سیاست قطره‌چکانی رفع فیلترینگ برای نفع مردم؟
در دنیای سیاست‌گذاری، روش گام به گام زمانی معنا دارد که هدف نهایی یک پروژه بزرگ و پیچیده باشد که نمی‌توان آن را یکباره و به‌طور کامل انجام داد. اما وقتی صحبت از رفع فیلترینگ فضای مجازی به میان می‌آید، این استراتژی به‌نظر عجیب و غیرضروری می‌آید. با آغاز این فرآیند از پلتفرم‌های کم‌استفاده، تا زمانی که شبکه‌های اجتماعی مهمی چون اینستاگرام و تلگرام از فیلتر خارج نشوند، عملاً این سیاست هیچ‌گونه اثر مثبتی برای مردم نخواهد داشت و تنها خسارت‌ها و منافع گروه‌های خاص را ادامه خواهد داد.
سرویس اجتماعی خرداد: در دنیای سیاست‌گذاری، گام به گام بودن یک روش متداول و منطقی است، به‌ویژه زمانی که پروژه‌ای بلندمدت در نظر گرفته شده باشد و به‌طور طبیعی نمی‌توان آن را یک‌شبه به نتیجه رساند. در این صورت، هر گام به‌عنوان یک مرحله ارزیابی و پیشرفت، فرصت‌هایی برای اصلاح و بازنگری در اختیار سیاست‌گذاران قرار می‌دهد. اما وقتی صحبت از «رفع فیلترینگ» می‌شود، به نظر می‌رسد این رویکرد از اساس با ماهیت موضوع همخوانی ندارد. چرا که هیچ‌یک از مشکلات مرتبط با فیلترینگ، پیچیدگی یا پروسه‌ای زمان‌بر ندارد که نیاز به ارزیابی مرحله به مرحله داشته باشد. فیلترینگ، یک مانع غیرضروری و مضر است که تنها نیاز به حذف و از میان برداشتن دارد.
به گزارش خرداد؛ در صورتی که پروژه رفع فیلترینگ، به‌طور صحیح و در یک روند کامل اجرا شود، دیگر نیازی به گام‌های متعدد یا ارزیابی‌های تدریجی نخواهد بود. همانطور که بسیاری از منتقدان و کارشناسان بر این نکته تأکید دارند، فیلترینگ در نهایت به یک سد اطلاعاتی تبدیل شده است که هیچ نتیجه مثبت اجتماعی، اقتصادی یا فرهنگی نداشته و تنها موجب آسیب‌های بزرگ به ارتباطات مردم و کسب‌وکارها شده است.
حالا که شورای عالی فضای مجازی به اجرای سیاست گام به گام رفع فیلترینگ پرداخته است، سوال اینجاست که چرا این تصمیم به‌صورت تدریجی و گام به گام پیگیری می‌شود؟ گام اول این پروژه که شامل رفع فیلتر از پلتفرم‌های کم‌استفاده است، هیچ‌گونه تأثیر ملموس و مثبتی برای اکثریت مردم نداشته است. در این مرحله، پلتفرم‌هایی نظیر «واتساپ» و «گوگل‌پلی» که پیش‌تر جزو پرکاربردترین ابزارهای ارتباطی و تجاری به شمار می‌رفتند، رفع فیلتر نشده‌اند و از این رو همچنان افراد و کسب‌وکارهای زیادی با مشکلات جدی روبه‌رو خواهند بود.
این روند به‌ویژه وقتی که به نحوه زمان‌بندی و اولویت‌بندی پلتفرم‌های مختلف نگاهی می‌اندازیم، شفافیت لازم را ندارد. از یک‌طرف، این سوال مطرح می‌شود که چرا پلتفرم‌های پراستفاده‌ای چون اینستاگرام، تلگرام و یوتیوب که بخش زیادی از زندگی روزمره، تعاملات اجتماعی، و حتی تجارت‌های آنلاین به آنها وابسته است، هنوز در این فرآیند دیده نمی‌شوند؟ از طرف دیگر، به نظر می‌رسد که در مصوبات شورای عالی فضای مجازی، هیچ توضیح روشنی درباره مراحل بعدی رفع فیلتر و زمان‌بندی آن برای دیگر پلتفرم‌ها ارائه نشده است.
این وضعیت در حالی ادامه دارد که وعده‌های رئیس‌جمهور درخصوص رفع فیلترینگ تا حدودی عملی شده‌اند، اما همچنان نتایج ملموس و قابل تحسینی برای مردم به‌دنبال نداشته‌اند. در واقع، به‌نظر می‌رسد که سیاست گام به گام نه تنها نمی‌تواند مشکلات فیلترینگ را حل کند، بلکه موجب تعمیق بیشتر شکاف‌های موجود و ادامه آسیب‌ها خواهد شد. برای بسیاری از کاربران و حتی برخی از مسئولان، این سیاست به یک رویکرد غیرمؤثر و تکراری تبدیل شده که جز ایجاد سردرگمی، نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت.
در پایان، آنچه که می‌توان به‌طور قطع گفت این است که تا زمانی که گام‌های باقی‌مانده به‌ویژه برای پلتفرم‌های کلیدی همچون اینستاگرام و تلگرام برداشته نشود، مشکلات ادامه خواهد داشت و منافع فیلترشکن‌فروشان و سایر گروه‌های خاص همچنان در حال افزایش است. این در حالی است که آسیب‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی فیلترینگ هنوز بر دوش مردم سنگینی می‌کند و هر روز که گذر می‌کند، این خسارت‌ها بیشتر نمایان می‌شود.
