میلگرد پیچشی ؛ از معرفی و کاربردها تا نحوه طراحی و اجرا
رپورتاژ آگهی میلگرد پیچشی نوعی از میلگرد است که به دلیل شکل مارپیچی و ظاهر آجدار خود، مقاومت بالایی در برابر نیروهای پیچشی دارد. این میلگرد در سازه‌های بتنی به‌عنوان آرماتور پیچشی استفاده می‌شود و وظیفه‌ی تأمین لنگر پیچشی قطعه را بر عهده دارد.
میلگردهای پیچشی از فولاد سخت و مقاوم با کیفیت بالا ساخته می‌شود و در انواع و ابعاد مختلف تولید می‌شود. به‌عبارتی میلگرد یا آرماتور پیچشی را می‌توان عنصری مهم در سازه‌های بتنی دانست که وظیفه تامین لنگر پیچشی یک قطعه در سازه را بر عهده دارد. این میلگرد از شکلی استوانه‌ای و مارپیچ برخوردار است که در عرض و طول‌های متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در مطالعه این متن با ما همراه شوید تا اطلاعات بیشتری در مورد این نوع میلگرد و کاربردهای آن با شما در میان بگذاریم.
میلگرد پیچشی: از معرفی تا کاربردها!
میلگرد پیچشی عنصری مهم در سازه‌های بتنی بوده و نقش مهمی در افزایش مقاومت و پایداری سازه ایفا می‌کند. این میلگرد در انواع سازه‌های بتنی و فلزی برای تامین لنگر پیچشی یک قطعه استفاده می‌شود و کاربردهای خاص (مانند مهار تیرهای بتنی در برابر خمش و اتصال تیرهای بتنی به یکدیگر) نیز دارد.
این نوع از میلگرد با ایجاد مقاومت در برابر این نیرو، از ترک خوردگی و آسیب دیدن سازه جلوگیری می‌کند.
از این میلگرد در انواع سازه‌های بتنی از جمله تیرها، ستون‌ها، پل‌ها و دیوارهای بتنی استفاده می‌شود. همچنین در سازه‌های فلزی نیز برای افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای جانبی و لرزه‌ای از میلگردهای پیچشی استفاده می‌شود.
علاوه بر موارد فوق، استفاده در سازه‌های بتنی با شکل‌های پیچیده، این نوع میلگرد در برابر نیروهای پیچشی به عنوان مثال در سازه‌های خاص مانند پل‌های قوسی یا تیرهای خمیده استفاده می‌شود.
این میلگرد در سازه‌های بتنی با بارگذاری دینامیکی مانند سازه‌های لرزه‌ای برای افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای جانبی و نیز در سازه‌های بلندمرتبه هم برای تقویت ستون‌ها در برابر نیروهای جانبی ناشی از زلزله کاربرد دارد. در تیرهای بتنی پیش‌تنیده نیز، از میلگردهای پیچشی برای مهار آرماتورهای پیش‌تنیده در برابر نیروهای خمشی استفاده می‌شود.
در سازه‌های بتنی مسلح به الیاف مانند پل‌های بتنی مسلح به الیاف برای افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای کششی استفاده می‌شود.
این موارد تنها برخی از کاربردهای غیر تکراری میلگرد پیچشی هستند. با پیشرفت علم و فناوری، ممکن است کاربردهای جدیدی نیز برای این میلگرد کشف شود.
آشنایی با مزایا و معایب میلگرد پیچشی
از مزایای این میلگرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای پیچشی
- افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای جانبی و لرزه‌ای
- سهولت نصب و اجرا
معایب میلگردهای پیچشی نیز شامل موارد زیر است:
- قیمت بالاتر نسبت به میلگردهای معمولی
- نیاز به مهارت بالا جهت استفاده
طراحی و اجرای میلگرد پیچشی
طراحی و اجرای این نوع میلگرد نسبت به نمونه‌های دیگر از ویژگی‌ها و پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است. از جمله این میلگرد باید به طور یکنواخت در اطراف مقطع مورد نظر پخش شده و فاصله میلگردهای پیچشی از یکدیگر نباید بیشتر از 300 میلیمتر باشد. همچنین لازم است هر گوشه از مقطع، حداقل یک میلگرد از نوع پیچشی قرار داده شود. قطر میلگردهای پیچشی باید حداقل 10 میلیمتر باشد.
طراحی میلگردهای پیچشی در سازه‌های بتنی، بر اساس ضوابط و مقررات ملی ساختمان، مبحث نهم انجام می‌شود. در این ضوابط، مقدار لنگر پیچشی مورد نیاز برای یک قطعه، با توجه به بارهای وارده و شرایط سازه، محاسبه می‌شود. سپس، با توجه به مقاومت میلگرد، تعداد و قطر میلگردهای مورد نیاز تعیین می‌شود.
موارد خاصی نیز در اجرای میلگرد پیچشی مطرح است. از جمله می‌توان آن را با توجه به تعامل (interaction) برش – پیچش و خمش – پیچش با آرماتورهای لازم برای سایر مقاومت ها ترکیب کرد، به شرط آن که مقدار آرماتور به کار برده شده برابر با مجموع مقادیر لازم برای هر یک از عوامل مورد نظر باشد.
میلگردهای پیچشی همچنین باید به طور مناسب مهار شوند تا از جابه‌جایی و حرکت آنها در حین بتن‌ریزی و همچنین در حین بهره‌برداری جلوگیری شود.
نکات مهم در طراحی و اجرای میلگرد پیچشی
- طراحی و اجرای صحیح این میلگردها، نقش مهمی در افزایش مقاومت و پایداری سازه دارد.
- در طراحی این نوع میلگرد باید به بارهای وارده و شرایط سازه توجه شود.
- در مرحله اجرای میلگردهای پیچشی، باید همه نکات و موارد ذکر شده در مقررات ملی ساختمان به دقت رعایت شود.
در ادامه به طرح چند پرسش متداول در این مورد می‌پردازیم.
میلگرد پیچشی چیست؟
نوعی میلگرد آجدار است که در سازه‌های بتنی برای تامین لنگر پیچشی یک قطعه استفاده می‌شود.
موارد کاربرد میلگرد پیچشی کدامند؟
میلگردهای پیچشی در انواع سازه‌های بتنی از جمله تیرها، ستون‌ها، پل‌ها و دیوارهای بتنی، در سازه‌های فلزی برای افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای جانبی و لرزه‌ای استفاده می‌شود.
انواع میلگرد پیچشی کدامند؟
میلگردهای پیچشی طولی (میلگردی در راستای طول) و میلگردهای پیچشی عرضی (میلگردی که در راستای عرضی)
ویژگی‌های طراحی میلگرد پیچشی کدامند؟
طراحی میلگرد پیچشی در سازه‌های بتنی، بر اساس ضوابط و مقررات ملی ساختمان، مبحث نهم انجام می‌شود. در این ضوابط، مقدار لنگر پیچشی مورد نیاز برای یک قطعه، با توجه به بارهای وارده و شرایط سازه، محاسبه می‌شود. سپس، با توجه به مقاومت میلگرد، تعداد و قطر مورد نیاز تعیین می‌شود.
آیا میلگرد پیچشی را می‌توان با سایر آرماتورها ترکیب کرد؟
بله آن را می‌توان با سایر آرماتورها ترکیب کرد. از جمله در تیرهای بتنی پیش‌تنیده، میلگرد پیچشی را می‌توان با آرماتورهای کششی ترکیب کرد.
سخن آخر
میلگردهای پیچشی به‌عنوان عناصری حیاتی در سازه‌های بتنی مقاومت و پایداری سازه را در برابر نیروهای پیچشی افزایش داده و نقش مهمی در افزایش ایمنی و عملکرد سازه دارند.
این نوع میلگرد در انواع سازه‌های بتنی از جمله تیرها، ستون‌ها، پل‌ها و دیوارهای بتنی استفاده شده و در سازه‌های فلزی نیز برای افزایش مقاومت سازه در برابر نیروهای جانبی و لرزه‌ای کاربرد دارد.
طراحی میلگرد پیچشی در سازه‌های بتنی، بر اساس ضوابط و مقررات ملی ساختمان، مبحث نهم انجام می‌شود. در این ضوابط، مقدار لنگر پیچشی مورد نیاز برای یک قطعه، با توجه به بارهای وارده و شرایط سازه محاسبه و سپس با توجه به مقاومت میلگرد پیچشی، تعداد و قطر میلگردهای مورد نیاز تعیین می‌شود.
میلگرد پیچشی باید به طور یکنواخت در اطراف مقطع مورد نظر پخش شده و در هر گوشه از مقطع، حداقل یک میلگرد پیچشی قرار داده شود.
طراحی و اجرای صحیح میلگردهای پیچشی نقش مهمی در افزایش ایمنی و عملکرد سازه دارد. بر این اساس مهندسین و طراحان سازه‌های بتنی باید با اصول طراحی و اجرای میلگرد پیچشی آشنایی کافی داشته باشند.
