رودخانه‌های اطراف شیراز

منابع آبی و آب‌های جاری، همیشه فراتر از مسائل فیزیکی و اقتصادی برای انسان‌ها اهمیت داشته‌اند. این جوهره حیات، هرکجا که جریان یابد، آبادانی و طراوت باخود به همراه می‌آورد. برای همین، طبیعت‌ و تفریحگاه‌های اطراف آب‌های جاری، همیشه یکی از محبوب ترین مکان‌های گردشگری بوده‌اند.

در این مقاله قصد داریم به معرفی رودخانه‌های اطراف شیراز بپردازیم. رودخانه‌هایی که نه تنها نقش مهمی در آب آشامیدنی و کشاورزی مردم دارند، بلکه به عنوان جلوه‌ای از جاهای دیدنی اطراف شیراز، تبدیل به مکان مورد علاقه گردشگران و ماهیگیران شده‌اند.

 رودخانه‌های اطراف شیراز

اگر کوله بارتان را برای سفر یک روزه اطراف شیراز بسته اید، یکی از گزینه‌هایی که زیاد به آن پرداخته نشده و ارزش امتحان کردن را دارد، گشت و گذار درکنار طبیعت رودخانه‌های اطراف شیراز است. خوب است هر از گاهی با نقش و نگارهای طبیعت چشمانتان را جلا بخشیده و بگذارید صدای لغزش قطره‌های آب رودخانه، روحتان را لمس کند.

شیراز، طبیعت چشم نوازش را مدیون رودخانه‌های فصلی و دائمی اطرافش است. در این مقاله، داستان تولد و سرگذشت رودخانه‌های اطراف شیراز را باهم ورق می‌زنیم و این رودخانه‌ها که یکی از محبوب‌‎ترین جاهای دیدنی اطراف شیراز در بهار هستند را معرفی می‌کنیم.

• رودخانه کر

رودخانه کر، پرآب‌ترین و مهم‌ترین رود استان فارس است؛ آب آشامیدنی، آبیاری مزارع زراعتی یا کشاورزی بخش عمده استان فارس را تامین می‌کند. متاسفانه این رودخانه به علت سدهای غیراصولی، در حال خشک شدن است.

رودخانه کر، در غرب شیراز، در شهرستان مرودشت واقع گردیده‌است. سرچشمه آن از کوه سیدمحمد و پالانگری در شهرستان اقلید است و پس از ترکیب شدن با آب‌های جاری دیگر، در نهایت وارد مرودشت شده و پس از مسافتی طولانی، به شهر شیراز نیز وارد می‌شود تا به انتهای مسیر خود، یعنی دریاچه بختگان، سرازیر گردد و مسیر 2800کیلومتری خود را تمام کند. روستای قلات در 70کیلومتری این رودخانه واقع گردیده‌است. یعنی شما به راحتی می‌‌توانید روزتان را در کنار این آب روان گذرانده و برای استراحت شبانه، اقدام به اجاره ویلا در قلات کنید. قلاتی که خود یکی از محبوب‌ترین دهکده‌های تفریحی اطراف شیراز برای گردشگران است.

• رودخانه رودشیر

رودخانه رودشیر، یکی از رودخانه‌های کوچک استان فارس است. سرچشمه‌ی این رودخانه از کوه‌های منطقه جاوید است که پس از عبور از دهستان جاوید، به رودخانه شش پیر می‌ریزد که داستان بعد از این ادغام را در ادامه بیان می‌کنیم.

سه آبشار در نزدیکی این رودخانه وجود دارند که از ارتفاعات مشرف به آن، سرچشمه گرفته و به رودخانه رودشیر می‌ریزند. تنگ رودشیر و این سه آبشار، یکی از مقاصد گردشگری و جاهای دیدنی اطراف شیراز در تابستان هستند.

• رودخانه شش پیر

این رودخانه که در شهرستان سپیدان واقع شده، برای مردم بومی این منطقه، از ارزش و تقدس خاصی برخوردار است. سرچشمه این رودخانه، یعنی چشمه شش پیر که یکی از زیباترین چشمه‌های اطراف شیراز است، برای گشت و گذار گزینه‌ی مناسبی است.

این رودخانه، از کوه‌های اردکان سرچشمه گرفته و به سمت جنوب برای پیوستن به رودهای منطقه دشمن زیاری، جریان می‌یابد. آب و هوای مطلوب، طبیعت چشم نواز و رودخانه پرآب و زلال، در کنارهم یکی از زیباترین تفرجگاه‌های اطراف شیراز را پدید آورده‌است. اجاره اقامتگاه بوم گردی  برای اقامت شبانه و گذراندن بخشی از سفرتان در کنار مردمان بومی آن منطقه، می‌تواند حسن ختام سفر یک روزه شما در اطراف شیراز باشد.

• رودخانه فهلیان

این رودخانه به صورت مرز طبیعی میان شهرستان‌های ممسنی و رستم، در غرب شیراز واقع شده است. رودخانه‌های منطقه دشمن زیاری از جمله رودخانه شش پیر، به هم می‌پیوندند و با ادغام شدن با رودخانه‌های منطقه جاوید، رودخانه خاصیون یا شور را ایجاد می‌کنند. این رودخانه در مسیر خود با رودخانه‌ی رودشیر که درموردش صحبت کردیم نیز دست دوستی می‌دهد و در نهایت رودخانه فهلیان در نزدیکی اسلام آباد جاوید متولد می‌شود.

این رودخانه علاوه بر زیبایی بصری که در مسیر عبورش ایجاد کرده، از بعد کشاورزی و آبادی نیز برای بومیان این منطقه حائز اهمیت است. رودخانه فهلیان پس از خروج از شهرستان‌های ممسنی و رستم، با چند آب جاری دیگر واحد شده و تحت نام رودخانه زهره به خلیج فارس می‌ریزد.

• رودخانه تنگ شیو

رودخانه تنگ شیو، یک رودخانه دائمی، به عنوان مرز بین استان فارس و کهگیلویه و بویراحمد جریان دارد. این رودخانه، از کوه‌های شهرستان رستم و کهگیلویه و بویراحمد سرچشمه می‌گیرد و در مسیر خود همانطور که زندگی و سرسبزی به اطرافش می‌بخشد، از روستاهای زیادی چون نظرآباد،حسین آباد، فاریاب و... نیز عبور می‌کند. در نهایت به رودخانه فهلیانی که سرگذشتش را خواندیم، می‌ریزد.

این رودخانه در میان مردمان شهرستان ممسنی، به "نوگک" شهرت دارد. این رودخانه‌، به واسطه آب شیرینش، یکی از رودخانه‌های شیراز برای ماهیگیری می‌باشد.

• رودخانه قره آغاج

رودخانه قره آغاج یا سکان، یکی از مهم‌ترین رودخانه‌های اطراف شیراز است که از زمان مادها تا کنون، نقش پررنگی را در گسترش شهرها و تنوع گونه گیاهی و حیوانی داشته است. این رودخانه از کوه تاسک که بخشی از منطقه دشمن زیاری است، سرچشمه گرفته و مسیر خود را از دشت ارژن تا بوشهر و نهایت خلیج فارس، طی می‌نماید.

این رودخانه که به زبان ترکی به معنای "درخت سیاه" است، با طول 700کیلومتر، یکی از منابع مهم استان فارس جهت آب آشامیدنی و کشاورزی است.

• رودخانه شور

رودخانه شور از رودخانه‌های شهرستان جهرم استان فارس است که از 3کیلومتری جنوب خاوری آبادی نصیرآباد در شهرسان فسا، سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه در بخشی از مسیر خود به صورت دائمی جریان دارد و بعضی قسمت‌ها هم به صورت موقت مهمان اراضی آن منطقه هست. در نهایت رودخانه شور، داستان خود را با رفتن به پیش قره آغاج، به اتمام می‌رساند. زمین اطراف این رودخانه نسبتا صاف و هموار می‌باشد و برای پیک نیک کردن مناسب است. گرچه امکانات رفاهی خاصی در اطراف این رودخانه تعبیه نگردیده و اگر قصد بازدید از این رودخانه را دارید، بهتر است اقدام به اجاره بوم گردی اطراف شیراز کنید.

رودخانه دالکی

رودخانه دالکی، از آب‌های جاری مشترک دو استان فارس و بوشهر می‌باشد. آب این رودخانه نسبتا شور است. این رودخانه 225 کیلومتری، از ارتفاعات بین دریاچه پریشان و دشت ارژن که در غرب شیراز است، سرچشمه می‌گیرد. در مسیر خود از کازرون عبور کرده و بعد از گرفتن دست‌های رودخانه‌های سرخون و شیرین رود، وارد دشتستان شده و در نهایت به تالاب حله می‌ریزد.

طبیعت سرسبز و آب جاری رودخانه، محیط مناسبی را برای شنا، تفریح و کمپینگ ایجاد کرده‌ است. فقط به علت لیز بودن سنگ‌های کف رودخانه، هنگام شنا جوانب احتیاط را رعایت نمایید.

حتی اگر علاقه‌ای به شنا و آب تنی در رودخانه‌های اطراف شیراز یا آب‌های جاری در طبیعت ندارید، دیدن این منظره‌ها خالی از لطف نیست. پس، رفتن به رودخانه‌های اطراف شیراز را حتما در برنامه‌تان قرار بدهید. می‌توانید به راحتی بعد از سیر و سیاحتتان، با اجاره ویلا استخردار در شیراز یا سوئیت در شیراز، شب را سکنی گزینید.

کلام آخر

در همسایگی شیراز به لطف موقعیت جغرافیایی مطلوبش، رودخانه‌های زیادی وجود دارند. رودخانه‌هایی که هرکدام داستان و مسیر متفاوتی را در زندگی‌شان طی می‌کنند. برخی، رودخانه دائمی و برخی فصلی هستند؛ ولی عمرشان در طول سال هرچقدر هم باشد، صفا و طراوت خود را به زمین اطرافشان هدیه می‌دهند. این صفا و طراوت ارزش حداقل یکبار دیدن را دارد. پس هنگام سفر به شیراز یا اطراف شیراز، بخشی از سفر خود را به ملاقات رودخانه‌های اطراف شیراز اختصاص دهید.