افسردگی و اختلال دوقطبی چطور درمان می‌شوند؟

اختلالات روانی مانند افسردگی و اختلال دوقطبی دو مورد از شایع‌ترین اختلالات خلقی هستند که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهند. در حالی که هر دوی این شرایط شباهت‌هایی دارند، اما از نظر علائم، علل و درمان نیز تفاوت‌های زیادی دارند.

درک افسردگی:

افسردگی یک اختلال سلامت روان است که بر خلق و خوی فرد تأثیر می‌گذارد و باعث ایجاد احساس غم و اندوه، ناامیدی و از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی می‌شود که قبلاً از آن‌ها لذت می‌بردند. برخی از علائم رایج افسردگی عبارت هستند از:

• غم و اندوه مداوم و احساس پوچی

• از دست دادن علاقه به فعالیت‌های لذت بخش

• تغییر در اشتها و الگوی خواب

• خستگی و کمبود انرژی

• مشکل در تمرکز و تصمیم‌گیری

• احساس بی‌ارزشی و گناه

• افکار خودکشی یا آسیب رساندن به خود

افسردگی می‌تواند ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و روانی باشد. برخی از علل شایع افسردگی عبارت هستند از:

• سابقه خانوادگی افسردگی

• شرایط پزشکی مزمن

• رویداد‌های آسیب زای زندگی مانند سوء استفاده یا از دست دادن یک عزیز

• سوء مصرف یا وابستگی به مواد

• عدم تعادل برخی مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و دوپامین

درمان افسردگی در تهران به طور معمول شامل ترکیبی از دارو، درمان و تغییرات سبک زندگی است. دارو‌های ضد افسردگی می‌توانند به تعادل سطح مواد شیمیایی مغز و کاهش علائم افسردگی کمک کنند.

درمان، مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، می‌تواند به افراد کمک کند تا الگو‌های فکری منفی و رفتار‌هایی را که به افسردگی آن‌ها کمک می‌کند، شناسایی و تغییر دهند. تغییرات سبک زندگی مانند ورزش منظم، تغذیه سالم و مدیریت استرس نیز می‌تواند به کاهش علائم افسردگی کمک کند.

درک اختلال دوقطبی:

اختلال دوقطبی یک اختلال خلقی است که باعث تغییرات شدید در سطح خلق و خو، انرژی و فعالیت فرد می‌شود. دو نوع اصلی اختلال دوقطبی وجود دارد:

• اختلال دوقطبی نوع 1: با دوره‌های شیدایی که حداقل هفت روز طول می‌کشد و دوره‌های افسردگی که حداقل دو هفته طول می‌کشد مشخص می‌شود.

• اختلال دوقطبی نوع 2: با دوره‌های هیپومانیک که حداقل چهار روز طول می‌کشد و دوره‌های افسردگی که حداقل دو هفته طول می‌کشد مشخص می‌شود.

برخی از علائم شایع اختلال دوقطبی عبارت هستند از:

• دوره‌های شیدایی یا هیپومانیک که با انرژی بالا، افکار مسابقه‌ای، تکانشگری و رفتار بی‌پروا مشخص می‌شود.

• دوره‌های افسردگی که با احساس غم و اندوه، ناامیدی و از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها مشخص می‌شود

• تغییر در اشتها و الگوی خواب

• خستگی و کمبود انرژی

• مشکل در تمرکز و تصمیم‌گیری

• احساس بی‌ارزشی و گناه

• افکار خودکشی یا آسیب رساندن به خود

اختلال دوقطبی مانند تیک عصبی چشم می‌تواند در اثر ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و روانی ایجاد شود. برخی از علل شایع اختلال دوقطبی عبارت هستند از:

• سابقه خانوادگی اختلال دوقطبی

• شرایط پزشکی مزمن

• رویداد‌های آسیب زای زندگی مانند سوء استفاده یا از دست دادن یک عزیز

• سوء مصرف یا وابستگی به مواد

• عدم تعادل برخی مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین و دوپامین

درمان اختلال دوقطبی به طور معمول شامل ترکیبی از دارو، درمان و تغییر سبک زندگی است. تثبیت‌کننده‌های خلق و خو مانند لیتیوم و دارو‌های ضد تشنج می‌توانند به تثبیت خلق و خو و جلوگیری از دوره‌های شیدایی یا افسردگی کمک کنند.

شباهت‌های بین افسردگی و اختلال دوقطبی:

در حالی که افسردگی و اختلال دوقطبی دو وضعیت متمایز سلامت روان هستند، از نظر علائم، علل و درمان شباهت‌های زیادی دارند. برخی از شباهت‌های مشترک بین افسردگی و اختلال دوقطبی عبارت هستند از:

• هر دو حالت می‌توانند باعث احساس غم و اندوه، ناامیدی و از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها شوند.

• هر دو بیماری می‌توانند در اثر ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و روانی ایجاد شوند.

• هر دو بیماری را می‌توان با ترکیبی از دارو، درمان و تغییر سبک زندگی درمان کرد.

• هر دو حالت می‌توانند به افکار خودکشی یا آسیب رساندن به خود منجر شوند.

تفاوت بین افسردگی و اختلال دوقطبی:

در حالی که افسردگی و اختلال دوقطبی شباهت‌های مشترکی دارند، اما از نظر علائم، علل و درمان تفاوت‌های زیادی نیز دارند. برخی از تفاوت‌های مشترک بین افسردگی و اختلال دوقطبی عبارت هستند از:

• اختلال دوقطبی با تغییرات شدید خلق و خو مشخص می‌شود، در حالی که افسردگی با احساس مداوم غم و اندوه مشخص می‌شود.

• اختلال دوقطبی به طور معمول در سنین جوانی تشخیص داده می‌شود، در حالی که افسردگی در هر سنی قابل تشخیص است.

• اختلال دوقطبی بیشتر دارای یک جزء ژنتیکی است، در حالی که افسردگی تحت تأثیر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است.

• اختلال دوقطبی به طور معمول با تثبیت‌کننده‌های خلقی درمان می‌شود، در حالی که افسردگی اغلب با دارو‌های ضد افسردگی درمان می‌شود.

تفاوت در رویکرد‌های درمانی برای افسردگی و اختلال دوقطبی؟

برای افسردگی، متداول‌ترین روش‌های درمانی مورد استفاده شامل درمان شناختی-رفتاری (CBT)، درمان بین فردی (IPT) و درمان روان‌پویشی است.

CBT بر شناسایی و تغییر الگو‌های فکری منفی و رفتار‌هایی که به افسردگی کمک می‌کنند تمرکز دارد، در حالی که IPT بر بهبود ارتباطات و روابط بین فردی برای کاهش علائم افسردگی تمرکز دارد.

درمان روان پویا به بررسی تعارضات ناخودآگاه و تجربیات دوران کودکی می‌پردازد که ممکن است به افسردگی کمک کند.

برای اختلال دوقطبی، رایج‌ترین روش درمانی مورد استفاده، آموزش روانی است که شامل آموزش افراد و خانواده‌هایشان در مورد این اختلال، علائم آن و گزینه‌های درمانی است.

این به افراد و خانواده‌های ایشان کمک می‌کند تا ماهیت اختلال و نحوه مدیریت علائم را درک کنند. سایر درمان‌های مورد استفاده برای اختلال دوقطبی شامل درمان شناختی-رفتاری (CBT)، درمان متمرکز بر خانواده (FFT) و ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی (IPSRT) است.

CBT برای اختلال دوقطبی بر شناسایی و اصلاح الگو‌های فکری منفی و رفتار‌هایی که به علائم دوقطبی کمک می‌کنند، تمرکز دارد، در حالی که FFT شامل کار با خانواده‌ها برای بهبود ارتباطات و کاهش عوامل استرس‌زا است که می‌تواند علائم دوقطبی را تحریک کند.

IPSRT درمان بین فردی را با استراتژی‌هایی برای تنظیم روال روزانه و چرخه خواب/بیداری ترکیب می‌کند تا به تثبیت خلق و خو و جلوگیری از عود کمک کند.

به طور کلی، درمان افسردگی و اختلال دوقطبی بر شناسایی و اصلاح الگو‌ها و رفتار‌های فکری منفی، بهبود روابط و ارتباطات بین فردی و توسعه راهبرد‌های مقابله‌ای برای مدیریت علائم تمرکز دارد.