آگاه کنیم و عوامل مؤثر بر آن را مورد بررسی قرار دهیم.

افزایش قابل توجه هزینه‌های نصب و راه‌اندازی برای مشترکین جدید اینترنت ثابت

موارد مختلفی وجود دارد که موجب این افزایش قیمت شده است، در روز‌های پایانی سال ۱۴۰۳ روند صعودی قیمت دلار به شدت بر روی قیمت انواع تجهیزات تأثیر مستقیم گذاشت و این مسأله بعد از شروع سال ۱۴۰۴ تا به امروز همچنان ادامه دارد. نکته بسیار مهم این است که افزایش قیمت بر روی هه تجهیزات تأثیر گذاشته است و این مسأله حتی در مورد سوکت شبکه که ارزان‌ترین تجهیزات راه‌اندازی اینترنت است هم تاثیر چشمگیری داشته است. اما داستان به همینجا ختم نمی‌شود و پارامتر‌های دیگری هم وجود دارد که باید از آن‌ها مطلع شوید.

دلایل افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها

نخست باید به تأثیر مستقیم قیمت تجهیزات و ابزارهای فنی بر هزینه‌های نصب اینترنت اشاره کرد. در حال حاضر، بسیاری از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات، تجهیزات جدید و گران‌قیمت‌تری را برای اتصال به شبکه‌های پرسرعت از جمله فیبر نوری در نظر گرفته‌اند که خرید آن‌ها برای کاربرانی با سطح درآمد متوسط یا پایین دشوار شده است. افزوده بر این، افزایش بهای خدماتی نظیر کابل‌کشی داخلی، تنظیمات فنی اولیه، نصب و راه اندازی مودم فیبر نوری و استفاده از خدمات کارشناسان فنی موجب شده که مجموع هزینه‌های راه‌اندازی به‌مراتب بیشتر از سال‌های گذشته باشد.

از سوی دیگر، تغییرات اعمال‌شده در مقررات رسمی و افزایش تعرفه‌هایی که توسط نهادهای ناظر تعیین شده‌اند، به کاهش قدرت مانور شرکت‌ها برای ارائه تخفیف یا خدمات رایگان منجر شده است. در کنار این موارد، افزایش نرخ ارز و وابستگی شدید بسیاری از تجهیزات به واردات، هزینه‌ها را حتی برای شرکت‌های بزرگ نیز غیرقابل پیش‌بینی کرده است. این عوامل در کنار هزینه‌های سنگین توسعه زیرساخت‌های ارتباطی، باعث شده‌اند تا بار مالی این تغییرات در نهایت بر دوش مصرف‌کننده قرار گیرد.

مقایسه با سال‌های گذشته

بررسی وضعیت چند سال گذشته نشان می‌دهد که هزینه راه‌اندازی اینترنت ثابت در آن زمان به‌مراتب کمتر و قابل‌دسترس‌تر بوده است. به‌طور نمونه، در گذشته‌ای نه‌چندان دور، اغلب کاربران با پرداخت مبالغی کمتر از صد هزار تومان موفق به دریافت سرویس اینترنت خانگی می‌شدند. این هزینه شامل خرید مودم، نصب فنی و فعال‌سازی اولیه بود که در حال حاضر این مبلغ فقط یک شوخی محسوب می شود. زیرا شنیدن این ملبغ هم انسان را سر درگم می‌کند و به هیچ وجه در شرایط امروز قابل باور نیست.

امروزه، در بسیاری از مناطق کشور، این مبلغ از مرز سیصد هزار تومان نیز عبور کرده است. بسیاری از شرکت‌ها نیز خدماتی همچون مشاوره فنی، پشتیبانی تلفنی یا اعزام تکنسین را با دریافت هزینه‌های مجزا ارائه می‌دهند. این در حالی است که در سال‌های پیشین، خدماتی از این دست یا رایگان عرضه می‌شد یا با کمترین هزینه ممکن همراه بود. در گذشته، سیاست‌های تشویقی و تخفیف‌های آغازین، انگیزه‌ای برای مشترکین جدید محسوب می‌شد، اما این مشوق‌ها اکنون کاهش یافته‌اند و حتی در مواردی کاملاً حذف شده‌اند. این روند بیانگر آن است که سیاست‌های حمایتی شرکت‌ها نیز در مواجهه با شرایط اقتصادی جدید تغییر یافته‌ است.

در جدول زیر، قیمت تجهیزات لازم برای راه‌اندازی اینترنت ثابت در سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ با هم مقایسه شده‌اند. این قیمت‌ها با توجه به اطلاعات سایت‌های معتبر تهیه شده‌اند. البته ممکن است هزینه‌ها با توجه به محل زندگی، شرکت ارائه‌دهنده اینترنت و شرایط بازار، کمی بیشتر یا کمتر باشند.

پیامدها برای مصرف‌کنندگان و بازار

تأثیر این افزایش قیمت تجهیزاتی همچون کابل lan که جزو ارزانترین تجهیزات شبکه به شمار می رود و این مسئله میتواند آسیب جدی به نسل جدید ما وارد کند. در واقع هر افزایش هزینه ای در هر شرایط بر قشرهای آسیب‌پذیر جامعه بیش از دیگر گروه‌ها تاثیر می گذارد. خانواده‌هایی که پیش‌تر با صرفه‌جویی در هزینه‌ها موفق به تأمین اینترنت برای فرزندان دانش‌آموز خود می‌شدند، اکنون در تأمین ابتدایی‌ترین خدمات با مشکل مواجه شده‌اند. در مناطق روستایی و شهرهای کوچک که هنوز پوشش مطلوب اینترنت همراه نیز فراهم نشده، نبود دسترسی به اینترنت ثابت مانند محرومیت از بسیاری از فرصت‌های اجتماعی و اقتصادی تلقی می‌شود.

علاوه بر این، افزایش هزینه‌ها باعث شده بسیاری از کاربران به‌جای انتخاب سرویس‌های پایدار و پرسرعت، به بسته‌های ارزان‌تر اما ناکارآمد روی آورند که این امر تجربه کاربری را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است. در سطح کلان، شرکت‌های کوچک‌تر با منابع محدود در معرض حذف از بازار قرار گرفته‌اند، زیرا توان رقابت با شرکت‌های بزرگ را ندارند و نمی‌توانند خدماتی با قیمت مناسب ارائه دهند. این موضوع منجر به کاهش تنوع خدمات و در نهایت افت کیفیت کلی بازار اینترنت خواهد شد. اگر حمایت نهادی از سوی دولت و نهادهای مسئول صورت نگیرد، در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد عقب‌گرد در روند توسعه عدالت دیجیتالی خواهیم بود که این مسئله میتواند به صورت جدی بر سطح سواد، پیشرفت و حتی کسب و کارهای آنلاین تاثیر منفی بگذارد.

جمع بندی

افزایش بی‌سابقه هزینه‌های راه‌اندازی اشتراک اینترنت ثابت در سال جدید، نه‌تنها بازتابی از بحران اقتصادی و آشفتگی در نظام قیمت‌گذاری خدمات دیجیتال است، بلکه نشانه‌ای نگران‌کننده از روندی است که می‌تواند به تدریج، مفهوم دسترسی همگانی به اینترنت را از یک حق مسلم به یک امتیاز طبقاتی تبدیل کند. آنچه امروز در قالب تعرفه‌های نجومی، قیمت‌های سرسام‌آور تجهیزات و حذف مشوق‌های تشویقی نمود یافته، فردا ممکن است خود را در قالب شکاف عمیق‌تر دیجیتال، کاهش فرصت‌های برابر در آموزش و اشتغال و حتی کسب درآمد و علم بخشی از نخبگان از بستر های بین المللی نشان دهد. اگر این مسیر بدون این که مورد توجه دولت و سازمان های مسئول قرار بگیرد، ادامه یابد، نه‌تنها عدالت ارتباطی قربانی خواهد شد، بلکه توسعه پایدار کشور نیز با اختلالی جدی مواجه می‌شود. اکنون زمان آن رسیده که مسئولان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، به‌جای اتکا بر سیاست‌های افزایش‌محور، راهبردی مبتنی بر کاهش هزینه‌ها، تقویت رقابت سالم و حمایت از اقشار کم‌برخوردار را در پیش گیرند؛ وگرنه فردا خیلی دیر خواهد بود!