اظهارنامه مالیاتی چیست و چگونه تهیه می‌شود؟

اظهارنامه مالیاتی با توجه به فعالیت اقتصادی اشخاص حقیقی و حقوقی، باید تهیه و تنظیم شود. در این راستا آشنایی با مفهوم اظهارنامه، انواع مختلف آن، روش تهیه، شیوه ثبت‌نام و... می‌تواند به افراد واجد شرایط کمک کند تا درک بهتری از آن داشته ‌باشند. در صورت داشتن فعالیت اقتصادی، باید مالیات پرداخت شود که به صورت مستقیم و غیر مستقیم از افراد مشمول دریافت می‌شود. در نوع مستقیم، مالیات به دارایی، ارثیه و درآمد تعلق می‌گیرد؛ اما در نوع غیر مستقیم، باید در قیمت نهایی کالا، مالیات بر ارزش افزوده اخذ شود.

مالیات دریافت ‌شده از افراد حقیقی و حقوقی صرف امور عمومی، دولتی، عمران و آبادانی می‌شود. ساخت و توسعه راه، پارک و ... از این قبیل امور هستند. در نتیجه باید مالیات بر اساس یک فرم خوداظهاری که به صورت شفاف توسط فرد یا شرکت تهیه شده ‌است، اخذ شود. از این‌ رو باید اظهارنامه مالیاتی توسط هر فرد در سایت امور مالیاتی کشور ثبت شود. اغلب شرکت‌ها از نرم‌افزارهای حسابداری مانند نرم ‌افزار سپیدار، برای برخی از انواع اظهارنامه مالیاتی مانند مالیات بر ارزش افزوده استفاده می‌کنند.

اظهارنامه مالیاتی چیست؟

همانطور که ذکر شد، به منظور محاسبه مالیات افراد حقیقی و حقوقی که به نوعی دارای فعالیت اقتصادی هستند، باید اظهارنامه مالیاتی ارائه شود. درواقع کارنامه مالی یک سال کاری، از این طریق در سازمان امور مالیاتی محاسبه می‌شود. به همین جهت باید درآمد شخص یا شرکت مشخص باشد تا میزان مالیات تعلق‌گرفته به آن نیز تعیین شود.

مالیات به عنوان یکی از درآمد‌های اصلی دولت محسوب می‌شود و باید دارای ساختار اصولی به منظور اخذ از افراد مشمول باشد. در صورتی که شخص حقیقی یا حقوقی، درآمد بالاتری داشته ‌باشد، باید مالیات بیشتری پرداخت شود. به منظور اطلاع از میزان درآمد توسط دولت، کارفرما باید به صورت سالیانه، درآمد خود را به سازمان امور مالیاتی اطلاع دهد.

بر اساس مدارک ارائه ‌شده توسط خود فرد، وی مشمول پرداخت مالیات می‌شود. در حقیقت فرد یا شرکت باید میزان درآمد خود را در قالب یک فرم به دولت ارائه کند. در این فرم اطلاعاتی از قبیل مشخصات فردی، اطلاعات شخصی، مالی و ... باید مشخص شوند. در صورت عدم اقدام فرد برای ارائه میزان درآمد خود از این طریق، دولت می‌تواند نسبت به تنظیم اظهارنامه مالیاتی اقدام کند.

انواع اظهارنامه مالیاتی کدامند؟

افرادی که دارای کسب و کار هستند به دلیل بهره‌مندی از امکانات کشور، باید نسبت به تکمیل اظهارنامه مالیاتی اقدام کنند؛ اما آیا اظهارنامه برای کلیه افراد حقیقی و حقوقی به یک شکل است؟ بدیهی است که شرایط برای افراد حقیقی و حقوقی به منظور پرداخت مالیات، متفاوت است. به همین دلیل باید بر اساس آن، نسبت به تکمیل فرم‌های مالیاتی اقدام شود. اظهارنامه مالیات بر ارث، اظهارنامه مشاغل خودروی، اظهارنامه مالیات بر املاک و اظهارنامه زوال شرکت برخی از این موارد هستند. برخی دیگر انواع اظهارنامه مالیاتی عبارتند از:

اظهارنامه مالیاتی افراد حقیقی

فرقی ندارد شخصی که دارای فعالیت اقتصادی است، حقیقی یا حقوقی باشد. به همین جهت نیز افراد حقیقی نیز باید بر اساس نوع فعالیت و میزان آن، نسبت به ثبت‌نام اظهارنامه مالیاتی در دسته عملکردی اقدام کنند. بر اساس اینکه در چه دسته‌ای باشند، مالیات با توجه به همان دسته به شخص حقیقی، تعلق می‌گیرد. هر اظهارنامه بر اساس نوع آن، دارای مهلت تقدیم است که بر طبق تاریخ اعلام‌شده از طرف اداره مالیات، باید پرداخت شود. اغلب افراد دارای کسب‌وکارهای مختلف، جزء این دسته از فعالین اقتصادی می‌باشند.

اظهارنامه مالیاتی افراد حقوقی

بر طبق قانون، افراد و شرکت‌های حقیقی ثبت ‌شده باید نسبت به پرداخت مالیات اقدام کنند. در این راستا اظهارنامه مالیاتی عملکرد پرداخت‌کننده حقوقی، باید تکمیل شود تا سود، زیان و ترازنامه به صورت شفاف برای دولت مشخص گردد و سپس بر اساس آن از افراد حقیقی مالیات اخذ شود.

اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده

اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده باید به صورت چند مرحله‌ای انجام شود؛ زیرا ممکن است هر فرد در یک مرحله از چرخه واردات، تولید و پخش فعالیت کند. در این صورت باید به منظور انتقال کالا و خدمات به چرخه دیگر، مبلغی دریافت کند که این میزان هزینه باید به سازمان مالیات ارائه شود. با توجه به اینکه این اظهارنامه باید 4 مرتبه در هر فصل از سال تهیه شود، مراحل پیچیده‌تری نسبت به سایر انواع اظهارنامه مالیاتی دارد. بنابراین با خرید نرم ‌افزار سپیدار می‌توان این روند را ساده‌تر کرد، زیرا این نرم‌افزار حسابداری در جهت تکمیل اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده و گزارشات خرید و فروش فصلی کاربرد دارد.

سامانه اظهارنامه مالیاتی

در ابتدا از طریق سایت intamedia.ir و بخش اظهارنامه الکترونیکی می‌توانید درخواست خود را ثبت کنید. همچنین امکان انجام این مراحل از طریق سایت tax.gov.ir نیز وجود دارد. دراولین مرحله، نیاز به ثبت‌نام اظهارنامه است که با استفاده از کد ملی و درج عبارت امنیتی، انجام می‌شود. بدین منظور باید قبل از هرچیز نوع مؤدی خود را انتخاب کنید. در مراحل بعدی نیاز به وارد کردن کد پستی و شماره همراه است. در صورت تکمیل مراحل ذکرشده و انجام پیش‌ثبت‌نام، پس از ورود به سایت می‌توانید نسبت به ثبت اظهارنامه جدید اقدام کنید.

به منظور ثبت اطلاعات هویتی باید در این قسمت، بخش ویرایش را انتخاب کنید. هر شخص حقیقی یا حقوقی به منظور پُرکردن فرم اظهارنامه، باید اطلاعات شخصی و کاری خود را درج کند. آدرس محل کار و فعالیت، درج کدپستی، اطلاعات مربوط به فروش‌های داخلی و خارجی از این قبیل هستند. یک بخش در این سامانه نیز مربوط به سود و زیان است که باید به منظور محاسبه سیستمی مالیات، تکمیل شود. بعد از تایید ثبت‌نام نیز باید آن را نهایی کنید که در این مرحله کد رهگیری برای فرد ارسال می‌شود.

کلام آخر

اظهارنامه مالیاتی نقش بسیار مهمی در اطلاع دولت از میزان درآمد افراد حقیقی، حقوقی و شرکت‌های بزرگ و کوچک دارد. به همین دلیل به صورت جدی بر ثبت‌نام آن توسط افراد حقیقی و حقوقی دارای درآمد، تاکید می‌شود. درحال حاضر برخی از انواع اظهارنامه دارای پیچیدگی‌های خاص خود هستند که تنها با استفاده از نرم‌افزارهای قدرتمند حسابداری مانند سپیدار قابل انجام می باشند. این امر موجب تسهیل در روند پرداخت مالیات در موعد مقرر به دولت می‌شود.

منبع: حساب بین